Mundarija I. Kirish


Download 362 Kb.
bet7/13
Sana11.03.2023
Hajmi362 Kb.
#1258326
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13
Bog'liq
Kalorimetrik o’lchashlar FIZIK KIMYO

Bomba kalorimetri : Bomba kalorimetri - bu konteyner ichidagi havoni isitadigan reaksiya natijasida hosil bo'lgan bosimga chidamli bo'lgan doimiy hajmli kalorimetr. Suvning harorat o'zgarishi yonishning issiqligini hisoblash uchun ishlatiladi.

  • Calvet-tipli kalorimetr: Bu turdagi kalorimetr termo juftlarning halqalaridan seriyali uch o'lchovli oqim o'lchagichga asoslangan. Ushbu turdagi kalorimetr o'lchashning aniqligini yo'qotmasdan, namunalar hajmi va reaksiya hajmini kattalashtirish imkonini beradi. Calvet tipli kalorimetrga misol C o80 kalorimetridir.

  • Ruxsat etilgan bosim kalorimetri : Bu asbob doimiy atmosfera bosimi sharoitida eritmada reaksiyaning entalpiyasi o'zgarishini o'lchaydi. Ushbu turdagi qurilmaning umumiy misoli qahva chashka kalorimetridir.

    2.4 – Kalorimetrik usul.
    Issiqlik effektlari kalorimetrlar (yoki kalorimetrik sistemalar) yordamida o`lchanadi. Kalorimetrik sistema bu ustki qobig`ga ega bo`lgan reaktordir. Kalorimetrik sistemalarda quyidagi ikki xil xolat farqlanadi: qobig` reaktor bilan tashqi muxit orasida issiqliq almashinishi holatining oldini oladi(tashki muxitdan ajratilgan sistema) yoki issiqlik almashinishini xisobga olish jarayonini osonlashtiradi (yopik sistema).
    Kalorimetrlar, odatda, o`zgarmas va o`zgaruvchan haroratli bo`ladi. O`zgarmas haroratni kalorimetr qobig`ida suyuqlanuvchan qattiq jismlar («muz» kalorimetrlari deb-xam ataladi) yoki bug`lanuvchan suyuqlik saqlanadi. Tajriba davomida bunday kalorimetrda harorat uzgarmas qoladi, chunki sistemaga berilayotgan hamma issiqlik moddaning agregat holatini o`zgartirishga sarflanadi. Issiklik effekti haqida suyuqlangan yoki bug`langan modda mikdoriga qarab fikr yuritiladi.
    O`zgaruvchan haroratli kalorimetrlarda o`lchovlar asosan ikki xil usulda olib borilishi mumkin:
    adiabatik usul — tajriba davomida ustki qobiqning harorati shunday o`zgartirilishi kerakki, bunda u istalgan daqiqada reaktorning haroratiga mos kelishi kerak; bu xolatda issiqlik almashish bo`lmaydi, demak, reaktor tashki muhitdan to'liq ajratilgan sistema xisoblanadi; bunday kalorimetrlar kichik issiqlik effektlarini yoki sekin boruvchi jarayonlarning issiqliq effektlarini o`lchash uchun qo`llaniladi;
    diatermik usul — reaktor izotermik ustki qobiq bilan issiqlik almashadi (reaktor — yopiq sistema); ustki qobiqda nisbatan katta solishtirma issiqlik sig`imiga ega bo`lgan katta miqdordagi suv bo`ladi va shu sababli harorat o`zgarmas bo`lib turadi; issiqlik almashinishi maxsus usullar yordamida hisobga olinadi.
    Kalorometrik o'lchash usullari issiqlik texnikasida, metallurgiyada, kimyo texnologiyasida keng ishlatiladi. Turli texnologik jarayonlarda jismlarning qizishi, erishi yoki bug'lanishi uchun sarflanadigan issiqlikni hisoblashda; kimyoviy reaksiyalarning borishi chegarasini aniqlashda va ularning sodir bo'lish shartlarini belgilashda Kalorometrik o'lchashdan foydalaniladi. Maye, grafitdan sintetik olmos olish mumkin bo'lgan bosim va t-ra sohasini shu moddalarning issiqlik sig'imlarini va yonish issiqliklarini kalorimetrik o'lchashlar orqali aniqlangan.

    Biologiyada Kalorometrik (biokalorimetriya) yordamida organizmda bo'lib turadigan kimyoviy va fizik jarayonlar (endotermiklik yutilishi) va ekzotermiklik chikarish)]dagi issiqlik effektlari aniqlanadi.



    Download 362 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling