Mulohaza va mantiqiy bog‘lovchilar.
Matematik mantiqning mulohazalar algebrasi bo’limida asosiy
tekshirish ob’ekti gaplardir. Matematik mantiqda har bir gapning
ma’nosiga qarab chin, to’g’ri, haqqoniy yoki yolg’on, noto’g’ri bo’lishi
ahamiyatlidir. Masalan, Toshkent – O’zbekiston poytaxti, Samarqand –
qadimiy va navqiron shahar; Yaqindal Samarqand shahrining 2750
yilligi keng nishonlanadi kabi gaplar
chin yoki to’g’ri gaplar
(mulohazalar)dir. Yer oydan kichik. 3 > 5, 7 > 9, 12 > 15
kabilar esa
yolg’on, noto’g’ri gaplar (mulohazalar) hisoblanadi.
Ba’zan ko’pgina gap, matn o’ki asarlarning chin o’ki yolg’on ekanligini
tez aniqlash qiyin. Masalan, Bugungi tun kechagidan qorong’iroq, degan
gap qaysi vaqtda va qaysi joyda aytilishiga qarab yo chin, yo o’lg’on
bo’ladi. Shu asosda matematik mantiq fanida quyidagi qoida mavjud: