Mobil radiorabiTƏ SİstemləRİ

müddətinə malik siqnalların qəbulu üçün və yaxud müxtəlif 
BS-dən verilən siqnalların qəbulu üçün. Digər daxilolma 
metoduna malik sistemlərdə, qonşu manqalar arasında tezlik 
ehtiyatlarının bölgüsünü planlaşdırmaq lazımdır ki, onların bir-
birinə qarşılıqlı təsiri olmasın
CDMA standartlı şanvari sistemin iş prinsipi 
CDMA metodunu istifadə edən sistemlərdə psevdotəsadüfı 
küy mənbəyinin sinxronlaşmasını dəyişməklə, tezlik zolağının eyni 
bir hissəsini, şəbəkənin bütün manqalarında istifadə etmək olar. 
Belə 100%-li istifadə sayəsində abonent tutumunu artırmaq olur, 
onun təşkili məsələsi asanlaşır. 
64 Uolş kodu olmasına baxmayaraq, bu nəzəri həddi real 
şəraitlərdə əldə etmək çətindir və sistemin abonent tutumu 
86 

---

qonşu manqaların BS və MS-nin eyni vaxtda işləməsi sayə­ sində 
yaranan sistemdaxili interferensiya ilə məhdudlanır. 
CDMA sisteminin əsas üstünlükləri
 
Müasir və perspektivdə olan mobil radorabitə, eyni vaxtda 
çoxlu sayda mobil abonentləri rabitə ilə təmin etməlidir. Bu za­ man 
mobil abonentlərin müəyyən ərazidə yerləşməsi ixtiyari cür ola 
bilər. Ona görə də mobil radiorabitə sistemlərinin (MRRS) 
əksəriyyəti - çoxsaylı daxilolma metodu ilə qurulmuşdur. 
Rabitə nəzəriyyəsində çoxsaylı daxilolma (ÇD) dedikdə, bir 
neçə mobil stansiyanın bir baza qəbuledici-verici stansiya­ sına 
(qısa olaraq - BS) və yaxud peyk retranslyatomna müra­ ciət 
edilməsi imkanı başa düşülür ki, bu zaman sonuncular eyni vaxtda 
onunla informasiya ötürə və ala bilərlər. 
ÇD metodunun effektivliyi, əsasən buraxma qabilliyəti 
(tutumu), cəldliyi, istifadə olunan tezlik ehtiyatlan və rabitə 
sistemlərinin digər göstəriciləri ilə qiymətləndirilir. Bu halda 
istənilən sistemin buraxma qabiliyyəti dedikdə, müxtəlif 
kanalların - radiorabitə, telefon, televiziya, rəqəm verilənlərinin 
ötürülməsi və s. kanallann sayı başa düşülür, ya da ümumi halda 
rəqəm sistemləri üçün, bu şəbəkə ilə ötürülə bilən sani-yədəki 
bitlərin sayı başa düşülür.