Microsoft Word статистика лотин 14. doc

9.2. Agregat shaklidagi indekslar umumiy
indekslarning asosiy shaklidir 
Agregat indekslar turli xildagi elementlardan tuzilgan murakkab 
hodisalarning o‘rganilayotgan davrlar ichida o‘rtacha o‘zgarishini 
ta’riflaydi. Bu indekslar har qanday umumiy indekslarning asosiy 
shaklidir. Chunki har qanday indekslarda bir xil o‘lchov birligiga 
keltirish maqsadida indekslanayotgan ko‘rsatkich vaznga ko‘paytiriladi. 
Bu esa har qanday holda indekslarni agregat ko‘rinishiga olib keladi. 
Statistika amaliyotida asosan quyidagi ko‘rinishdagi agregat 
indekslar qo‘llaniladi: 
Narx umumiy indeksi:
∑
∑
=
1
0
1
1
q
P
q
P
J
p

---

104 
Fizik hajm (miqdor) umumiy indeksi: 
∑
∑
=
0
0
0
1
P
q
P
q
J
q
Tannarx umumiy indeksi: 
∑
∑
=
1
0
1
1
q
z
q
z
J
z
Vaqt sarfi umumiy indeksi: 
∑
∑
=
1
1
1
0
q
t
q
t
J
t
Mehnat unumdorligi umumiy indeksi: 
;
:
0
0
0
1
1
1
∑
∑
∑
∑
=
t
P
q
t
P
q
J
v
Harajat umumiy indeksi: 
∑
∑
=
0
0
1
1
c
q
c
q
J
qc
Tovar oborot (qiymat) umumiy indeksi: 
∑
∑
=
0
0
1
1
P
q
P
q
J
qp
Bu yerda: Jp - narx umumiy indeksi; 
Jq - fizik xajm (miqdor) umumiy indeksi; 
Jt - vaqt sarfi umumiy indeksi; 
Jv - mehnat unumdorligi indeksi; 
Jqc - harajat umumiy indeksi; 
Jpq - tovar oborot (qiymat) umumiy indeksi;
Σq
1
P
1
- Hisobot davridagi mahsulot qiymati; 
Σq
1
P
0
- o‘tgan davr narxlaridagi mahsulot qiymati indeksi; 
Σq
0
P
0
- o‘tgan davrdagi mahsulot qiymati; 
ΣS
1
q
1
- joriy (hisobot) davridagi mahsulotni ishlab chiqarish uchun qilingan 
harajati; 
ΣS
0
q
1
- - bazis davrining tannarxidagi joriy davr mahsulotini ishlab 
chiqarish uchun qilingan harajati; 
ΣS
0
q
0
- bazis davridagi harajat; 
Σt
0
q
1
- bazis davridagi sarf bilan hisoblanilgan joriy davr mahsulotini 
ishlab chiqarish uchun ketgan vaqti; 
Σt
1
q
1
- joriy davr mahsulotini ishlab chiqarish uchun ketgan vaqti. 
Oddiy (individual) va agregati shaklidagi umumiy indekslarning 
hisoblanish tartibi bilan quyidagi misol (sharti) da tanishib chiqaylik. 
Shahar bozorlaridan birida sotilgan mahsulotlarning ayrimlari 
to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar ma’lum: 
9.2.1-jadval