Mttda katta va tayyorlov guruhlarida vaqt tasavvurlarini shakllantirish

MTTda katta va tayyorlov guruhlarida vaqt tasavvurlarini shakllantirish

REJA:

• 1 Vaqt va uning xususiyatlari.
• 2. Turli yoshdagi bolalarning vaqtni idrok qilishi.
• 3. Katta maktabgacha yoshdagi bolalarda vaqtni his qilishni rivojlantirish.

Vaqt so`zi rus so`zidan kelib chiqqan, ya`ni vaqt- "время" degani aylanmoq ma`nosini bildiradi. O`tgan, hozirgi va kelasilar o`zaro shunday aloqa qilganki, o`rinlarini bir-birlariga almashtira olmaydilar. Vaqtning qaytmas xususiyatlari shuki vaqtning bir tomonga yo`nalib o`tishi, u tabiat va jamiyatning chiqishi yo`nalishini ifodalaydi.

• Vaqt so`zi rus so`zidan kelib chiqqan, ya`ni vaqt- "время" degani aylanmoq ma`nosini bildiradi. O`tgan, hozirgi va kelasilar o`zaro shunday aloqa qilganki, o`rinlarini bir-birlariga almashtira olmaydilar. Vaqtning qaytmas xususiyatlari shuki vaqtning bir tomonga yo`nalib o`tishi, u tabiat va jamiyatning chiqishi yo`nalishini ifodalaydi.
• Vaqtning asosiy qabul qilinishi bu sezish qobiliyatidir. har xil kompleks analizator vaqtni sezish qobiliyatining cho`zilishiga ta`sir qiladi, lekin asosiy xususiyati deb I.M. Sechenov eshitish va tananing sezgi qobiliyatlariga e`tibor bergan "Vaqt tovush va tananing sezish qobiliyati insonga vaqt haqida tushuncha beradi, shunda ham to`la o`z mazmuni bilan emas balki vaqt bir tomonlama tovushning tortilishi va tananing sezishini tortilishi. SHuning uchun I.M.Sechenov eshitish va sezish xususiyagidan bu vaqt bo`shlig’ining /drob/ analizatorlari degan edi.

I.P.Pavlov ko`rsatgan ediki vaqtning hisoblanishi nerv sistemasining har bir elementiga, uning har bir hujayrasiga xos u buni eksperemental asosda isbotladi. har qanday analizator "vaqtni hisoblashi" mumkin. I.P.Pavlov ayttan ediki, vaqtning fiziologik qabul qilinishi bu kishining tormozlanishi vа ta`sirlanishidir, bu esa vaqtni hisoblashga yo`l beradi.

• I.P.Pavlov ko`rsatgan ediki vaqtning hisoblanishi nerv sistemasining har bir elementiga, uning har bir hujayrasiga xos u buni eksperemental asosda isbotladi. har qanday analizator "vaqtni hisoblashi" mumkin. I.P.Pavlov ayttan ediki, vaqtning fiziologik qabul qilinishi bu kishining tormozlanishi vа ta`sirlanishidir, bu esa vaqtni hisoblashga yo`l beradi.
• Bu fikrlar qator izlanishlar orhali ko`rsatilgan. Ikkinchi signal sistemasida ta`sirlanish vaqtning etarli hisobga olinmasligidan kelib chiqadi, tormozlanish protsessida unga ko`proq baholash xususiyatidandir.
• SHunday qilib, aniq vaqt intervallarini vaqtinchalik baholash ta'sirlanish va tormozlanish dinamik protsessida aniqlanadi.
• Vaqt intervalida differentsirovka bu vaqtga nisbatan shartli reflekslarning xosligidir.