Multimediali aloqa tarmoqlari. Aloqa hizmatlaridan foydalanuvchilarning yuklamalarini hisoblash

10- amaliy mashg‘ulot


MULTIMEDIALI ALOQA TARMOQLARI.
ALOQA HIZMATLARIDAN FOYDALANUVCHILARNING YUKLAMALARINI HISOBLASH


10.1. Mashg‘ulotning maqsadi
Transport tarmoq bilan ulanish tarmog‘ini moslashishini va multimediali aloqa tarmoqlarining qurilmalaridan turli foydalanuvchilarning yuklamalarini hisoblashni o‘rganish.


10.2. Topshiriq
10.2.1. Amaliy mashg‘ulotga tayyorlanish jarayonida quyidagi o‘quv materiallarning: [2] adabiyotning 10 - bo‘limini o‘rganish va keltirilgan nazorat savollariga tayyorlanish zarur.
10.2.2. O‘zingizga tegishli variant bo‘yicha berilgan topshiriqlarni bajaring. Quyidagi 10.1-jadvalda variant bo‘yicha dastlabki ma’lumotlar keltirilgan.
10.2.3. Topshiriqni bajarish uchun quyidagilarni aniqlang:
- Transport tarmoqga ulanish tarmog‘i hosil qiladigan yuklamani hisoblang;
- Transport paketli tarmoqni kommutatorlarini yig‘indi ishlab chiqilishini hisoblang;
- Shlyuzning yuklamasini hisoblang.
10.1-jadval
Topshiriq variantlari

№	Yout, erl	NSIGN	LSIGN	NMGCP	LMGCP	K	LIP
1.	1000	2	10	1	15	1	200
2.	2200	7	30	6	35	4	280
3.	1800	6	14	5	16	2	180
4.	3000	8	28	7	30	5	350
5.	500	1	13	2	15	3	150
6.	3200	10	18	9	22	5	340
7.	1500	3	8	2	11	2	240
8.	2000	5	18	4	20	1	280
9.	2500	7	22	6	25	5	350
10.	1200	8	16	6	20	3	240
11.	800	3	11	2	16	2	160
12.	3500	12	30	10	35	5	400
13.	700	6	13	5	18	4	260
14.	900	3	14	1	19	5	190
15.	1300	7	19	5	25	4	160
16.	3300	8	27	7	30	3	240
17.	2800	10	26	8	32	6	310
18.	1900	6	20	5	25	3	290
19.	1400	5	10	2	15	1	280
20.	3100	10	30	8	35	3	450
21.	2600	9	25	8	30	2	340
22.	3500	8	32	7	35	7	410
23.	1500	4	15	3	22	5	300
24.	4000	9	30	8	45	2	440
25.	1000	6	20	4	30	1	280
26.	2200	4	20	3	25	2	250
27.	800	5	14	5	16	4	170
28.	1100	3	12	3	18	2	260

10.3. Nazorat savollari

1. 
   MAK multiservis abonent konsentratoriga qanday turdagi terminal qurilmalar ulanishi mumkin?
   
2. 
   Tarmoqning transport platformasi sathini xarakterlang.
   
3. 
   Yangi avlod tarmog‘ining sathli arxitekturasini tushuntiring.
   
4. 
   Ulanish tarmog’ida qanday texnologiyalar qo’llaniladi?
   
5. 
   Ulanishning multiservisli kommutatori qanday qurilmalar bilan o‘zaro ta’sirlashishi mumkin?
   

10.4. Amaliy mashg‘ulotga yakun yasash
Transport tarmoq bilan ulanish tarmog‘ini moslashishi va multiservisli aloqa tarmoqlarining qurilmalaridan turli foydalanuvchilarning yuklamalarini hisoblash o‘rganildi.


10.5. Foydalaniladigan adabiyotlar

1. 
   V.V. Velichko, E.A. Subbotin, V.P. SHuvalov, A.F. YAroslavsev. Telekommunikatsionnыe sistemы i seti. Tom 3. Multiservisnыe seti. - Moskva, Goryachaya liniya – Telekom. 2005. 592 s.
   
2. 
   V.I. Bitner, S.S. Mixaylova. Seti novogo pokoleniya – NGN. Uchebnoe posobie dlya vuzov. – M.: Goryachaya liniya – telekom, 2011, - 226 s.
   

