N. a b d u L l a y e V
JANUBIY VA SHARQIY O SIYO SA N ’ATI
Download 272 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Xitoy san’ati
|
JANUBIY VA SHARQIY O SIYO SA N ’ATI. Hindiston san’ati V I asrd a G u p ta d in astiy asi h o k im iy ati k o ‘c h m a n c h i q a b ila la r ta z y i- q id a h a lo k atg a u c h ra d i. H in d isto n feo d a liz m asriga q a d a m q o ‘ydi. S hu davrga kelib, H in d isto n g a tash q i h u ju m la r h a m kam ay d i va H in d is to n iq tiso d iy rivojlanish, ta sh q i m a m la k a tla r b ila n sa v d o -so tiq ish larin i olib b o rish im k o n iy atig a ega boMdi. 70 V II asr m e ’m orligi, aso san , M ad ras q in id a g i M a m a lla p u ra m a s h a h a rc h a - s ida t o ' p l a n g a n . Bu y o d g o rlik lar k o m p - jc ksi k a tta q o y a la rn i y o ‘n ish aso sid a y a ra tilg a n h a m d a g ‘orga ish lan g an ibo- d a t x o n a l a r d a n , qoya sa th id a ishlangan ♦ G a n g n i n g pastga tushishi» b o ‘rtm a ta s- v irida n tashkil to p g an . Q oy ag a y o 'n ib i sh la n g a n ib o d a tx o n a - ratx la r b a la n d - Ijgi |4 m d a n , g ‘o r ichiga ish lan g an ib o d a t x o n a l a m i n g eni va uzunligi esa 8 m dan o s h m a y d i . K o ‘p h o lla rd a qoyaga y o 'n ib i s h l a n g a n ibo d atx o n alam in g ichki xonasi y o ‘q. U la m in g tash q i sh ak llarid a o ' s h a d a v rd a m avjud boM gan ib o d a t x o n a l a r shakli qaytariladi. VI I —VI11 a s r m e ’m o rlig id a h a y kaltaroshlik s a n ’ati m u h im o ‘rin n i e g al laydi. Bu xususiyat E lurdagi K alaysanatx ib o d a tx o n a sid a yaqqol seziladi. Yaxlit q o y an i y o ‘nib y aratilgan b u ib o d a tx o n a n in g uzunligi 60 m , bal- andligi 70 m b o 'lib , ram ziy xarak terg a e g a , g o ‘yo u Shiva yashagan m u q ad d as to g 4 ram ziy k o ‘rin ish in i bildiradi. Ib o d a tx o n a devorlari b o 'r tm a tasvirlar (b a re ly e f va gorelyeO bilan q o p lan g an . U n d a Shiva va u n in g y o 'ld o sh i Parvati hay o tig a bagishlan- gan v o q ealar, b ra x m a n iz m b ilan bogMiq e p iz o d la r tasvirlangan. Ib o d a t x o n an in g ichki xo n alari h ajm jih a td a n u n c h a k a tta boM may, u la m i be- zashda h a m h ay k altaro sh lik s a n ’ati y etak ch i o 'r in n i egallaydi. D evoriy rassom lik s a n ’ati ikkinchi darajali rol 0 ‘yn ag an . V III asrga kelib, ib o d a tx o n a la m in g , aso sa n , ikki tip i o d a t tusiga kir- di. B u lard an b irin c h isi, sh im o liy H in d isto n y erlarid a q u rilg an b o 'lib , bu tipdagi ib o d a tx o n a la m in g te p a to m o n i u c h i b iro z qay rilg an b alan d m i- n o ra li, ikkinchisi esa, zin ali, p iram id al shakldagi ib o d a tx o n a la r b o 'lib , u la r k o 'p r o q ja n u b iy H in d isto n yerlarid a keng ta rq a ld i. B xubanesvare- dagi L in g aija ibodatxonasi h a m d a K xajaraxodagi K an d area M axadeva ib o d atx o n asi sh u d a v r h in d m e ’m o riig in in g b irin c h i tipiga m isoldir. B xubanesvaredagi ib o d a tx o n a m in o rasi m ay in egilgan vertikal ch i- z iq la r b ila n b o 'lib ch iq ilg a n , shakli n ilu far m evasini eslatadi. Ib o d atx o n a n in g q o lg an q u rilm a lari sh u asosiy m in o ra sh ak lin i kichik h ajm lard a qaytaradi va b u tu n k o m p o zitsiy a d in am ik asin i o sh irad i. Ib o d atx o n a k o m - pleksi 140x160 m m a y d o n o ‘rtasid a jo y la sh g a n b o 'lib , u n in g atrofi d ev o r b ilan ajra tilib chiqilgan. Ib o d a tx o n a to 'r t boM im dan iborat b o 'lib , u la r asosiy o ‘q b o ‘yicha sh a rq d a n g ‘arbga q a ra b jo y lash ad i. Ib o d atx o n a m i- Elurdagi Kaylasanalx ibodatxonasi. 71 Bxubanesvaredagi Lingarja ibodatxo- k o . rinishiga xalaqit b e rm ay - nasi. X -X I asrlar. .. шшшя di. H i n d h a y k a ! ta r o s h lig i| g ‘o r va q o y a la rg a ib o d a tx o n a la r ish la sh s a n ’a ti b ila n c h a m b a rc h a d b o g ‘liqdir. Y aratilgan h ay k altaro sh lik a sarlarid a (relyef, d u m a lo q h a y kal) u m u m a n , shartlilik y etakchilik q ilad i. H a y o tiy v o q e a la r afsonaviyl vo q ealar b ilan aralashib ketsa h a m , ayrim o b ra z la r hay o tiy h is-tu y g ‘ularga boy va toM aqonliligi b ilan k a tta ta a ssu ro t q o ld ira d i. Bu o ‘rin d a u ch yuzli Shiva haykali (V III asr) d iq q a tg a sazovor. K a tta u c h b o sh li Shiva byusti (balandligi 6 m ) o ‘zining fan tastik k o ‘rin ish i b ilan kishini h a y a jo n lan ti- radi. U n d a Shivaning u ch k aro m ati - m a rk aziy q ism d a Shiva - y aratu v - c h i, o ‘ng to m o n d a Shiva - h o m iy , c h a p to m o n d a e sa S hiva - b o rliq n i y o ‘q qiluvchi k u c h sifatida n a m o y o n boMadi. ♦ G a n g n in g pastga tushishi* b o ‘rtm a tasviri h in d s a n ’a tin in g n o d ir yodgorligidir. U n d a m o n u m e n ta l sh ak llard a xalq s a n 'a tig a y aq in boMgan realistik xislatlar yaqqol n a m o y o n boMadi. B alandligi 9 m , kengligi 27 m e tr boMgan yuzada ishlangan b u b o 'r tm a tasv ird a m u q a d d a s G a n g su- vining pastga tushishi va u n g a to m o n in tila y o tg a n jo n z o t tasvirlangan. O b ra z la r k o ‘p h o llard a n ih o y a td a u m u m la sh m a va yaxlit sh ak llard a 72 is h la n g a n boM ishiga q a ra m a y , k o m pozitsiya h ay o tiy va xatti- h a ra k a tg a t o ‘la. A yrim o b ra z la r v e c h i m i n i n g i f o d a l i va to M aqonliligi esa a s a r t a ’sir ku- c ini y a n a d a o s h ir a d i. H in d h ay k altaro sh lig id a re a lizm n in g o 'z i g a x o s t o m o n i a y o lla r g a b a g 'ish lan g a n a sarlard a , a y n iq sa. y a q q o l n a m o y o n boM adi. ♦Xat y o zay o tg an ayol», « K o p - tok o 'y n a y o tg a n ayol* kabi h a y kaltaroshlik a sarlarid a g o ‘zalligi m a ’naviy va jism o n iy g o ‘zal!ik bilan q o 's h ilib , ajoyib tu g a l, k a tta t a ’s ir k u ch ig a e g a boMgan