Morfemika (so'z tarkibi) bo'limi deyiladi. So'zning eng kichik ma'noli qismiga morfema


"-ngiz" qo'shimchasining omonimligi


Download 116.73 Kb.
bet11/23
Sana20.12.2022
Hajmi116.73 Kb.
#1038015
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   23
Bog'liq
Morfemika

8. "-ngiz" qo'shimchasining omonimligi:

  1. ismning munosabat shakli(egalik): sizning korxoba+ngiz=korxonangiz.

  2. fe'lning munosabat shakli(shaxs-son): Siz ham yodlasa+ngiz=yodlasangiz. Uni qayatardi+ngiz=qaytardingiz.

  3. fe'lning munosabat shakli (buyruq mayli): Eshikka suyanma+ngiz=suyanmangiz. (Metroning eshigiga shunday yozilgan.)

9. "-ingiz" qo'shimchasining omonimligi:

  1. ismning munosabat shakli(egalik): sizning bilim+ingiz=bilimingiz

  2. fe'lning munosabat shakli (buyruq mayli): Yorimning qoshiga siz ham bor+ingiz=boringiz, Men uchun ul yorga siz yolvor+ingiz=yolvoringiz.

ESLATMA: -ng va -ngiz qo'shimchalari ikki marta fe'lning munosabat shakli bo'lishini (shaxs-son va buyruq mayli) bilib oldik, ularning farqi juda oddiy: shaxsson -ng, -ngiz qo'shimchalari "-di" va "-sa" qo'shimchalaridan keyin keladi, buyruq mayli -ng va -ngiz qo'shimchalari esa hech qachon "-di" va "-sa" qo'shimchalaridan keyin kelmaydi.
10. "-man", "-san" qo'shimchalarining omonimligi:

  1. ismning munosabat shakli (bog'lama): Men ham injiner+man=injinerman. Sen endi yetakchimiz+san=yetakchimizsan.

  2. fe'lning munosabat shakli (shaxs-son): Men ko'p afsuslan+a+man=afsuslanaman. Sen ham eshit+gan+san=eshitgansan.

11. "-siz" qo'shimchasining omonimligi:

  1. ismning munosabat shakli (bog'lama): Siz buyuk ijodkor+siz=ijodkorsiz.

  2. fe'lning munosabat shakli(shaxs-son): Siz noto'g'ri tushin+yap+siz=tushunyapsiz.

  3. sifat yasovchi: tarbiya+siz=tarbiyasiz, vijdon+siz=vijdonsiz

  4. ravish yasovchi: tinim+siz=tinimsiz.

12. "-dir" qo'shimchasining omonimligi:

  1. ismning munosabat shakli (bog'lama): Inson ekanligimiz buyuk ne'mat+dir=ne'matdir.

  2. fe'lning lug'aviy shakli(orttirma nisbat): kul+dir+moq=kuldirmoq, ye+dir+moq=yedirmoq

  3. yuklama(gumon yuklamasi): Ehhimol, bizni tanigan+dir=tanigandir.

  4. gumon olmoshini hosil qiluvchi qo'shimcha: kim+dir=kimdir. nima+dir=nimadir.


Download 116.73 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling