Mutaqil ishi

Shuni ta’kidlash lozimki, nafaqat koronavirus, balki barcha yuqumli kasalliklarning oldini olishning eng samarali usuli, bu shaxsiy va jamoat gigienasi qoidalariga qat’iy amal qilish, aholi o‘rtasida, sanitariya targ‘ibot ishlarini tashkil etishdan iboratdir.

• Shuni ta’kidlash lozimki, nafaqat koronavirus, balki barcha yuqumli kasalliklarning oldini olishning eng samarali usuli, bu shaxsiy va jamoat gigienasi qoidalariga qat’iy amal qilish, aholi o‘rtasida, sanitariya targ‘ibot ishlarini tashkil etishdan iboratdir.

Shvetsiyalik olimlar birinchi marotaba onasi COVID-19ʻni yuqtirib olgan yangi tugʻilgan chaqaloqda SARS-CoV-2 koronavirusining mutatsiyasini topdi. Homilador ayol kuchli qorin ogʻrigʻi bilan Malmyo kasalxonasiga yotqizilgan. Bolada anomal darajadagi past yurak chastotalarining qisqarishi kuzatilgan, natijada chaqaloqqa kislorod yetib borishi qiyinlashgan. Ayol kesarcha kesish yoʻli bilan operatsiya qilinganidan soʻng koronavirusga tekshirilgan.

• Natijada onada ham, bolada ham koronavirus borligi aniqlangan. Dastlabki tahlillar ona va bolaning organizmidagi viruslar bir xil ekanligini koʻrsatgan, biroq bir necha kun oʻtgach, shifokorlar chaqaloqdagi infeksiya populyatsiyasi oʻzgarganligini qayd etgan. Bolada dastlabki virusdan farqli yangi shtamm borligi maʼlum boʻlgan.

• Lund universiteti shifoxonasi akusher-ginekologi Mexren Zaygam buni koronavirusning gʻayrioddiy sharoitlarda, yaʼni, onadan bolaga u tugʻilishidan oldin oʻtishi bilan bogʻliq birinchi genetik oʻzgarish, deya baholagan. Mutaxassisning qayd etishicha, viruslarning mutatsiyasi tez-tez uchrab turadi, ammo A107G nomini olgan yangi shtamm bola tugʻilganidan besh kun oʻtgach vujudga kelgan. Virusning oʻzgarishi esa chaqaloqning ona qornidagi hayotidan keyin yangi tashqi olam bilan muloqotga kirishgani bilan bogʻliq boʻlishi mumkin.

Taʼkidlanishicha, ona koronavirusni yengil shaklda oʻtkazgan. Tugʻruqdan toʻrt kun oʻtib, toʻliq tuzalgan, lekin chaqaloq belgilangan muddatdan oldin tugʻilgani sabab bir necha kun davomida shifokorlar nazorati ostida boʻlgan. Keyinroq chaqaloqda virusga qarshi antitanachalar yuzaga kelgan va kasallik jiddiy asoratlarsiz kechgan. Koronavirusdan himoyani ona suti emas (sut tarkibida antitanachalar aniqlanmagan), balki, bolaning immun tizimi mustaqil ravishda taʼminlagan

• koronavirusning odamga tabiiy manbadan yoki potensial oraliq tashuvchidan yuqqani borasida aniq maʼlumot berilmagan. Shu bilan birga, xastalikni yuqtirib olishning bir qator potensial yoʻllariga ishora qiluvchi dalillar mavjudligi qayd etilgan.

Oʻz navbatida, koronavirusning oraliq tashuvchisi sifatida qorakoʻzan, quyon, uy mushugi hamda boshqa hayvonlar keltirilgan. Uxandagi «Xuananm» bozorining SARS-CoV-2 tarqalishiga asosiy sababchi boʻlgan yoki boʻlmaganiga ham aniqlik kiritilmagan. Chunki kasallikning dastlabki holatlari boshqa bozorlarda, baʼzilari esa hatto ulardan tashqarida ham qayd etilgan. Mutaxassislar, shuningdek, odamlar aynan qachondan SARS-CoV-2 bilan kasallana boshlaganini aniqlay olmagan.
«SARS-CoV-2’ning kelib chiqishi qayerdan boshlanganini aniqlash — hamon dolzarb masala. Virus birinchi boʻlib Uxan shahrida oʻtkir pnevmoniya tarqalishining sababi sifatida aniqlangan boʻlsa-da, ilk holatlarning qayerda qayd etilgani hali ham noaniq», deyilgan hisobotda

• Amerikalik shifokorlar koronavirusni bir umrga yuqitirib olishning birinchi holatlarini qayd etdi. Janubiy Kaliforniya universiteti tadqiqotchilari tomonidan leykemiya bilan ogʻrigan uch bemorda — yosh yigit, maktabgacha yoshdagi bola hamda qizda koronavirus asoratlari 6 oydan koʻproq vaqt davomida saqlanib qolgani aniqlangan.