s a n ’a t n a - m unasi v ujudga kelgan. X III a srd a n b o sh lab , H in d isto n siyosiy va m a d a n iy h a y o tid a m u h im d av r b o sh la n d i. M a m la k a t feodal m u n o sa b a tla rn in g yangi davriga q a - d a m q o ‘ydi. H in d y e rlarin in g tu rk la r to m o n id a n b o sib o lin ish i, m u - su lm o n feodallarining h u km ronligi H in d isto n d a yirik m ark azlash g an dav- la tla m in g yuzaga kelishiga o lib keldi. B o b u r va u n in g vorislari h u k m ro n - lik qilg an H in d isto n X V I- X V II asrlard a o ‘z in in g e n g g u llag an davrini b o sh id an k ech ird i. ♦ M u su lm o n lar» b ila n kirib kelgan yangi islom d in i d av lat d in ig a a y landi. U n in g t a ’siri esa m e ’m o rlik va tasviriy s a n ’a td a o ‘z ifodasini to p - di. S h im o liy H in d isto n d a 0 ‘rta S h arq m e ’m orligi a n ’an alari asosida y a ra tilgan m asjid, m in o ra , m a q b a ra la r yuzaga kela b o sh lad i. M e ’m o rlik d a keng ish latilg an h a y k altaro sh lik s a n ’ati o ‘m in i o ‘y m a va c h iz m a n a q sh - lar e g allad i, jo n li n a rsa la r tasvirini ishlash k am ay d i. S h u n g a q a ra m a y , h in d s a n ’a ti a n ’a n alari o ‘z u m rin i yangi d a v rd a h a m d av o m e ttird i. X III asrda D e h lid a q u rilg an « Q u w a tu l islom * m asjidi m in o rasi b u n g a m isol- dir. H in d ustalari yangi d a v r m e ’m orligi k o m p o z itsiy asin i qad im g i h in d s a n ’ati a n ’a n alari bilan b o y itd ilar. Bu xususiyat m in o ra n in g o c h iq ay - v o n c h a la r bilan b ir n e c h a qavatga ajratilishida, m in o ra yuzasining b o ‘rtm a qilib b e zatilish id a va n u r-so y a o ‘yin in in g boyligida sezilad i. Bu m in o ra o ‘z p ro to tip la rid a n keskin ajralib tu ra d i. H in d ib o d a tx o n alari tip i o ‘m iga m u su lm o n m asjidlari q u rild i. Islom d ini b ila n bogMiq boMgan h in d m as- jidlari h a m p la n h a m d a tuzilish jih a tid a n so d d a va ra tsio n a ld ir. U ch to m o n i u stu n li ay v o n c h a la r, t o ‘rtin ch i to m o n i u stu n li n a m o z g o h boMib u n in g g ‘arb to m o n id a m e h ro b jo y lash g an . H in d isto n d a q u rilg an d a st- labki m asjid lar bad iiy jih a td a n so d d a boMgan. B o b u riy lar h u k m ro n lik qilgan X V I-X V II a srla rd a h in d s a n ’ati va Dehlidagi «Qizil Fort» qo'rg'oni. 1685- yil. 73 Tojmahal masjid-maqbarasi m a d an iy ati yangi ta r a q q i y o t b o s q i c h i g a k o ‘ta r ild i. K e y in c h a lik m arkazlashgan boburiylar d av latid a yangi sh a h a rla r (A g ra , F a te x p u r - S ik r i) v u ju d g a k e l d i . M u s - ta h k a m d e v o r la r b ila n o ‘ r a l g a n m a s j i d , m a q b a r a , s a r o y va b o g M ari b o M g an k a tta q a l'a la r y aratildi. Bu d a v r d a h i n d o ‘r t a a s r m c ’ m o r l i g i o ‘z i n i n g s o ‘nggi ta ra q q iy o t bo sq i- ch in i b o sh id a n k ech ird