Muqaddima

5.2. Klassifikatorlar. Kamerali gidravlik klassifikatorlar 
Boyitish fabrikalarida ishlatiladigan gidravlik klassifikatorlarni shartli ravishda 2 
guruhga bo‘lish mumkin: 
1. Ajralish gravitatsion va muhitning qarshilik kuchi asosida amalga oshadigan 
klassifikatorlar (kamerali, konusli, spiralli, piramida shaklidagi klassifikatorlar). 
2. Yuqoridagi kuchlardan tashqari markazdan qochuvchi kuch ta’sir qiladigan 
klassifikatorlar. 
Bu klassifikatorlar mahsulotni gravitatsion usulda boyitishdan oldin 
tayyorlash klassifikatsiyasi uchun ishlatiladi. Klassifikatorlar 2, 4, 6, yoki 8 ta 
kameradan iborat bo‘lib, kameralar soni markadan keyin ko‘rsatiladi (KG-2, KG-4, 
KG-6, KG-8). Kameralarning kengligi mahsulot berilishi tomonidan mahsulot 
quyilishi tomonga ortib boradi. Kamerali gidravlik klassifikator o‘lchamlari ketma-
ket kattalashib boruvchi va yuqori qismida bitta butana oqimi bo‘ylab kengayib 
boruvchi umumiy tarnovchaga ega bir qator piramida shaklidagi kameralardan 
iborat. Dastlabki bo‘tana tarnovchaning tor qismiga berilib, u klassifikator 
kameralarini to‘ldiradi va tarnovchaning keng qismidan oqib tushadi. Mineral 
zarrachalar o‘zlarining suvda tushish tezliklariga qarab, ma’lum yiriklikdagi 

---

68 
sinflarni hosil qilib har xil kameralarda cho‘kadi. Eng mayda fraktsiya quyulma 
bilan chiqib ketadi. 
23-rasm. Kamerali gidravlik klassifikatorlar: 
1-uzatma vali; 2-shkiv; 3-klapan sterjeni; 4-gildirakdagi mushtukcha;
5-chuvalgchangsimon gildirakcha: 6- ichi bush val aralashtirgichlari bilan; 
7-bo‘shatish klapanining shari: 8-suvni sozlash uchun kran.
Har qaysi piragidal kameraga tsilindr va konusli nasadka ulanadi. Cho‘kkan 
mahsulot davriy ravishda ochiladigan klapan orqali konusli uchlikdan chiqarib 
olinadi. Klasifikatorning tsilindr qismiga kameraning piramida qismida yuqoriga 
ko‘tariluvchi aylana oqim hosil qiladigan tarzda urinma bo‘yicha bosim ostida suv 
beriladi. Yuqoriga xarakatlanuvchi suv oqimi cho‘kkan mahsulotdan mayda 
zarrachalarni yuvib yuqoriga olib chiqadi. Kameraning pastki toraygan sharoitida 
sodir bo‘ladi. Kameraning pastki qismiga cho‘kkan fraktsiya 1,5 aylana (min 
tezlikda xarakatlanuvchi aralashtirgich yordamida g’ovaklantiriladi. 
Kamerali klassifikatorlarning uzunligi 3,7 dan 7,4 m gacha,balandligi - 2,8 
dan 4,2 m gacha, i/ch unumdorligi 2 mm li mahsulotda 15 dan 25 t/soat, bunda suv 
sarfi 30-160 l/min. 
Gidravlik klassifikatorlarning afzalligi - cho‘kkan mahsulotni avtomatik 
bo‘shatish va klassifikatsiyani boshqarish mumkinligi.