Muqaddima

10.2. Drenajlash orqali suvsizlantirish. 
Drenajlash deb donali mahsulotlardan suvli og’irlik kuchi ta’sirida 
suvsizlantiriluvchi mahsulot va ђovak to‘siq orqali tabiy filtrlanishiga aytiladi. 
Drenajlash suvsizlantiruvchi kovshli elevatorlarda, elaklarda, klassifikatorlarda, 
bunkerlarda va drenajlash omborxonalarida amalga oshiriladi.
Suvsizlantiruvchi kovshli elevatorlar cho‘ktirish mashinalariga, yuvuvchi 
tarnovchalarga o‘rnatiladi. Suv satxidan yušorida joylashgan kovshlarda suv 
mahsulot va uning devorlaridagi teshiklar orqali filtrlanadi. Elevatorning o‘ki 
gorizontga nisbatan 60-70
0
ga kiya ќolda o‘rnatilgan. Yušoridagi kovshlardan okib 
tushayotgan suv pastki kovshlarga tushmasligi kerak. Kovshli elevatorlarda 
suvsizlantirilgan mahsulotlar- ning namligi 30 % gacha va mahsulotlarning 
yirikligi va suvsizlantirish vaqtiga bog’liq.
Suvsizlantiruvchi elaklar trapetsiadal kesimli latun yoki po‘lat simlardan 
tayyorlangan teshikli to‘rdan iborat. Teshiklarning kengligi: 0,25; 0,5; 0,75 va 1 
mm. ko‘zg’almas elaklar ko‘zg’aluvchi elaklarda mahsulotni suvsizlantirishdan 

---

136 
oldin 
suvni 
qisman 
chetlashtirish 
uchun 
ko‘llaniladi. 
Qo‘zg’almas 
suvsizlantiruvchi to‘r yassi yoki yoysimon ko‘rinishda bo‘lishi mumkin (-rasm).
44-rasm.Yoysimon elak 
Suv elak ostida yig’iladi va texnologik jarayonga jo‘natiladi, mahsulot esa 
tarnovcha 
orqali 
ko‘zg’aluvchi 
suvsizlantiruvchi 
elaklarga 
uzatiladi. 
Suvsizlantirish uchun tez yurar tebranuvchi, vibratsion va rezonansli elaklar 
ishlatiladi. 
Ko‘zђaluvchi suvsizlantiruvchi elaklarda mahsulot yirik bo‘laklaridan shlam 
va loyli zarrachalarni chetlashtirish uchun qo‘shimcha tarzda suv bilan yuviladi va 
bu narsa mahsulot namligini pasaytiradi. Yirik ko‘mirli boyitmalarning namligi 
elaklarda suvsizlantirilgandan keyin 6 dan 9 % bo‘ladi.