Moliyaviy tizim

MOLIYAVIY TIZIM

MMT-90K GURUH TALABASI BAXRIYEV A

TAQDIMOT ISHI

Reja:

Moliya tizimi - bu davlatning hamda korxonalarni pul mablag`larini shakllantirish,
taqsimlash va ishlatish usullari majmuasidir.
”Moliya tizimi” tushunchasi keng man’odagi “Moliya” tushunchasining taraqqiyoti natijasidir.

Moliya tizimi quyidagi ikki sohaga bo’linadi

• 1)Davlat moliyasi va mahalliy moliya

• 2)Xo’jalik yurituvchi sub’ektlar moliyasi

ДАВЛАТ МОЛИЯСИ
ТАРКИБИ
ДАВЛАТ
БЮДЖЕТИ
ДАВЛАТ
КРЕДИТИ
ДАВЛАТ
КОРХОНАЛАРИ
МОЛИЯСИ
ДАВЛАТНИНГ
МАҚСАДЛИ
ЖАМҒАРМАЛАРИ
Давлат бюджети
Маҳаллий бюджетлар
Қорқалпоғистон Республикаси бюджети
Вилоятлар бюджети
Тошкент шаҳар бюджети
Республика бюджети
Davlat budjeti moliya tizimining bosh bug`ini hisoblanadi. U yordamida davlat boshqaruv
organlari funksiyalarini taminlash uchun markazlashgan pul fondlari shakllantiriladi va
ishlatiladi.
Davlat budjeti mamlakatning asosiy moliya rejasi hisoblanadi va Oliy Majlis
tomonidan qonun holida tasdiqlanadi. Davlat budjeti orqali davlat Xalq xujaligi tarakiyotini,
ijtimoiy - madaniy tadbirlarni, mudofani,davlat xokimiyati va boshqaruv organlarini saqlash
moliyalashtiriladi

Moliya tizim

• Davlat budjeti moliya tizimining bosh bug`ini hisoblanadi. U yordamida davlat boshqaruv organlari funksiyalarini taminlash uchun markazlashgan pul fondlari shakllantiriladi va ishlatiladi.Davlat budjeti mamlakatning asosiy moliya rejasi hisoblanadi va Oliy Majlis tomonidan qonun holida tasdiqlanadi. Davlat budjeti orqali davlat Xalq xujaligi tarakiyotini, ijtimoiy - madaniy tadbirlarni, mudofani,davlat xokimiyati va boshqaruv organlarini saqlash moliyalashtiriladi

• Resurslarning moliyaviy resurslari ortiqcha bo‘lgan iqtisodiy subyektlardan moliyaviy resurslari defitsit bo‘lgan iqtisodiy sub’ektlarga oqib o‘tishiga moliyaviy oqim deyiladi. Moliyaviy oqimlarsiz moliyaviy tizimni tasavvur etib bo‘lmaydi. Ularsiz moliyaviy tizim bo‘shligicha qolaveradi. Moliyaviy oqimlar bo‘lmasa, moliyaviy tizimga ham hojat yo‘q. Bunday vaziyatda u “bir tiyinga qimmat” narsaga aylanib qoladi.

Moliya tizimi boshqarish O`zbekiston Respublikasida moliyaviy munosabatlar O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi, O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi, O`zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi, Qoraqalpog`iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, Viloyatlar va tuman (shahar) xokimliklari qoshidagi moliya organlari va boshqa organlar tomonidan boshqariladi.

O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 78-moddasiga binoan
O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining mutlok vakolatlari jumlasiga boj, valyuta va
kredit ishlarini qonun yo`li bilan tartibga solish; Vazirlar Maxkamasining takdimiga
binoan O`zbekiston Respublikasining budjetini kabul qilish va uning ijrosini nazorat
etish, soliqlar va boshqa majburiy to`lovlarni joriy qilish… kiradi.
Moliya tizimini boshqarishda O`zbekiston Respublikasi VazirlarMaxkamasi
qoshidagi Moliya Vazirligi aloxida vakolatga ega. O`zbekiston Respublikasi Moliya
Vazirligi O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi tomonidan 1992 yil 23
noyabrdagi 553 – sonli karor bilan tasdiklangan «O`zbekiston Respublikasi Moliya
Vazirligi haqidagi nizom»ga asosan faoliyat ko`rsatadi. Nizomda Moliya Vazirligining
asosiy vazifalari,funksiyalari va hukuklari hamda uni faoliyatini tashkil qilish tartibi
belgilab berilgan
Nizomga ko`ra Moliya Vazirligining bosh vazifasi bo`lib, davlat budjetini
tayyorlash va uni moliyalashtirish hisoblanadi. Bu asosan qo`yidagilarni o`z ichiga
oladi:
1) Davlat budjeti loyixasini tayyorlash
2) Davlat budjeti loyixasi va uni bajarilishi to`grisidagi hisobotni Vazirlar
Maxkamasi orqali Respublika Oliy Majlisi tasdigiga kiritish.
3) Davlat budjeti bajarilishini moliyalashtirish.
4) Davlat budjeti daromadlari va harajatlari yuzasidan nazorat va boshqalar.
O`zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligiga Vazir raxbarlik qiladi va u
O`zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tayinlanadi va Oliy Majlis
tasdigidan o`tadi. Moliya Vazirining o`rinbosarlari vazirning tavsiyasi asosida
Vazirlar Maxkamasi tomonidan tayinlanadi
Moliya tizimi
Iqtisodiyot pul sektorining bir qismi,moliya amaliyoti.Moliya tizimi iqtisodiy tizimning muhim unsuri uning yordamida iqtisodiyot tartiblanadi .

Moliya tizimi moliyaga taaluqli siyosiy tashkiliy munosabatlarni ham qamrab oladi.bu tizimga quydagilar kiradi:

1)MOLiya obektini hosil etuvchi pul fondlari

2)Korxonalar,xonadonlar,davlat idoralari va nodavlat tashkilotlardan iborat moliya munosabatlarining subekt

Мустақил равишда смета ва шт.жадвалини тузади ва тасдиқлайди
Бюджет ташкилоти
молия органи
Рўйхатдан ўтказиш, иловаларни келишиш, лимитларга, меъёрларга, бюджет параметрларига мослигини таҳлил қилиш
Ғазначилик органи
Текширади, харажатларни тўлаш учун қабул қилади

Foygalanilgan adabiyotlar: 1)www.mf.uz www.soliq.uz www.cer.uz www.norma.uz www.economicsintl.org 2)Маликов Т.С., Ҳайдаров Н.Х. Бюджет даромадлари ва харажатлари.-Ташкент:"IQTISOD-MOLIYA",