Mobil radiorabiTƏ SİstemləRİ

qəbuledici (RAKE receiver - hərfi mənada “Dırmıq 
qəbuledici”) adlandırılır. Adımn mənası - qəbuledicinin impuls 
xarakteristikasının formasının, iti dişlərə malik daraq və yaxud 
dırmığa oxşaması ilə əlaqədardır (Şəkil 6.19). Əgər çoxşüalı 
yayılma ilə bağlı olan siqnalın susmalarının (fedinq) özü tezlik 
seçicilikli olduğundan və siqnalın zolağı 200 - 300 kHs-dən çox 
olanda hiss olunacaq dərəcədə zəifləyirlər, onda CDMA metodunda 
susmaların zəiflədilməsi, FDMA və TDMA - metodlan ilə 
müqayisədə 20 - 30 dB çox olması tam təbii hesab 
90 

---

TRANKİNQ RABİTƏ TEXNOLOGİYALARI
 
Trankinq ideyasının mahiyyəti 
Trankinq mobil rabitə sistemləri şəbəkənin istənilən 
danışıq kanalında abonentlərə işləyə bilmək imkanı yaradırlar. Bu 
cür peşəkar sistemlər korporativ abonentlər qrupu üçün (təcili 
yardım stansiyaları briqadaları, yanğın­ dan mühafizə briqadaları, 
federal təhlükəsizlik xidməti, po­ lis xidməti və s.) nəzərdə tutulur. 
Belə sistemlərə bəzən m o­ bil stansiyaların ümumi tezlik 
diapazonuna sərbəst və bə­ rabər daxiloolmaya malik sistemlər 
də deyirlər. Dünya stan­ dartlarında mobil abonentlərin rabitə 
şəbəkəsinin bütün ka­ nallarına sərbəst və bərabər girişli olması 
metoduna çox zaman «trankinq» (trunking -ingiliscə «trunk» - 
magistral, rabitə stvolu mənası verir) adlandırılır, yəni bu 
sistemlərin adı və ideyası kanalların paylanması qaydasını əks 
etdirir. Sistem ehtiyatları müəyyən sayda kanallardan (ing. ’’trunk”) 
ibarətdir, istənilən boş kanal yeni birləşmə üçün istifadə edilə bilər 
və bu birləşmə başa çatdıqdan sonra, dər­ hal ümumi kvotaya 
qayıdır. Trankinq sistemlərinin klassik dispetçer sistemlərindən əsas 
fərqi də məhz budur. Klassik dispetçer sistemlərində kanallar qeyd 
olunmuş istifadəçilər qrupları üzrə paylanmış olur. Əgər bütün 
kanallar dispetçer sistemi qrupunda məşğul olarsa, onda bu qrupdan 
olan isti­ fadəçi, digər qruplardakı boş olan kanaldan birləşmə ya­ 
rada bilmir. Deməli, trankinq rabitə sistemlərində istənilən boş 
(azad) danışıq kanalı müvəqqəti olaraq mobil abonent üçün ayrıla 
bilər və o, şəbəkə trafikindən asılı olaraq rabitə 
seansı yarada bilər. Bu məqsədlə mobil stansiyalarda xüsusi