10.6. Nazariy qism
Aloqa hizmatlaridan foydalanuvchilarning
yuklamalarini hisoblash
Hisoblash uchun 6.2-jadvalda multimediali hizmatlarning trafiklarini parametrlari keltirilgan.
10.2-jadval
Boshlang‘ich ma’lumotlar

Trafik parametrlar	Multimedia hizmatlari
	Telefoniya		Xujjat qidirish		Rangli faks		Fayllarni uzatish		Videotelefoniya			Video qidirish
	KHS	AAS	AAS	IIS	AAS	IIS	AAS	IIS	AAS	IIS	AAS		IIS
Manbalar soni, N mil.ta	2.0	2.0	0.05	0.01	0.04	0.01	0.01	-	0.01	0.005	0.01		0.005
Soatdagi eng katta yuklamada (SEKY) solishtirma yuklama, erl.	0.1	0.4	0.25	0.5	0.01	0.03	0.2	-	0.02	0.1	0.1		0.4
Tezlik cho‘qqisi, Vcho‘q Mbit/s	0.064	0.064	0.064	0.064	2.0	2.0	2.0	2.0	10.0	10.0	10.0		10.0
Pachkali	1	1	200	200	1	1	1	1	5	5	18		18
Boshqa tarmoqlarga yuklamani ketish qismi	0.03	0.03	0.01	0.01	-	-	0.01	0.01	0.01	0.01	-		-
HS- honadon sektori; AS-amaliy sektor; IS-idora sektori

Ulanish tarmoqlarida telefoniya hizmati, xujjatlar qidirish, rangli faks va fayllarni uzatish trafiklarini konsentlatorlari sifatida, transport tarmoqga ulanish vositalarini qo‘llash samaradorligini oshirishni ta’minlovchi, “Protey” yoki “Iskratel” multiservisli abonent konsentratorlari (MAK) qo‘llanilishi mumkin.
Bitta MAKga ulanadigan barcha hizmatlardan foydalanuvchilarning terminallarini soni real holdagi loyihalashtirish jarayonida aniqlanadi.
Barcha hizmatlar chaqiriqlar oqimini generatsiyalaydi deb hisoblaymiz. Bu asosda oqimlar jadalligini yig‘amiz. MAK portlariga fayllarni uzatish va rangli faks, hujjatlarni qidirish hizmati, telefon hizmati foydalanuvchilari tomonidan hosil qilinadigan chiquvchi yuklama yig‘indisini aniqlaymiz:
(10.1)
bu yerda N^T, N^xq, N^rf, N^fu - mos keluvchi interfeyslar soni; a^T, a^xq, a^rf, a^fu-yuklamaning solishtirma jadalligi.
Videotelefoniya va video qidirish hizmatlari foydalanuvchilariga hizmat qilish uchun Fast Ethernet texnologiyali lokal tarmoqni hosil qilamiz va uni IR marshrutizatorga ulaymiz.
Videotelefoniya va videoni qidirish manbalari yuqori rashkaliligi bilan xarakterlanadi (rashkalilik koeffitsienti videotelefoniya uchun 5, video qidirish uchun 18 ga teng).
Rashkalilik bu, katta vaqt davomiyligi oralig‘ida o‘lchangan, manbadan qabul qilinadigan o‘rtacha tezlikka oqimni cho‘qqi tezligini nisbati tushuniladi. Vodeotelefoniya va video qidirish manbalari xosil qiladigan yuklama quyidagi formula orqali aniqlanadi:

(10.2)

Kompyuter tarmoqlarda videotelefoniya va video qidirish hizmatlari foydalanuvchilariga hizmat ko‘rsatish jarayonida, raqamli oqim 100 Mbit/s tezlikda uzatiladigan birlamchi traktda oqimlarni statik multipleksorlash bajariladi. 100Mbit/s tezlikda bitta trakt hizmat ko‘rsatadigan videotelefoniya va video qidirish foydalanuvchilari terminallarining sonini shunday tanlash kerakki, foydalanuvchilar guruhiga hizmatlar bir vaqtda taqdim etilganda o‘ta yuklanish yuzaga kelmasligi kerak. Fizik muxitda talab etilgan tezlikni hisoblashda yuklama manbalarini rashkalilik koeffitsientini hisobga olish zarur.