“TIQXMMI” MTU QARSHI IRRIGATSIYA VA AGROTEXNOLOGIYALAR INSTITUTI CH VA QXM FAKULTETI QXM YOʻNALISHI 302-GURUH TALABASI OCHILOV JAVOHIRNING “KASBIY PSIXOLOGIYA” FANIDAN
MUSTAQIL ISHI
Mavzu : Kasbiy faoliyatning psixodiagnostikasi
Reja
II
Psixodiagnostika haqida maʼlumotlar
III
I
Shaxs psixodiagnostikasi
Kasbiy psixodiagnostika
Psixodiagnostika
Рsixodiagnostika soʻzini asl mohiyati “psixologik tashxis qoʻyish” yoki
kishining mavjud psixologik holati va xususiyati haqida qaror qabul qilishni
anglatadi.
Psixodiagnostika – amaliy jihatdan deyarli psixologning barcha faoliyat
doiralarida, ya’ni psixologik-pedagogik tadqiqotlarda muallif yoki ishtirokchi
sifatida qatnashayotganda, psixologik maslahat hamda psixologik korreksion
ishlarni amalga oshirayotgan jarayonda qoʻllanadi. Ammo koʻpincha amaliy
psixologning ishlarida psixodiagnostika – faoliyatning alohida mustaqil turi
sifatida namoyon boʻladi. Uning maqsadi psixologik tashxis qoʻyish, ya’ni
kishini mavjud psixologik holatini baholash orqali ifodalanadi.
Shaxs Psixodiagnostikasi
Psixodiagnostik tadqiqotlar oʻtkazishda quyidagi metodlarga,usullarga,mezonlarga alohida axamiyat berish izlanish ilmiyligini oshiradi
Shaxs strukturasini o'rganishdan olingan eksperimental ma'lumotlarni tahlil qilish usuli.
Maʼlumotlarni olish metodi
Shaxs toʻgrisida uch xil formatda ma'lumot olinadi va ular uchta manbaga asoslanadi hamda "L" , "Q" , "T" ma'lumotlar, deb ataladi
“T” maʼlumotlar
“L” maʼlumotlar
“Q” maʼlumotlar
“L” turdagi maʼlumotlar
Shaxsning kundali faoliyatidagi xulk - atvorini qayd qilib borish orqali olinadi va << L >> - maʼlumotlar << life record data>> Аmmo amaliyotda inson faoliyatini tuliq va batafsil yozib borishning uzi yetarli emas . Shuning uchu sinaluvchi shaxsning alohida bir faoliyati yoki hayot va faoliyati bosqichini kuzatib borish maqsadga muvofiq . Masalan , necha marta toʼgʼri javob beradi shuncha qoida buzdi . Bu voqelik koʼpincha « L » maʼlumotlarda ekspert baholashni taqazo etadi
“T” turdagi maʼlumotlar
Eksperimental vaziyat nazoratini obʼektiv test bilan olishga asoslangan maʼlumotlar qisqacha « T » maʼlumot ( « objective test data » ) deb nomlanadi . « T » - maʼlumot shaxsni tadqiq etishdagi yangicha radikal yondashuv himsoblanadi . Ular xulk atvorni uzini oʼzi baholash yoki ekspert baholarsiz obʼektiv oʼrganish orqali ( verbal , noverbal , ijtimoiy va individual ) olinadi
“Q” turdagi maʼlumotlar
« Q » maʼlumot . Shaxs toʼgʼrisida soʼrovnoma va uzini uzi baholash metodlari asosida olinadishan maʼlumotlarga "Q" maьlumot deyiladi . Instrumental tuzilishi va kullanilishining afzalligiga koʼra « Q » - maʼlumot ( soʼrovnoma , oʼziga oʼzi hisob berish , oʼzini oʼzi baholash shakllari ) shaxsni tadqiq etishda markaziy oʼrin egallaydi
KASBIY PSIXODIAGNOSTIKA
Psixologiya fanida bu sohada muayyan ilmiy izlanishlar olib borilgan , oʼziga xos yondashishlar amalga oshirilgan. B.V.Kulaginning fikricha , kasbiy psixodiagnostika deganda odamning individual xususiyatlarini tadqiq etish va baholash maqsadida kasbga yoʼnaltirish , kasb tanlashga nomzodlarni ( daʼvogarlarni ) ixtisoslikka oqilona taqsimlash , kasbiy tayyorgarlikni takomillashtirish , kasbiy faoliyatni optimallashtirishning masalalati tizimini yechish tushuniladi.
Kasbiy faoliyat yuzasidan maʼlumotlar turli manbalardan olinishi mumkin
Muayyan mutaxassislarning kasbiy faoliyatini kuzatish katta ahamiyat kasb etadi
Kasbiy faoliyat tugrisida maʼlumotlar toʼplashning asosiy metodlaridan biri boʼlib – suhbat - intervyu hisoblanadi
Baʼzan kasbiy faoliyatning u yoki bu qirralari(jabhalarini) qayd qiluvchi kundaliklar qilinadi yoki varaqlardan ham foydalaniladi
Kasbiy faoliyat muvaffaqiyati mezonlari qatoriga quyidagilar kiritiladi
Samaradorlini toʻgʻridan toʻgʻri koʻrsatkichlari : Sifat , ishlab chiqarish salmogʻi
Kasbiy tayyorgarlikni aniqlovchi testlar
Kasbiy layokatini ifodalovchi maʼmuriy tadbir va choralar : intizomga taalluqli choralar , mukofotlash , xizmat lavozimidan kutarilish , safarga yuboriщ , namuna tarikasida stendga joylashtirish
Noxush holatlar ( kechinmalar ) va shikastlar ( halokatlar )
Kadrlar kunimsizligi
faoliyat samaradorligini eksperimental tekshirish va oʼzini oʼzi baholash kabilar
Foydalanilgan Adabiyotlar
1.G’oziеv E. Pеdagogik psixologiya asoslari.T. 1997
2.X.J.Xudoyqulov Pedagogika va psixalogiya
3.F.I.Xaydarov N.I.Xalilova Umumiy psixologiya
4.Ziyo.Net internet sayti
5.Uz.wikipedia.org sayti
Do'stlaringiz bilan baham: |
