Mustaqil ish media savodxonlik va axborot madaniyatining tadrijiyligi hamda jamiyatdagi ahamiyati


Xat (maktub) ilk axborot almashuv shakli


Download 30.59 Kb.
bet7/8
Sana15.03.2023
Hajmi30.59 Kb.
#1270906
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
MUSTAQIL ISH MADINA

Xat (maktub) ilk axborot almashuv shakli.

Javob: Xat ( yo'naltirilgan xabar ma'nosida) — bu ma'lumotni masofadan uzatish va uni o'z vaqtida yetkazish uchun yozma matndan foydalanishga imkon beruvchi belgilar bilan nutqni mahkamlash tizimi.
Odatda, xat qog'ozga (yoki boshqa materiallarga) matn sifatida yoziladi va pochta yoki kuryer orqali yuboriladi.
Maktublar ikki yoki undan ortiq oluvchilar o'rtasidagi yozishmalarda qo'llaniladi.
Avvallari, maktub deb qog'ozda yoki boshqa vositada (loy parchasi, pergament varag'i yoki qayin po'stlog'i bo'lagi) qo'lda yozilgan matnli xabarni atashgan.
XVIII — XIX asrlar asosan yozma maktublar asri boʻlgan. O‘qimishli kishilar muntazam ravishda xatlar qabul qilib, jo‘natib turishgan. Tarixan harflarda qoʻllaniladigan soʻzlashuv soʻz birikmalari, etiket tuzilmalari, soʻroq va undov formulalari tizimi rivojlangan. XX asrda dastlab telegraflarning, keyin esa telefonlarning tarqalishi pochta yozishmalarining ahamiyatini pasaytirdi[1].

  1. Mediasavodxonlikni rivojlantirish yo’llari

Javob: Media savodxonlik - odamlarga turli media shakllarini va xabarlarni tahlil qilish, baholash va yaratishga imkon beradigan koʻnikmalar toʻplami hisoblanadi. Media savodxonlik isteʼmolchilarga axborot va ommaviy dasturlarda tashviqot, senzura yoki biron vaziyatni faqat bir tomondan koʻrsatish kabi holatlarga ommaviy axborot vositalarini nima majbur qilayotganligini tahlil qilish, shuningdek, ommaviy axborot vositalarining egasi, ularning moliyalashtirish modeli kabi tarkibiy elementlarni tushunish imkonini beradi. Boshqacha qilib aytganda, media savodxonlik - bu tanqidiy fikrlash koʻnikmalarini ommaviy axborot vositalari orqali uzatiladigan xabarlar va belgilarga qoʻllay olish qobiliyatidir.

  1. Kiberterrorizm

Javob: Kiberterrorchilik bu tahdid yoki qoʻrqitish orqali, internetdan foydalangan holda, siyosiy yoki mafkuraviy muvaffaqiyatga erishish maqsadida uyushtiriluvchi kiberhujumlardir. Kompyuter viruslari, kompyuter qurtlari, fishing, zararli dasturlar, apparat usullari, dasturlash skriptlari kabi vositalar yordamida kompyuter tarmoqlarini, xususan, Internetga ulangan shaxsiy kompyuterlarni qasddan, keng miqyosda buzish harakatlari internet terrorizmining koʻrinishi boʻlishi mumkin[1]. Kiberterrorizm munozarali atamadir. Baʼzi mualliflar maʼlum terroristik tashkilotlar tomonidan signalizatsiya, vahima yoki jismoniy buzilishlarni yaratish maqsadida axborot tizimlariga qarshi hujumlarni buzish bilan bogʻliq juda tor taʼrifni tanlaydilar. Boshqa mualliflar esa kiberjinoyatni oʻz ichiga olgan kengroq taʼrifni afzal koʻrishadi. Kiberhujumda ishtirok etish, hatto zoʻravonlik bilan amalga oshirilmagan boʻlsa ham, terror tahdidi idrokiga taʼsir qiladi[2]. Baʼzi taʼriflarga koʻra, onlayn faoliyatning qaysi holatlari kiberterrorizm yoki kiberjinoyat ekanligini farqlash qiyin boʻlishi mumkin[3].
Kiberterrorizmni shaxsiy maqsadlar yoʻlida vayron qilish va zarar yetkazish uchun kompyuterlar, tarmoqlar va ommaviy internetdan qasddan foydalanish sifatida ham eʼtirof etish mumkin. Tajribali kiberterrorchilar, buzgʻunchilik boʻyicha juda malakali boʻlganlar hukumat tizimlariga katta zarar yetkazishi va keyingi hujumlardan qoʻrqib, mamlakatni tark etishi mumkin[4]. Bunday terrorchilarning maqsadlari siyosiy yoki mafkuraviy boʻlishi, bu esa terrorning bir koʻrinishi deb hisoblanishi mumkin[5].


  1. Download 30.59 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling