Мустақил иш 1 Дифференциал кучайтиргичлар

ОКнинг инверсламайдиган уланиши. Инверслайдиган уланишда кириш сигнали ОКнинг инверсламайдиган киришига узатилади, инверслайдиган киришга эса R₁ ва R₂ бўлувчи резисторлар орқали кучайтиргич чиқишидан тескари алоқа сигнали узатилади (9 - расм).

9 – расм.

, .
Бу ердан , яъни .

Кўриниб турибдики, бу ерда чиқиш сигнали кириш сигналига синфаз.

Агар ОК инверс кириш билан қисқа туташган бўлса, бу коэффициент бирга тенг бўлади. Бундай схемалар инверсламайдиган қайтаргичлар деб аталади ва ягона қобиқда бажарилган бир неча кучайтиргич кўринишидаги алоҳида интеграл микросхемалар кўринишида бир варакайига ишлаб чиқарилади.
Қайтаргичда қўлланилаган ОК тури учун максимал кириш қаршилиги ва минимал чиқиш қаршилиги амалга оширилади. ОК асосидаги қайтаргич, ихтиёрий бирор қайтаргич каби (эмиттер ёки исток), мувофиқлаштирувчи босқич сифатида ишлатилади.
Кучайтиргич ўзининг кириш ва чиқиш қаршиликлари билан, кириш сигнали манбаи – ЭЮК Ег эса ички қаршилик билан характерланади.
Агар кучайтиргичда  бўлса, кучайтиргич киришидаги сигнал манбаи Е_Г га яқин кучланиш юзага келтиради. Бундай режим потенциал кириш деб, кучайтиргичнинг ўзи эса кучланиш кучайтиргичи деб аталади.
Агар << бўлса, чиқиш кучланиши ва сигнал манбаи қуввати жуда кичик. Бундай режим ток кириши, кучайтиргичнинг ўзи эса ток кучайтиргичи деб аталади.
Қувват кучайтиргичида бўлади, яъни кириш сигнали манбаи билан мувофиқлашган бўлади.
Бундан ташқари, ўзгармас ток кучайтиргичи параметри бўлиб ноль дрейфи ҳисобланади. Ноль дрейфи бу барқарорликни бузувчи таъсирлар (кучланиш манбаи қийматининг тебраниши, температура ва бошқалар) натижасида кучайтиргич элементлари иш режимларининг ўзгариши бўлиб, натижада кучайтиргич чиқишида сохта сигнал юзага келади.
Кучайтиргич одатда сигнални кучайтиришдан ташқари унинг шаклини ҳам ўзгартиради. Кириш ва чиқиш сигналлари шаклининг нормадан оғиши – бузилишлар деб аталади. Улар икки турда бўлиши мумкин: ночизиқли ва чизиқли.


Назорат саволлари


1. Содда ва комплементар эмиттер қайтаргичларда бажарилган чиқиш босқичлари нимаси билан фарқланадилар ?
2. Ўзгармас ток кучайтиргичи, кенг полосали ва танлов кучайтиргичи таърифларини келтиринг.
3. Кучайтиргичларнинг частота хоссалари қандай параметрлар билан
баҳоланади ?
4. Кучайтиргич дрейфи нима ва у нима ҳисобига юзага келади ?
5. Кучайтиргич босқичларида кучланиш сатҳини силжитиш қурилмалари нимага учун ҳизмат қилади ?
6. Дифференциал кучайтиргич нима ?