Modernization of Higher Education in Central Asia through New Technologies (HiEdTec) Reja

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
ma’lumotlarni uzatish va qabul qilishni ta’minlaydigan uzatish muhitlaridan 
foydalaniladi, ya’ni yuqori tezlikli optik kabellar. 
Shuni alohida ta’kidlash lozimni lokal tarmoqlarini qurishda o‘z navbatida 
sizsiz muhitlardan ham foydalanib kelinmoqda. Bir vaqtnig o‘zida lokal 
tarmog‘ining qurish talablaridan kelib chiqib simsiz yoki simli muhitlardan yoki 
ularning gibrid holatlaridan foydalanish mumkin.
Ba’zan foydalanuvchilarning internet resurslariga bo‘lgan ehtiyojlari, 
binoning joylashuvi va foydalanuvchilarning qurilmalari (smartfon, noutbuk, 
desktop va h.k.) sabab lokal tarmoqlarini qurishda simli kabellarga qaraganda simsiz 
texnologiyalardan foydalanishning bir qator avzalliklar mavjud, 2-jadval (simsiz 
texnologiyalar). Misol uchun, binoda ko‘p sonli foydalanuvchilarga yuqori tezlikli 
internetni taqdim etishda bitta Wi-Fi qurilmasi orqali amalga oshirish mumkin. Agar 
simli texnologiyalardan foydalanib lokal tarmog‘ini qurish maqsad qilingan bo‘lsa, 
bunda kabellar foydalanuvchining kompyuterlariga ulanadi va internet xizmatlari 
taqdim 
etiladi. 
Kabellar 
orqali 
internetni 
yetkazib 
berishdagi 
asosiy 
noqulayliklardan biri bu xonada kabellarni joylashtirish masalasidir. Ammo, simli 
muhitlarda simsiz muhitlarga qaraganda internet tezligi barqaror ta’minlanadi. 
Shuningdek, simsiz ulanishga moslashtirilgan smartfon, planshet, noutbuk va 
boshqalarni simli internetga ulanishida qiyinchiliklar vujudga keladi. Yuqoridagi
2-jadvalda Wi-Fi texnologiyasining turlari, chastota kengligi, o‘tkazish qobilyati va 
qamrab olish masofasi keltirilgan. 
Yuqoridagi holatlarda biz lokal tarmoqlarini qurishda foydalaniladigan fizik 
muhitlar va texnologiyalar haqida qisqacha fikr yuritdik. Lokal tarmoqlaridan 
keyingi katta tarmoq bu shahar tarmoqlari hisoblanadi. Shahar tarmoqlarini qurish 
uchun maxsus fizik muhitlari va texnologiyalari ishlab chiqilgan, lokal tarmoqlarida 
foydalaniladigan muhitlari va texnologiyalar farq qiladi.

---