Rossiya imperiyasi ham bu paytda quyidagi va boshqa vakillarini amirlik hududiga yuborib, asl niyatlarini niqoblagan holda Buxoro amirligi bilan o‘zaro hamkorlik qilish va savdo-sotiq aloqalarini rivojlantirishga uringan: Rossiya imperiyasi ham bu paytda quyidagi va boshqa vakillarini amirlik hududiga yuborib, asl niyatlarini niqoblagan holda Buxoro amirligi bilan o‘zaro hamkorlik qilish va savdo-sotiq aloqalarini rivojlantirishga uringan:
Pyotr Demezon (1833 –1834
Pyotr Demezon (1833 –1834
Pavel
Pavel
Yan
Yan
Konstantin
Konstantin
Nikolay
Nikolay
XIX asrning birinchi yarmida ingliz-rus munosabatlari juda keskinlashib ketdi. Bunga Angliya va Rossiyaning yangi yerlarni istilo etishga faol va muntazam intilishlari, o‘z mollarini sotish bozori uchun kurash va yangi daromadli xomashyo zahiralarini izlab topish yo‘lidagi harakatlari sabab bo‘ldi. Bu esa ularning Turondagi manfaatlari to‘qnashuviga olib keldi XIX asrning birinchi yarmida ingliz-rus munosabatlari juda keskinlashib ketdi. Bunga Angliya va Rossiyaning yangi yerlarni istilo etishga faol va muntazam intilishlari, o‘z mollarini sotish bozori uchun kurash va yangi daromadli xomashyo zahiralarini izlab topish yo‘lidagi harakatlari sabab bo‘ldi. Bu esa ularning Turondagi manfaatlari to‘qnashuviga olib keldi
Buxoroga kelgan quyidagilar Ost-Indiya kompaniyasi maxfiy topshiriqlarini bajardilar:
- Uilyam Murkroft, Jorj Trebek (1821–1825);
- Aleksandr Byorns (1831–1832);
- Charlz Stoddart, Artur Konolli (XIX asrning 30-yillari).
Bularning hammasi rus hukumatining eng tashvishli masalalaridan biri bo‘lib qoldi. 1825-yilda Rossiyaga kelgan amir Haydarning elchisi Beknazar Abdulkarim Buxoroga 70 ingliz savdogari kelgani, ular o‘zlari bilan keltirgan 80 sandiq turli mollarni qo‘shbegiga ko‘rsatganliklari haqida ma’lumot berdi. Tashqi ishlar vaziri Karl Nesselrodening podshoga yo‘llagan maktubida inglizlarning Turondagi faoliyati haqida xabar beriladi. Unda inglizlarning harakatlari Turonda Rossiya ta’sirini qaror toptirish bo‘yicha choralar zarurligini isbotlaydi, degan xulosa chiqarilgan. Rus hukumatiga yetib kelgan ma’lumotlar Rossiyaning Turonda o‘z ta’sirini o‘rnatish borasida faol harakatlar boshlashga undadi. Natijada, 1839-yilda muvaffaqiyatsiz tugagan Perovskiyning Xivaga yurishi boshlandi. 1853-yili Qo‘qon xonligiga qarashli Oqmasjidning ruslar tomonidan egallanishi Turonning bosib olinishida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan Sirdaryo chizig‘ining tashkil topishiga olib keldi. Bu voqea ruslar tomonidan Turonning bosib olinishini boshlab berdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |