Мультимедиа воситалари

Multimediya tushunchasi
Hozirda mul’timedia degan so’z kundalik faoliyatimizda Juda ko’p ishlatilmoqda . Ta’limda mul’timedia texnologiyasini tadbiq etish uchun dastlab , ”Mul’timedia nima o’zi? “ degan savolga javob beraylik . Multimedia tushunchasi hayotimizga 90-yillarning boshlarida boshlarida kirib keldi . Ko’pgina mutaxasislar bu atamani turli xil izohlamoqdalar . Ularning fikirlarini umumlashtirib mul’timediaga shunday ta’rif berish mumkin: Mul’timedia- bu informatikaning dastiuriy va texnikaviy vositalari asosida axborotning an’anaviy va ariginal turlari asosida o’quv materyallarini o’quvchilarga yetkazib berishning mujassamlashgan holdagi ko’rinishidir. Mul’timedia hozirda juda tez gurkirab rivojlanayotgan zamonaviy axborot texnolopgiyasi bo’lib , u quyidagilarni o’z ichiga oladi :
- an’anaviy axborot turlari , ya’ni matn , jadval, turli xil bezaklar va arginal axborot turlari ya’ni no’tk , musiqa,
videofil’mlardan parchalar , telekadrlar, animatsiya (ob’yektlarning fazodagi harakati ) ko’rinishidagi axborot turlarini bir dasturiy maxsulotda mujassamlashtirilganlagi ;
- video va audio axborotlarni komp’yuterda qayta ishlash va aks ettirish uchun markaziy protsessor tez harakatchanligi ma’lumotlarni uzatish shinasining o’tkazish qobilyati, operativ
va video-xotira , katta sigimli tashqi xotira , hajm va komp’yuter kirish- chiqish kanallari bo’yicha almashinuvi tezligini taxminan ikki baravar oishirilishi talab etiladi;
- “inson-komp’yuter” interaktiv muloqotning yangi darajasini
ta’minlanishi. Bunda muloqot jarayonida foydalanuvchi ancha keng har tomonlama axborotlarni oladiki, mazkur holat ta’lim ishlash yoki dam olish sharoitlarini yaxshilashga imkon beradi.
Ta’lim jarayonida mul’timedia vositalari yordamida Darslarning samaradorligini oshirish asosida o’quvchilarga Ta’lim berish va kadrlarni qayta tayyorlashni yo’lga qo’yish hozirgi kunning doplzarb masalalaridan biriddir.Rivojlanayotgan xorijiy davlatlarda o’qitishning bu usulini ta’lim sohasining yo’nalishlari bo’yicha tadbiq qilinmoqda. Xozirda sotulayotgan
har komp’yuterni mul’timedia vositalarsiz tasavvur etish qiyin. Chunki , har bir oila mkul’timedia vositalarsiz hordiq chiqarmaydigan bo’lib qoldi . Statistika ma’lumotlariga tayanadigan bo’lsak, 1981-yilda mul’timedia vosaitalarini yalpi oboroti 4 mld . AQSH dollarini tashkil etgan bo’lsa, 1994-yilga kelib esa bu ko’rsatkich 4 bartobarga ko’paydi.