Mustaqil ishi antik davrda psixologik bilimlarning yuzaga kelishi


Download 0.77 Mb.
bet3/6
Sana15.06.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1477080
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Antik davr psixologiyasi

Aflotun birinchi marta aqliy faoliyatning ichki nutqi kabi shaklini ochib berdi: ruh aks etadi, o'zidan so'raydi, javob beradi, tasdiqlaydi va inkor etadi. U birinchi bo'lib uch tomonlama kompozitsiyani ajratib, uning ichki tuzilishini ochib berishga harakat qildi: ruhning yuqori qismi oqilona printsip, o'rta qismi irodaviy printsip, pastki qismi esa shahvoniy tamoyil. Ruhning birinchi qismi ruhning turli qismlaridan kelib chiqadigan pastki va yuqori motivlarni va impulslarni yarashtirishga chaqirilgan. Platon va Suqrot o'zlarining ruh haqidagi tushunchalaridan axloqiy xulosalar chiqaradilar. Ruh insonda eng yuqori narsa, shuning uchun u uning sog'lig'i uchun tananing sog'lig'idan ko'proq g'amxo'rlik qilishi kerak. Biz Aristotel (miloddan avvalgi 384-322) qarashlarida ruhning ancha murakkab tushunchalarini uchratamiz. Uning "Ruh to'g'risida" risolasi birinchi maxsus psixologik asar bo'lib, u uzoq vaqt davomida psixologiyaning asosiy qo'llanmasi bo'lib kelgan va o'zi ham haqli ravishda psixologiyaning asoschisi deb hisoblanishi mumkin. Faylasuf ruhning substansiya sifatida qarashini rad etdi. Shu bilan birga, u ruhni materiyadan (tirik jismlardan) ajratib ko'rib chiqishni iloji yo'q deb hisoblagan.

Aflotun birinchi marta aqliy faoliyatning ichki nutqi kabi shaklini ochib berdi: ruh aks etadi, o'zidan so'raydi, javob beradi, tasdiqlaydi va inkor etadi. U birinchi bo'lib uch tomonlama kompozitsiyani ajratib, uning ichki tuzilishini ochib berishga harakat qildi: ruhning yuqori qismi oqilona printsip, o'rta qismi irodaviy printsip, pastki qismi esa shahvoniy tamoyil. Ruhning birinchi qismi ruhning turli qismlaridan kelib chiqadigan pastki va yuqori motivlarni va impulslarni yarashtirishga chaqirilgan. Platon va Suqrot o'zlarining ruh haqidagi tushunchalaridan axloqiy xulosalar chiqaradilar. Ruh insonda eng yuqori narsa, shuning uchun u uning sog'lig'i uchun tananing sog'lig'idan ko'proq g'amxo'rlik qilishi kerak. Biz Aristotel (miloddan avvalgi 384-322) qarashlarida ruhning ancha murakkab tushunchalarini uchratamiz. Uning "Ruh to'g'risida" risolasi birinchi maxsus psixologik asar bo'lib, u uzoq vaqt davomida psixologiyaning asosiy qo'llanmasi bo'lib kelgan va o'zi ham haqli ravishda psixologiyaning asoschisi deb hisoblanishi mumkin. Faylasuf ruhning substansiya sifatida qarashini rad etdi. Shu bilan birga, u ruhni materiyadan (tirik jismlardan) ajratib ko'rib chiqishni iloji yo'q deb hisoblagan.


Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling