Муносабатлар ҳамда унинг оилавий муносабатларни идрок қилиш соҳасини

Рене Жилнинг ушбу проектив методикаси боланинг шахслараро муносабатлар ҳамда унинг оилавий муносабатларни идрок қилиш соҳасини тадқиқ қилиш учун мўлжалланган. Методиканинг мақсади боланинг ижтимоий мослашувчанлигини, шунингдек унинг атрофдагилар билан бўладиган ўзаро муносабатларини ўрганишдан иборат.
Методика визуал-вербал характерда бўлиб, бола ёки бола билан катталар тасвирланган 42 та расм ҳамда матн шаклида берилган вазифалардан ташкил топган.
Методика билан ишлашга киришишдан аввал болага расм асосида берилган саволга жавоб бериш лозимлиги тушунтирилади. Бола расмлар билан танишиб чиққач, саволларни ўқиб ёки эшитиб, уларга жавоб беради.
Бола тасвирланган одамлар орасидаги ўзининг ўрнини топиши ёки гуруҳда қандайдир ҳолатни эгаллаган персонаж билан ўзини идентификация қилиши лозим. Бунда у ўзини расмда берилган муайян шахсдан узоқроқда ёки яқинроқда қилиб тасвирлаши мумкин. Матнда берилган вазифаларда болага хулқ-атворнинг типик шаклини танлаш тавсия қилинади. Баъзи бир вазифалар социометрия усулида қурилган.
Шундай қилиб, ушбу методика болани ўраб турган кишиларга ҳамда ҳолатларга бўлган турли муносабатлари ҳақида маълумот олиш имконини беради.
Р.Жил методикасининг бошқа проектив методикалардан фарқи унинг синалувчи, бола учун мураккаб эмаслиги ҳамда схематик тарзда берилганидир. Натижаларни сифатий баҳолашдан ташқари, шахслараро муносабатларни аниқлашга мўлжалланган ушбу проектив методикадан олинган психологик тадқиқот натижаларини бир қатор кўрсаткичлар бўйича миқдорий жиҳатдан таҳлил қилиш мумкин.
Боланинг шахсий муносабатлари системасини характерловчи психологик материални шартли тарзда 2 та катта гуруҳга ажратиш мумкин. Булар:

• 
  боланинг конкрет-шахсий муносабатларини характерловчи кўрсаткичлар: оиладагиларга муносабат - ота-онаси, буви, бувалари, опа, ака-укалари ва дўсти ёки дугонасига, авторитар катта ёшли кишилар ва ҳ.;
  
• 
  боланинг ўзини характерловчи ва турли муносабаталарда намоён бўлувчи кўрсаткичлар: мулоқотчанлик, эҳтиёткорлик, устунликка интилиш, хулқ-атворнинг ижтимоий мослиги.
  

Жами бундай белгиларнинг қуйидаги 12 тури фарқланади:

• 
  онага бўлган муносабат;
  
  • 
    отага бўлган муносабат;
    

• 
  оила бошлиқлари сифатида ота-онага бўлган муносабат;
  
• 
  ака-ука, опа-сингилларига бўлган муносабат;
  
• 
  буви ва буваларига бўлган муносабат;
  
• 
  дўстига бўлган муносабат;
  
• 
  ўқитувчисига бўлган муносабат;
  
• 
  билимга бўлган муносабат;
  
• 
  устунликка интилиш;
  
• 
  мулоқатчанлик;
  
• 
  ажралиб қолишлик;
  
• 
  хулқ-атворнинг адекватлиги.
  

Бирор шахсга бўлган муносабат ушбу шахсни танлаш миқдорида ифодаланади.
Шуни ҳам таъкидлаш зарурки, Р.Жил методикаси соф проектив методика эмас, у анкета ва проектив тестлар ўртасидаги оралиқ ҳолатни эгалловчи шаклга эга. Бу эса методиканинг ижобий жиҳатларидан биридир. Ушбу методика шахсни чуқур ўрганиш воситаси сифатида, шунингдек ўлчаш ва натижаларни статистик қайта ишлашни талаб қилувчи тадқиқотларда ҳам қўлланиши мумкин.