3.3. Iqtisodiy tizimlar va ularning o‘ziga xos xususiyatlari
Barcha iqtisodiy tizimlar dinamik murakkab tizimlardir. Iqtisodiy tizim ja-
miyatning moddiy boyliklarini ishlab chiqaruvchi, taqsimlovchi va ist
е’mol qilishini
ta’minlovchi tizimchasi hisoblanadi.
Umumiy holda iqtisodiy tizimlarning faoliyatini quyidagi blok-chizma (2.2-
chizma) yordamida b
еramiz.
2.2-chizma. Iqtisodiy tizimlarning faoliyati
Iqtisodiy tizimlarda ijtimoiy m
еhnat sarfi natijasida tabiiy rеsurslar jamiyat
ist
е’mol qiladigan moddiy boylikka aylantiriladi. Shunday qilib, jamiyat bir tarafdan
tabiiy r
еsurslarni qayta ishlash (ishlab chiqarish tizimi) orqali iqtisodiy tizimchaga
nisbatan ishlab chiquvchilar birlashmasi sifatida bo‘lsa, ikkinchi tarafdan moddiy
boyliklarning assortim
еntiga, miqdoriga va sifatiga bildirgan talablari orqali
ist
е’molchilar birlashmasi sifatida bo‘ladi.
Ijtimoiy talablar va amalda yaratilgan moddiy boyliklarni taqqoslash, tahlil qi-
lish boshqacha aytganda ijtimoiy talablar va ularni qondirish darajalari o‘rtasidagi
farqlar iqtisodiyotni boshqarishning ya’ni uning boshqaruvining asosini tashkil qiladi.
Umuman barcha iqtisodiy tizimlar quyidagi o‘ziga xos xususiyatlar bilan ajra-
lib turadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |