Mustaqil ishi Tekshirdi

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
MIRZO ULUGʻBEK NOMIDAGI OʻZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI
Amaliy matematika fakulteti
Axborot tizimlari va texnalogiyalari kafedrasi
21-21-guruh talabasi Bo’riboyev Diyorning
“Berilganlar bazasi” fanidan yozgan


Mustaqil ishi


Tekshirdi: Abdukarimov A
Jizzax 2023
2-variant. Universal modelni yaratish bosqichlari. Talabalar o‘quv loyihasidagi munosabatlarni yaratish.

Toad data modeller muhitida berilganlar bazasini modellashtirish jarayoni juda qulay. Bu muhit yordamida ixtiyoriy BBning konseptual, mantiqiy va fizik modelini yaratish mumkin.
Toad data modeller muhitida yangi BB ni yaratish, raavjud berilganlar bazasini ochish va o‘zgartirish mumkin.
Toad data modeller muhitida jadvallar, so‘rovlar yaratish mumkin. Yaratilgan jadvalga birlamchi va tashqi kalitlarni qo‘shiish mumkin.
Toad data modeller muhitida keltirilgan imkoniyatlarni chuqurroq o‘rganish uchun Talabalar o‘quv loyihamizni ikki usulda modellashtirishni amalga oshiramiz.
Maqsadni amalga oshirishni, berilganlarning konseptual modelini yaratishdan boshlaymiz. Buning uchun File -> New -> Projects...

Endi loyihamizga universal model qo‘shamiz. Buning uchun yaratgan loyiharaizdagi Models ni tanlab, o‘ng tugmani bosamiz va yangi oynadan New model... ni tanlaymiz
Quyidagi oyna ochiladi. Bu oynadan Universal Data Model bo‘limiga o‘tamiz. Modelga Universal deb nom beramiz:


OK tugmasini bosganimizdan so‘ng, Universal Model Yexplorer oynasi hosil bo‘ladi

Universal modelga Universal nomini berdik, endi bu modelga Talabalar o'quv loyiltasidagi munosabatlarni birin-ketin hosil qilamiz. Buning uchun Entities papkasining ustiga o‘ng tugmani bosib, Add Entity buyrug'ini tanlaymiz

All Items oynasida avtomatik tarzda Entity l munosabati hosil bo‘ladi. Kursoni ustiga olib kelib, 2 marotaba bosamiz. Entity Properties oynasi ochiladi. General bo’limida munosabatga Royhat deb nom beramiz:

Attributes bo’limiga o‘tamiz va Add tugmasi yordamida 9 ta atribut qo'shamiz.

Edit tugmasi yordamida Attribute Properties oynasini ochamiz va atributning xususiyatlarini beramiz. Atributga ID deb nom beramiz, turini Integer deb tanlaymiz va OK tugmasini bosamiz

Keyingi atribut familiya, turi Varchar, uzunligi length 20 ta belgi va OK tugmasini bosamiz.

Qolgan atributlarning nomlari, turlari va uzunliklarini ham shu tariqa aniqlab chiqamiz:

Attributlarni aniqlab bo‘lgach, kalitlarni kiritamiz. Buning uchun Keys bo‘limiga o‘tib, Add tugmasi yordamida 2 ta kalit qo‘shamiz:
ID attributi uchun PK Royxat birlamchi noyob kalit
Passport_Seriya, Passport_raqami atributlariga tarkibli u passport noyob kalit qo‘yamiz. Buning uchun Edit tugmasini bosib Passport_Seriya, Passport_raqami attribatlarini ro‘yxatning o‘ng qismiga o‘tkazamiz va OK tugmasini bosamiz

Royhat munosabatimiz tayyor holatga keldi:

Endi Fakultetlar munosabatini yaratamiz. Buning uchun Entities papkasining ustiga o‘ng tugmani bosib, Add Entity buymg‘ini tanlaymiz va All Items oynasida hosil bo‘lgan yangi munosabatga Fakultetlar deb nom beramiz.

Attributes bo‘limga o‘tib, atributlarni kiritamiz:

Keys bo‘limiga o‘tib, PK_Fakultetlar kalit qo‘shamiz:

OK tugmasini bosamiz. Fakultetlar munosabati ham tayyor.
Endi Yo’nalishlar munosabatini yaratamiz.

Attributes bo‘limiga o‘tib, atributlami kiritamiz

Keys bo'limiga o‘tib, PK_yonalishlar kalit qo‘shamiz:

OK tugmasini bosamiz.
So‘nggi munosabat Fanlar:

Attributes bo‘limiga o‘tib, atributlami kiritamiz:

Keys bo‘limiga o‘ tib, PK_ Fanlar kalit qo‘shamiz:

OK tugmasini bosamiz.
Barcha munosabatlami hosil qilib oldik. Endi bu munosabatlarni tashqi kalitlar yordamida bog’lab chiqamiz. Buning uchun ObjecS menyusidagi Relationship buyrug‘ini tanlaymiz. Avval Fakultetlar munosabatining ustida sichqonchani bosib, keyin Royhat munosabatining ustida sichqonchani bosamiz.
Hosil bo‘lgan chiziqning ustida sichqonchani 2 marta bosib, tashqi kalitni xususiyatlarini o‘zgartirish mumkin. Bu aloqani Talaba-Fakultet deb nomlaymiz:
Keyingi tashqi kalit Yo‘nalishlar va Royhat munosabatlari orasida bo‘ladi.
Bu aloqani Talaba -Yo‘nalish deb nomlaymiz
Keyingi tashqi kalit Royhat va Baholar munosabatlari orasida bo‘ladi.
Bu aloqani Talaba-Baho deb nomlaymiz:
Keyingi tashqi kalit Fanlar va Baholar munosabatlari orasida bo‘ladi.
Bu aloqani Fan -Baho deb nomlaymiz:
Natijada ekranda quyidagicha chizma hosil bo'ladi: