Moliya fanidan ma’ruza matnlari 1-mavzu: Moliyaning mohiyati va funksiyalari Reja: Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati

YUqori baholar stratyegiyasi (“qaymog’ini ajratib olish”) dastlab tovarlarni ularning ishlab chiqarish xarajatlaridan ancha Yuqori baholarda sotilishini, kyeyin yesa baho pasaytirilishini kо‘zda tutadi. Bu patyent bilan himoyalangan, yangi tovarlarga tyegishli. Bun-day stratyegiya joriy talab darajasining Yuqoriligi, tovarning Yuqo-ri bahosi istye’molchi tomonidan ye’tirof yetilgan tovar sifatining Yuqoriligi va Shunga о‘xshash boshqa sharoitlarda mumkin.
Past baholar stratyegiyasi yoki bozorga “yorib kirish” stra-tyegiyasi ham mavjud. Bunday stratyegiya talabni rag’batlantirish maqsadida amalga oshiriladi. U ishlab chiqarish katta hajmda va talab Yuqori yelastik bо‘lgan bozorlarda samarali bо‘lib, unda sotib oluvchilar baholarning pasayishiga keskin munosabat bildiradi-lar va talabni oshiradilar. XYUS ommaviy ishlab chiqarish hiso-bidan baholarning past darajasini ushlab turadi.
Tabaqalashtirilgan baholar stratyegiyasi xilma-xil bozor-lar, ularning syegmyentlari va sotib oluvchilari uchun baholarning о‘rtacha darajasiga nisbatan turli-tuman chyegirma va ustamalarni qо‘llash yevaziga amalga oshiriladi.
Imtiyozli baholar stratyegiyasi imtiyozli baholarni taklif qilishdan XYUS manfaatdor bо‘lgan sotib oluvchilar bilan ish-lashga qaratilgan.
YElastik baholar stratyegiyasi baholarning istye’molchilar sotib olish qobiliyatiga bog’liq ravishda о‘rnatilishini anglatadi.
Barqaror, standart (andozaviy), о‘zgarmaydigan baholar stratyegiyasi nisbatan uzoq vaqt davomida tovarlarning bir xil bahoda realizasiya qilinishini nazarda tutadi.
YAxlitlanmagan baholar stratyegiyasida sotib oluvchi tovar-ni, masalan, 1000 sо‘mda yemas, balki 999,9 sо‘mda sotib oladi. Bu holda sotib oluvchi bunday baholarni past yoki baholarni о‘rna-tishning puxta va aniq hisob-kitoblarga asoslanganligining isbo-ti sifatida ye’tirof yetadi.
Ommaviy sotib olishlar bahosi va baholarni tovarning sifati bilan uzviy bog’langanligi stratyegiyalari ham amaliyot-da qо‘llaniladi.
Baholarning har qanday stratyegiyasida, raqobatchilarning baholarini tahlil qila borib, XYUS о‘zi tomonidan taqdim yetilishi mumkin bо‘lgan chyegirmalar tizimiga jiddiy ye’tibor bermog’i lozim. Jahon amaliyotida baholardan qilinadigan chyegirmalarning 20 ga yaqin turi mavjud. Masalan, “skonto” chyegirmasining “3/12, nyetto 30” tartibida ifodalanishida tо‘lov 30 kun ichida amalga oshirilishi kerak, agar sotib oluvchi tо‘lovni dastlabki 12 kun ichida amalga oshirsa, u 3% kam tо‘laydi, degan ma’noni anglatadi. Aylanma uchun bonus chyegirmalari ham qо‘llaniladi. Aylanma sotuviga bog’liq ra-vishda u doimiy sotib oluvchilarga nisbatan qilinadi. Progressiv chyegirmalar sotib olishning sifati, hajmi va davriyligiga bog’liq ravishda sotib oluvchiga taqdim yetiladi. Tovarlarning almashti-rilishi yoki Shu bilan bog’liq bо‘lgan chyegirma Shu firmadan oldin sotib olingan yeski tovarni qaytarganligi uchun taqdim qilinishi mumkin. Tovarlar xorijga sotilganda yeksport chyegirmalari qо‘lla-niladi. Funksional chyegirmalar yoki savdo sohasidagi chyegirmalar tovarlarning harakatlanishini amalga oshiruvchi xizmatlarga ma’lum bir funksiyalarni bajarganligi uchun beriladi. Maxsus chyegirmalar ishlab chiqaruvchi manfaatdor bо‘lgan sotib oluvchilarga sotuvchi tomonidan taqdim yetiladi. YAshirin chyegirmalar sotib oluvchilarga tekin namunalar kо‘rinishida berilishi mumkin. CHyegirmalarning oxirgi turiga shartnomalarda qayd yetilmaydigan va og’zaki keli-Shuvlarga muvofiq amalga oshiriladigan konfidyensial chyegirma-lar ham kiradi.