Modda almashinish jarayonlarini rostlash

5-Tajriba ishi
MODDA ALMASHINISH JARAYONLARINI ROSTLASH
Ishdan maqsad:

Avtomatikada eng asosiy parametr bo`lib hisoblanadigan temperaturani avtomatik rostlash tizimini o`rganish, uni turg’unlik me`zonlari buyicha tekshirish va komp’yuterda madelini qurish.

Nazariy ma’lumotlar:

Issiqlik almashtirgichlar asosan issiqlik balans tenglamasi asosida ishlaydi. Bularda asosan ikkita kirish parametri bo`lib, ular isituvchi agent va sovituvchi agent. Bunda sovituvchi agent (soviq eltkich - sovitilgan suv) - tepadan pastga maxsus moslama yordamida purkab beriladi. Sovitilishi zarur bo`lgan modda qurilmaning past qismidan tushib kelayotgan suv zarrachalari orasida joylashgan quvir orqali yuritiladi. Biz bu qurilmani avtomatik boshqarish uchun chiqib ketayotgan sovitilgan suyuqlikga manometrik termometr joylashtiramiz. Undan chiqqan signalni unifikatsilashgan ya`ni (0.2-1) kg*sil/sm² bosimga aylantiramiz va uni regulyatarga beramiz. Regulyator orqali kirib kelayotgan sovituvchi agent hisoblanmish suvni sarfini rostlashimiz mumkin.

4.1-rasm. Boshqarish sistemasining chizmasi.

1-Boshqarish ob`ekti; 2-Regulyator(rostlagich); 3-Ijro etuvchi qurilma; 4-O`lchash qurilmasi va datchiklardan iborat

Boshqarish sistemamizda kirish parametri sifatida sovituvchi agent suvning sarfi hisoblanadi, chiqish parametri sifatida sovitilib chiqarilayotgan suyuqlikning temperaturasi hisoblaniladi.

Sitemani turg’unlikka tekshirish.

Turg’unlikka tekshirishda odatdagidek MATLAB programmasidan foydalangan holda tekshiramiz.

Pog’anali signal ta`siridagi rostlash sifat ko`rsatkichlari.

Sistemaning pog’onali signaldan olgan reaktsiyasiga o`tkinchi funktsiya deyiladi.

Sistemaning o`tkinchi xarakteristikasi bo`yicha quyidagilarga sifat ko`rsatkichini aniqlash mumkin.

4.2-rasm. Sistemani pag’onali signal ta`sirida olgan reaktsiyasi.
1) Rostlanish vaqti yoki o`tkinchi jarayon vaqti – . Bu rostlanuvchi qiymat o`zining qaror qiymatiga ma`lum darajada aniq bo`lishi kerak, ya`ni

,

bu texnik qiymatda beriladi.

2) O`ta rostlash –

O`tkinchi xarakteristikani qaror qiymatdan qanchaga o`zgarganligini (og’lanligini) bildiradi. Odatda o`rta va kichik quvvatlar uchun , katta quvvatli sistemalar uchun .

3) Tebranishlar soni – .

xarakteristikani tebranishlar soni odatda gacha, ayrim hollarda gacha bo`lishi mumkin.

4) Oshish vaqti (vremya virastaniya) – , bu xarakteristikani qiymatining birinchi uchrashgan nuqtasidir.

5) Maksimal vaqt – . xarakteristikaning maksimal qiymatga erishishga ketgan vaqt.

6) Tebranish chastotasi (davri) – yoki .

7) So`nish dekrementi – ,

,
Ish bajarishning tartibi.

1) Barcha bloklarni uzatish funktsiyasini keltirib chiqarish.

2) MATLAB programmasida strukturani tuzish va o`tkinchi jarayon xarakteristikasini olish, uni turg’unlikka tekshirish.

3) Pog’anali signal ta`siridagi rostlash sifat ko`rsatkichlarini aniqlash.

4) Olingan barcha natijalarni A4 formatda hisobot tayyorlash.