Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali kompyuter Injiniring Fakulteti


Download 168.46 Kb.
Pdf ko'rish
bet11/16
Sana17.06.2023
Hajmi168.46 Kb.
#1551504
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Bog'liq
Mustaqil ish 4

 
 
 


 
OK ikkita kirishga ega: inverslaydigan (aylana yoki ishora 
b ilan belgilangan) va inverslamaydigan. Agar signal OKning 
inverslaydigan kirishiga berilsa, u holda chiqishdagi signal 180°ga 
s iljig a n , y a ’ni in v e rs la n g a n b o ‘la d i. Ag a r sig n a l O K n in g 
inverslamaydigan kirishga berilsa, u holda chiqishdagi signal kirish 
signali bilan bir xil fazada bo‘ladi. 
OKda ikki qutbli (Ѓ}3 V... Ѓ}20 V) kuchlanish manbayi qo‘llaniladi. 
Bu manbalarning ikkinchi qutblari, odatda, kirish va chiqish signallari 
uchun umumiy shina b o ‘lib hisoblanadi va ko‘p hollarda OKga 
ulanmaydi. OKlar o ‘z xususiyatlariga ko‘ra ideal kuchaytirgichlarga 
yaqin.
Operatsion kuchaytirgichlarning tuzilishi 
Birinchi avlodga mansub uch kaskadli OK funksional sxemasi 9.15- 
rasmda keltirilgan. U kirish, muvofiqlashtiruvchi va chiqish kuchaytirish 
kaskadlaridan tashkil topgan. 
 
OKlarda kirish kaskadi sifatida differensial kuchaytirgich (DK) 
qo'llaniladi. Ma’lumki, DK chiqishdagi nol dreyfini maksimal 
kamaytirishga, yuqori kuchaytirish koeffitsientiga, maksimal yuqori 
kirish qarshiligiga va sinfaz tashkil etuvchilarni maksimal so'ndirishga 
imkon beradi. Muvofiqlashtiruvchi kaskad talab qilingan kuchaytirishni 
ta ’minlaydi va DK chiqishidagi o'zgarmas kuchlanish sathi siljishini 
Muvofiqlashtiruvchi kaskad differensial yoki bir taktli kuchaytirgich 
bo'lishi mumkin. Chiqish kaskadlari OKning kichik chiqish qarshiligini 
va lozim bo'lgan chiqish quvvatini t a ’m inlashi kerak. Chiqish 
bosqichlari sifatida, odatda AB sinfga mansub komp lemen tar 
tranzistorlar asosida hosil qilingan ikki taktli kuchaytirgich sxemalari 
qo‘llaniladi. 
Muvofiqlashtiruvchi kaskad p—n—p turdagi VT5 va VT6 tranzistorlar 
asosidagi DKda hosil qilingan. Qarama-qarshi o'tkazuvchanlikka ega 
bo'lgan p—n—p turdagi tranzistorlarning qo‘llanilishi chiqish kaskadi 
chiqishidagi kuchlanishni deyarli nolgacha siljitish imkonini beradi. 


Birinchi kaskad chiqishida kirish signalining sinfaz tashkil etuvchisi 
deyarli mavjud bo‘lmaganligi sababli, ikkinchi kaskadda uni so‘ndirish 
talab qilinmaydi. Shuning uchun VT5 va VT6 tranzistorlarning emitter 
zanjirlarida BTG qo‘llanilmaydi. Bu holat ikkinchi kaskad toklarini 
milliamper darajaga ko‘tarish va kuchaytirish koeffitsientini yana 30 
marta va undan yuqori qiymatga oshirish imkonini beradi. Ikkinchi 
kaskad nosimmetrik chiqishga ega. Bu.iing natijasida VT5 tranzistor 
kollektor zanjirida rezistor q o ‘llanilmaydi. 

Download 168.46 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling