Modellashtirish. Ekologiyani qisqacha tarixi

www.arxiv.uz

Reja:

1. 
   Ekologiya fani va uning bo`limlari.
   
2. 
   Ekologiyada foydalaniladigan uslublar.
   
3. 
   Modellashtirish.
   
4. 
   Ekologiyani qisqacha tarixi.
   
5. 
   O`rta Osiyo O`zbekistonda ekologiya fanining qisqacha rivojlanishi.
   
6. 
   Ekologiya fanining vazifalari.
   

1. Ekologiya fani va uning bo`limlari.

Ekologiya nima? Bu savolga 30 yil oldin javob berish oson bo`lardi, chunki “ekologiya” terminidan faqat biologlargina foydalanar edi va muhit bilan organizmlarining o`zaro aloqasini o`rganadigan fan deb qaralar edi.

Keyingi vaqtlarda «ekologiya» termini juda keng qo`llanila boshladi va inson bilan atrof-muhit o`rtasida bo`ladigan xoh tabiiy, xoh o`zaro aloqalarni har qanday formasida ishlatilmoqda.
Ekologiya so`zi o`zining ilmiy biologik termin ashamiyati o`rnini, muhim sotsial,siyosiy termin bilan almashdi.Endi ekologiyani mohiyati tabiatni muhofaza qilish va undan ratsional foydalanish deb tushunila boshlandi.Akademik D.S.Lixachyov ta`biri bilan aytganda «ekologik madaniyat» deb ham atash mumkin.
Ekologiya { grekcha “oikos”, yashash joyi, uy, boshpana “logos”, fan} terminini nemis olimi E.Gekkel {1866} fanga kiritdi. Rus tilida ekologiya terminini birinchi marta I.I Mechnikov {1868} ishlatdi.
Boshqa fanlar singari ekologiya fani ham o`zining uzoq tarixiga ega.
Ekologiya – demak bu tirik organizmlarni yashash muhiti bilan hamda o`zaro aloqalarini, munosabatlarini o`rganadi.
Muhit, turlar, populyatsiyalar, biostenozlar va biosfera kabi tushunchalar ekologlyaning asosiy ob`ekti hisoblanadi.
Shuning uchun ham umumiy ekologiya to`rt bo`limga bo`linadi.
1.Autekologiya { yunoncha “aytos” – “o`zi” degan ma`noni b}. ayrim turlarni o`zlari yashab turgan muhit bilan o`zaro aloqasi, munosabati.
2.Populyastiyalar ekologiyasi { fr. “populyas`on”- “aholi”.}populyastiyalar tuzilishi va dinamikasini o`rganadi.
3.Sinekologiya – { yunoncha “sin” – birgalikda } Biostenozlar tuzilishi va xossalari, tashqi muhit bilan o`zaro munosabatlarini o`rganadi.
4.Biosfera {yunoncha “bio”-hayot, “sfera” – shar degan m.b}Er qobiidagi tirik mavjudotlarni tarqalishini o`rganadi.