Mustaqil ish mavzu: «Shinalardagi o’zaro aloqa

1. Siyosiy va diplomatik munosabatlarni mustahkamlash: Shinalar o'rtasidagi 
siyosiy va diplomatik munosabatlarni mustahkamlash,inalardagi o'zaro aloqalar 
muammolarini hal qilishning asosiy yo'lidir. 
2. Iqtisodiy integratsiya va globalizatsiyani rag'batlantirish: Shinalar o'rtasidagi 
iqtisodiy integratsiya globalizatsiyani rag'batlantirish, shinalardagi o'zaro aloqalar 
muammolarini hal qilishning yana bir yo'lidir. 
3. Madaniy va ilmiy-ta'limiy aloqalarni rivojlantirish: Shinalar o'rtasidagi 
madaniy va ilmiy-ta'limiy aloqalarni rivojlantirish, shinalardagi o'zaro aloqalar 
muammolarini hal qilishning bosh yo'lidir. 
4. Resurslar va texnologiyalar almashinuvi muammolarini hal qilish: Shinalar 
o'rtasidagi resurslar va texnologiyalar almashinuvi muammolarini halilish, 
shinalardagi o'zaro aloqalar muammolarini hal qilishning yana bir yo'lidir. 
5. Xalqaro hamkorlik va yordamlashishniengaytirish: Shinalar o'rtasidagi 
xalqaro hamkorlik va yordamlashishni kengaytirish, shinalardagi o'zaro aloqalar 
muammolarini hal qishning boshqa yo'lidir. 
Shu bilan birga, shinalardagi o'zaro aloqalar muammolarini hal qilish, shinalar 
o'rtasidagi tinchlik, barqarorlik va rivojlanishning kolatini ta'minlash uchun zarurdir. 
Bu muammolar, shinalar o'rtasidagi muloqot, ta'lim, madaniyat, iqtisodiy, siyosiy, 
ijtimoiy va boshqa soh bo'yicha aloqalar bilan bog'liqdir. 
2. Shinalardagi o'zaro aloqa tushunchasi 
2.1. Shinalardagi o'zaro aloqa nima? 
Shinalar- komyuter quyi tizimi, kompyuter funktsional birliklari oʻrtasida 
maʼlumotlarni uzatish uchun xizmat qiladi. Shinalarni odatda oʻtkazgichlarda bir necha 
qurilmalar ulanishi nuqtai-nazaridan, mexanik (jismoniy) elektr va mantiqiy (nazorat)ga 
ajratish mumkin. Har bir shina, bir aloqa, karta va kabel uchun ulagichga ulanadi, uning 
majmuini belgilaydi.Kompyuter shinalari ilk kompyuterlarda (kabellarining toʻplamlar 
— signal va kuch-quvvat, Ixcham va birga bogʻlangan texnik qulaylik uchun) bir necha 
ulanishlar bilan parallel elektr tokini oʻtkazish qurilmasi edi.. Zamonaviy kompyuter 
tizimlarida, bir muddat parallel shinalar kompyuter bir xil mantiq funksiyalarini 

---

6 
taʼminlash va har qanday mexanizmlari uchun ishlatiladi.Zamonaviy kompyuterda shina 
parallel yoki ketma-ket ulanish sifatida ishlatiladi va parallel (Eng. Multidrop) va zanjir 
(Eng. Daisy zanjir) topologiyasiga boʻlish mumkin. USB va boshqa shinalarda 
konsentratorlar (xablardan) foydalanish mumkin.Uzatish signallari uchun fast shinalari 
ayrim turlarida (Fibrin Channel, InfiniBand, Fast Ethernet, SDH) elektr ulanishlardan 
foydalanilmaydi, optik ulanishlar ishlatiladi. Transmission nazorat shina signali orqali 
(Multipleksorler, demultiplexers, tamponlar, registrlar, shina haydovchisi) amalga 
oshiriladi va operatsion tizimining yadrosi tomonidan maxsus drayver kerak boʻladi.