Mustaqil ishi fan nomi: Axborat havsizligi Mavzu

Kompyuter viruslari ham faqat o‘z muhitidagina faollashadi. Ular  biror yo‘l

bilan  kompyuter  xotirasiga  kirib  olgach,  o‘z-o‘zini  ko‘paytirish  va  kompyuter

ishiga  xalaqit  berish  bilan  shug‘ullanuvchi  dasturlardir. 2001 yilning o‘zida ular

keltirgan zarar 13 milliarddan oshib ketgan («Code Red», «Goner» va «Qaz» kabi

yangi  oqim  viruslari  –  Computer  Economics).  Bu  ”gibrid  tahdidlar”  xakerlik

usullari  va  virus  texnikasining qo‘shilmasi bo‘lib, ular keyinchalik yana murojaat

eta olish uchun zararlangan kompyuterlarda ”lyuk”, ya’ni teshiklar qoldiradilar va

xizmat  ko‘rsatishga  raddiya  beruvchi  xujumlar  uyushtiradilar.  Kompyuter

xavfsizligi mutaxassislari Klez nomli internet chuvalchangini 2002 ”yil virusi” deb

atadilar.  Antivirus  ishlab  chiqaruvchi  Sophos kompaniyasi ta’kidlashicha, uzafarquchgan davrida jahondagi har 169 xatdan biriga qo‘shilib sayohat qilgan. Birinchi

virusni esa 1983 yil Fred Koen (Fred Cohen) ismli talaba yaratgan. Hozirgi kunda

viruslar soni 100 000 ga yaqin.

Viruslarni  qiladigan  zarari  ko‘rinishiga  qarab  uch  sinfga  –  fayl  viruslari,

operatsion  tizimlarni yuklovchi (ishga  tushiruvchi) sektorlarga ziyon  yetkazuvchi

va makroviruslarga bo‘lish mumkin. 
Aviruslari yaqin–yaqinlargacha eng ko‘p

uchraydigan viruslar sirasiga kirar edi. Ular faol fayllar–dasturlar tanasiga yopishib

olib,  u  bilan  birga  ishga  tushar  va  xotirada  turib  olib  «o‘tganning  o‘rog‘ini,

ketgannin  ketmonini  olar”,  ya’ni  ishga  tushirilgan  har  bir  dastur  yoki  murojaat

etilgan  faylga  yuqar  edi.  Agar  zararlangan  disketa  boshqa  kompyuterga  olib

borilsa,  u  yerda  ham  shu  virus paydo bo‘lar edi. Hozirgi kunda yangi operatsion

tizimlar  paydo  bo‘lishi  va  ulardagi  ishlash  tamoyillarining  eskilarinikidan  farq

qilishi natijasida ko‘pgina viruslar yo‘qolib ketdi.