Mustaqil ish №9 Mavzu: dnk ning oqsil biosintezidagi roli. Genetik injeneriya. O‘zgaruvchanlik va uning shakllari

7. Mavzu bo’yicha tavsiya etilgan testlar
1. Oqsil sintezining bosqichlarini ko'rsating ?
1. Aminokislotalar faolligining oshishi
2. Iniciaciya
3. Elongaciya
4. Terminaciya
5. Rekogniciya
6. Transdukciya
7. Transformaciya
8. Kon'yugaciya

2. Oqsil biosintezida qatnashuvchi genlarni ko'rsating ?

1.Struktura
2.Regulyator
3.Operator
4.Repressor
5.Korepressor
6.Induktor

3. Oqsil biosintezidagi inisiasiya kodonlarini ko'rsating ?

1. AUG
2. GGU
3. UUA
4. GUG
5. UUG
6. AGC
7. CAA
8. GGC

4. Oqsil biosintezining tugallanishini belgilovchi kodonlarni ko'rsating ?

1. UUA
2. AAG
3. UAA
4. UAG
5. AUU
6. UGA
7. GTT
8. UUG

5. Quyidagilardan plazmogenlarni ko'rsating ?

1.R-omil
2.Hromosoma
3.F-omil
4.Kolicinogen
5.Replikon
6.Plastida

6. Sitoplazmadagi va yadrodagi irsiy omillar qanday nomlanishini hamda plazmogenlar qaysi organoidlarda mavjud bo'lishini belgilang ?

1. Sitoplazmadagilar - plazmon
2. Yadrodagilar - genom
3. Plazmogenlar - mitohondriya va plastidalarda
4. Sitoplazmadagilar - genom
5. Yadrodagilar - plazmon
6. Plazmogenlar - ribosoma, mitohondriya va plastidalarda

7. Bakteriya hujayrasida uchraydigan plazmidalar xilini belgilang ?

1. F-jinsiy omil ushlovchi
2. R - omili
3. Kolhisinli
4. Plastidali
5. Kolisinogenli plazmidlar
6. Mitoxondriyali

8. Bakteriyalar irsiyatini o'zgartiradigan faktorlarni ko'rsating ?

1. Transformasiya 4. Transduksiya
2. Repressiya 5. Koopulyasiya
3. Gipostaz 6. Konyugasiya

9. Gen injeneriyasining bosqichlarini ko'rsating ?

1. Kerakli hromosomani o'lchash
2. Kerakli genni ajratish
3. Kerakli genni vektorga ulash
4. Kerakli gen ulangan DNKni hujayraga kiritish
5. Kerakli hujayrani ajratib olish
6. Kerakli genomni vektorga ulash
7. Kerakli organni tamg’alash
8. Kerakli organizmning immunitetini kuchaytirish
10. Biotehnologiya jarayonlaridan qaysi sohalarda keng foydalaniladi ?
1. Mikrobiologiya sanoatida 2. Hayvonlar selekciyasida
3. Halq urf-odatlarini o'rganishda 4. Duradgorlik sanoatida
5. Televideniya sanoatida 6. Oziq-ovqat sanoatida
7. Radio sanoatida 8. O'simliklar seleksiyasida

11. Gen injeneriyasi bo'yicha mo'ljallangan maqsadga erishish uchun qanday masalalrning hal qilish kerak ?

1. Har-xil organizmlardan olingan DNK molekulasini mayda bo'laklarga ajratish.
2. Genlar ichida keraklisini topib, shu genni tashib yuruvchi (vektorga) birlashtirish.
3. DNK sida kerakli gen bo'lgan vektorni hujayraga kiritish.
4. Ko'pgina hujayralar orasidan ko'chirib o'tkazilgan genni olgan resipient hujayralarni ajratish.
5. Xar-xil organizmlardan olingan DNK molekulalarini birlashtirish
6. Genlar ichida kerak emas bo'lganlarini ajratib,hujayradan chiqarib tashlash
7. Ikki hil hujayraning bir-biriga biriktirish.
8. Hujayra yadrosiga yangi qo'shimcha hromosomalar kiritish.

12. Har-hil organizmlardan olingan DNK molekulasining mayda bo'laklarga (genlarga) ajratish, qanday fermentlar yordamida amalga oshirilishini belgilang ?

1. Endonukleaza 2. Transferaza 3. Ligaza
4. Ekzonukleaza 5. Lipaza 6. Oksireduktaza

13. Sun'iy genni xosil qilishda uzilgan DNK bo'laklarini birlashtiruvchi mahsus ferment - polinukleotidligaza qanday moddalar bo'lganda o'z vazifasini bajarishini belgilang ?

1. DNK
2. ATF
3. qaynatilgan ichak bakteriyalari aralashmasi
4. Magniy ionlari
5. Nikotinamidadenindinukleotid(NAD) fermenti
6. RNK
7. ADF
8. Natriy ionlari
9. NADFN
10. Stafilakokk bakteriyalari aralashmasi

14. Kerakli gen ulangan vektor DNK sini hujayraga yoki organizmga o'tkazish (transgenez)ning yo'llarini belgilang ?

1. Transformaciya.
2. Transdukciya.
3. Sodda hayvonlar va bakteriyalarning konyugasiyasi va yuqori organizmlarning duragaylash.
4. Transgressiya - hujayraga kirgan virusning genomga birikishi va undagi genlar ta'sirini yuzaga chiqishi.
5. Induksiya va Rekognisiya.
6. Terminasiya.
7. Konyugasiya.
8. Inisiasiya va elongasiya.

15. Hozirgi kunda gen usullaridan foydalangan holda, sintez qilingan oqsillarning aniqlang.

1. Insulin
2. Interferon
3. Interleykin
4. O'stiruvchi gormon
5. O'sishni to'htatib qo'yadigan gormon
6. Daltonizm kasalligini davolashda ishlatiladigan omil
7. A-gepatitga qarshi vaksina
8. Immun tanqisligini oldini olish uchun ishlatiladigan vaksina

16. Hujayraga gen yoki xromosomani o'tkazishda qo'llaniladigan liposomalar uchun hos bo'lganlarni belgilang ?

1. 2 ta lipid qavatidan iborat
2. ichidagi moddalar-hromosomalar uzoq saqlanishi mumkin
3. membranasi harorat ta'sirida o'z holatini o'zgaritiradi
4. 3 ta lipid qavatdan iborat
5. har xil moddalarni hujayradan chiqarishda keng qo'llaniladi
6. membranasi harorat ta'sirida o'z holatini o'zgaritirmaydi

18. Elongasiyada kuzatiladigan jarayonlarni aniqlang ?

1. Bu bosqichda aminokislotalar bir-biriga ketma-ket birikadi
2. Aminokislotalar o'rtasida peptid bog’i xosil bo'ladi
3. aminokislotalarni ketma-ket birikishini mahsus fermentlar amalga oshiradi
4. Faollashgan aminokislotalarni tRNK ribosomaga olib keladi
5. tRNK o'z antikodoni bilan iRNK ni kodoniga birikadi
6. Mahsus kadonlar(AUG,GUG,UUG)dan biri ishtirok etadi

19. Inisiasiya bosqichida kuzatiladigan jarayonlarni aniqlang ?

1. Bu bosqichda aminokislotalar bir-biriga ketma-ket birikadi
2. Aminokislotalar o'rtasida peptid bog’i xosil bo'ladi
3. Aminokislotalarni ketma-ket birikishini mahsus fermentlar amalga oshiradi
4. Faollashgan aminokislotalarni tRNK ribosomaga olib keladi
5. tRNK o'z antikodoni bilan iRNK ni kodoniga birikadi
6. Mahsus kadonlar (AUG,GUG,UUG) dan biri ishtirok etadi

20. Oqsil biosintezini 1-bosqichi-aminokislotalar faolligini oshishi bosqichida

kuzatiladigan jarayonlarni aniqlang ?
1. Aminokislotalarga ATF birikib, ularning faolligi oshadi
2. ATFning barcha energiyasi aminokislotalarga o'tadi
3. Aminokislotaga ATF birikishida aminoasil-RNK-sintetaza fermenti qatnashadi
4. Bu bosqichda aminokislotalar bir-biriga ketma-ket birikadi va ular orasida
peptid bog’i hosil bo'ladi
5. Faollashgan aminokislotalarni tRNK ribosomaga olib keladi
6. Mahsus kodonlar(AUG,GUG,UUG)dan biri ishtirok etadi

21. Funksional jihatdan qanday genlar farqlanishini va ularga hos bo'lgan belgilarni aniqlang ?

1. Struktur genlar va boshqaruvchi genlar
2. Struktur genlar,nazorat qiluvchi genlar,yakunlovchi genlar
3. Struktur genlar yonma-yon joylashib, bitta blok-operonning xosil qiladi
4. Struktur genlar mahsus oqsilni sintezini ta'minlaydi
5. Operon tarkibiga - promotor va operator kiradi
6. Boshqaruvchi gen tarkibiga - promotor va operator kiradi
7. Operator gen boshqaruvchi gen orqali nazorat qilib turiladi
8. Boshqaruvchi gen, operator orqali nazorat qilinadi
9. Repressor oqsil(gen)i operonning ishga tushishi uchun zarur emas,u operonning uchirish uchun,ya'ni transkripciyani to'xtatishi uchun zarur
10. Bitta operonning hamma genlari, xar-hil vaqtda ishlaydi