Микроиктисодиёт
Barqaror narxlarni ushlab turish
Download 1 Mb.
|
457-Текст статьи-1255-1-10-20191227
- Bu sahifa navigatsiya:
- 19.9-rasm. Narxni barqaror bo`lishini ta`minlash
- i/ch
Barqaror narxlarni ushlab turish. Rivojlangan davlatlarda barqaror narx ko`pincha sutga, tamaki va donga qo`llaniladi, bundan maqsad, ushbu tovarlarni ishlab chiqaruvchilarning daromadlarini etarli darajada bo`lishini ta`minlash.
Bunda davlat mahsulotga narxni P* darajada belgilab, uni shu darajada bo`lishini ta`minlash uchun kerakli hajmdagi mahsulotni sotib oladi (19.9-rasm). P P* Pe 0 Q1 Q0 Q2 Q 19.9-rasm. Narxni barqaror bo`lishini ta`minlashNarx P* darajada o`rnatiladigandan keyin iste`mol talabi Q0 dan Q1 va omborlarda tovar zahiralarni to`planishini oldini olish uchun davlat ortiqcha Q Q2 Q1 miqdordagi tovarni sotib olishi kerak. Iste`mol mahsulotni P* narxda sotish mumkin bo`ladi. Tovarni sotib oluvchi iste′molchilar tovarni Pe ga nisbatan qimmatroq P* narxda sotib oladilar va ular o`zlarining iste′molchi ortiqchaligini A to`rtburchak yuziga teng bo`lgan qismini yo`qotadilar (19.9-rasm). Iste′molchilarning boshqa bir qismi tovarni sotib olaolmaydilar va ularning yo`qotishi B uchburchak yuzi bilan ifodalanadi, natijada iste′molchilarning umumiy yo`qotishi ист. quyidagiga teng bo`ladi: ist. A B . Boshqa tomondan qaraganda, ishlab chiqaruvchilar yutib chiqadi. Siyosatning maqsadi ham shundan iborat edi. Ishlab chiqaruvchilar Q0 ga nisbatan ko`proq, ya′ni Q2 miqdordagi mahsulotni yuqoriroq bo`lgan P* narxda sotadilar. Ishlab chiqaruvchilarning ortiqchaligi ( и/ч ) quyidagi miqdorga oshadi: i/ch A B E . tomonidan sotib olingan tovar summasi. Bu xarajat ham pirovardida iste′molchi yo`qotishiga qo`shiladi, nima uchun deganda u soliqlar to`rtburchak bilan ifodalangan. Davlatning ushbu xarajatlari kamayishi mumkin, agar u sotib olgan mahsulotining bir qismini chetga (odatda past narxda) sotsa. Lekin, bu davlat ichidagi ishlab chiqaruvchilarning o`z mahsulotini chetga chiqarib sotish imkoniyatini cheklaydi. Bunday siyosatning aholi turmush darajasiga ta`sirini baholash uchun biz iste′molchi ortiqchaligidagi va ishlab chiqaruvchi ortiqchaligidagi natijaviy o`zgarishlarni qo`shib, undan davlat xarajatini ayiramiz: ist. i.ch. (Q2 Q1 ) P* A B A B E (Q2 Q1 ) P* E (Q2 Q1 ) P * yoki E SQ Q F F . 1 2 2 1 Demak, bunday siyosatda jamiyat o`z faravonligining bir qismini yo`qotadi. 18.9-rasmda ushbu yo`qotish shtrixlangan soha yuzasi bilan ifodalanadi. Ko`rinib turibdiki, bunday siyosat juda katta jamiyat yo`qotishlari bilan bog`liq. Siyosatning asosiy maqsadi fermerlar daromadini oshirish bo`lsa, bundan samaraliroq yo`l bormi, degan savolni qo`yadigan bo`lsak, unga bor, deb javob berish mumkin. Fermerlaning daromadini A+B+E miqdorga oshirishni jamiyatni kamroq yo`qotshi orqali amalga oshirish yo`li bu ushbu A+B+E pulni to`g`ridan-to`g`ri fermerlarning o`ziga berishdir. Iste′molchilarning narxni barqarorlashtirishdagi yo`qotishi bari bir A+B ga teng bo`lgani uchun, fermerlarga ushbu pul bevosita berilsa, jamiyat 19.9-rasmda shtrixlangan yuzaga teng bo`lgan mablag`ni iqtisod qilishi mumkin. Download 1 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling