Mikroiqtisodiyot fanidan

Soliqsiz Holat:
Muvozanat narxi: $200
Muvozanat miqdori: 1000
Soliq Joriy Etildi:
Yangi muvozanat narxi: $208
Yangi muvozanat miqdori: 960
Soliqning Ta'siri:
Iste'molchilar tomonidan to'lanadigan soliq qismi: $8 (Narxning oshishi)
Ishlab chiqaruvchilar tomonidan to'lanadigan soliq qismi: $17 (Soliqning umumiy miqdoridan iste'molchilar tomonidan to'lanadigan qismni chiqarib tashlagan holda)
Soliq yuki ortiqchaligi: 40 birlik (Bu soliq joriy etilishi natijasida yuzaga kelgan bozor muvozanati buzilishi miqdori bo'lib, bu soliq tufayli yo'qolgan umumiy foyda miqdorini bildiradi.
3. Berilgan ma'lumotlardan foydalanib, iste'molchilar talabi funksiyasini aniqlash uchun bir nechta asosiy qadamlarni bajarishimiz kerak:
Berilgan nuqtadan foydalanish: Bozor muvozanati sharoitida narx
P=25+1200=1225 so'mda 120 birlik mahsulot sotiladi. Bu bizga talab funksiyasining bitta nuqtasini (P=1225, Q=120) beradi.
Narxning o'zgarishiga talabning javobi: Ma'lumki, narxning bir foizga kamayishi natijasida talab hajmi 0.6 ga ko'tariladi. Bu, talab funksiyasining elastikligini ifodalaydi. Narx elastikligi quyidagi formula orqali hisoblanadi:
Elastiklik = % talab hajmidagi o’zgarish/% narxdagi o’zgarish
Bu yerda bizda elastiklik 0.6 va narxdagi o'zgarish −1% (narx kamaydi).
Talab funksiyasining koefitsientini hisoblash: Talab funksiyasi to'g'ri chiziq ko'rinishida ekan, quyidagi umumiy shaklda bo'ladi:
Q=a−bP, Bu yerda a va b - koefitsientlardir. Biz b koefitsientini elastiklik formula yordamida topishimiz mumkin.
Funksiyani yakunlash: a koefitsientini topish uchun berilgan nuqtadan foydalanamiz.
Keling, avval b koefitsientini hisoblaymiz.
Talab funksiyasi quyidagi ko'rinishda aniqlandi:
Q=48−0.0588P
Bu yerda Q - talab qilinayotgan mahsulot miqdori, P - mahsulot narxi. Bu funksiya talabning narxga qanday bog'liqligini ko'rsatadi: narx ko'tarilganda talab kamayadi va aksincha. Bu to'g'ri chiziqli talab funksiyasining xarakteristik xususiyatidir.
4. Iste'molchining daromadi va tovarlar narxi berilgan sharoitda, muvozanat tovarlar majmuasi va naflik qiymatini aniqlash uchun iste'molchining naflik funksiyasidan va byudjet cheklovlaridan foydalanamiz.
Iste'molchining naflik funksiyasi:
U=XY, bu yerda X va Y - tovarlar miqdori.
Iste'molchining daromadi: I=25+1000=1025 so'm.
Tovarlar narxi:
PX =30 so'm va PY=40 so'm.
Byudjet cheklovi quyidagicha ifodalanadi:
PX⋅X+PY⋅Y=I.
Muvozanat tovarlar majmuasini topish uchun, naflik funksiyasini maksimal qiladigan X va Y qiymatlarini byudjet cheklovi doirasida topamiz. Buning uchun avval byudjet cheklovini naflik funksiyasiga qo'yamiz va keyin uning qiymatini maksimal qilish uchun X va Y ni topamiz.
Keling, bu hisob-kitoblarni amalga oshiraylik.
Muvozanat tovarlar majmuasi va naflik qiymati quyidagicha aniqlandi:
X tovari uchun optimal miqdor: taxminan 17.08 birlik
Y tovari uchun optimal miqdor: taxminan 12.81 birlik
Maksimal naflik qiymati: taxminan 218.88
Bu natijalar, iste'molchining daromadi va tovarlar narxi berilgan sharoitda, iste'molchining naflik funksiyasini maksimal qiluvchi tovarlar miqdorini ifodalaydi.