i. B obu m in g n ab irasi boMgan A k b ar h u k m ro n lik qilg an d av rd a (15 5 6 — 1605) q u rilish y a n a d a rivojlandi. U A gra sh a h ri q u rilish ig a, ay n iq sa, k a tta e ’tib o r b erd i. Z a m o n d o sh la rin in g fikriga k o ‘ra, bu s h a h a r o ‘sha davrda d u n y o d ag i e n g g o ‘zal sh a h a rla rd a n biri boMgan. X V II asr m e ’m o r- ligida se rh a sh a m lilik k a in tilish k u c h a y d i, o q m a rm a r q u ru v c h ila m in g sevim li m a teriali boMib q oldi. S h o h ja h o n n in g buyrugM b ila n u n in g m a rh u m a rafiqasi xotirasiga q u rilg an A gradagi T o jm a h a l m a sjid -m a q b a ra si (1 6 3 2 -1 6 5 0 ) o q m a r- m a rd a n q u rilg an m u h im yodgorlik, h in d s a n ’a tin in g n o d ir d u rd o n a si h iso b lan ad i. Bu b in o n i q u rish d a H in d is to n , T u rk iy a , E ro n , 0 ‘rta O siyo va A fg‘o n is to n u sta la ri q a tn a sh g a n . K eng v a k o ‘rk am g u m b a z u n in g atro fig a q u rilg an t o ‘rt m in o ra T o jm a h a lg a tu g allik va k o ‘rk am lik baxsh e tad i. U n i yengil, g o ‘yo y u q o rig a fazoga in tila y o tg a n d e k qilib k o ‘rsatishga x izm at q ilad i. B inodagi a rk va u s tu n la r bu y engillikni y a n a d a o sh irad i. T o jm a h a ln in g aksi u n in g q a rsh isid a g i h o v u z su v id a to v la n ib , b u tu n an sa m b l jo z ib a sin i y a n a d a k u c h a y tira d i. D e h lid a S h o h ja h o n d av rid a q u rilg an Jo m e m asjidi h a m o q m a rm a rd a n ish lan g an , m in o ra la ri esa qizil m a rm a r b ila n p a rd o z la n g a n . G ra jd a n m e ’m orligi ich id a D eh lid ag i “ Q izil F o r t” q o ‘rg‘o n i m ash h u rd ir. G ‘o rg a ish lan g a n ib o d a tx o n a la m in g k am ay ish i va t o ‘xtashi m o n u m en tal devoriy rassom lik s a n ’a tin in g h a m u n u tilish ig a sabab boMdi. E n d i- likda o ‘rta a sr h in d s a n ’a tid a rassom lik s a n ’ati k ito b larg a m in ia tu ra la r ishlashda n a m o y o n boMdi. D astlab k i h in d m in ia tu ra s a n ’ati d in iy k ito b - la^ga ish lan g an illu stratsiy ala r sh ak lid a k o ‘rindi. Ilk o ‘rta asr h in d m in ia ty u ra s a n ’a ti n a m u n a la ri G u je ra ta d a saq lan ib q o lg an . G u je ra ta m ak tab i ( X I I I - X V a srla r) m in ia tu ra la rid a voqelikni 74 shartli va yassi, y o rq in b o 'y o q la rd a ishlash ten d en siy asi seziladi. U n in g o ‘ziga xos to m o n i o d a m tasvirini ishlashda h a m k o ‘rinadi. G u je ra ta m ak ta- 5 i rassom lari to m o n id a n o d a m tasviri k o ‘p h o ld a yon to m o n d a n , k o ‘z eSa old to m o n g a q ara tilib ishlanadi. M in ia tu ra s a n ’a ti ta ra q q iy o tin in g yangi b o sq ich i b o b u riy la r davri b i lan bogMiq. K o ‘p g in a 0 ‘rta S h a rq m in ia tu ra c h ila ri H in d isto n g a k eltiril- dj, ta k lif q ilin d i. B u lar ic h id a S a m a rq a n d , T a b rizd an kelgan m in ia tu ra - ch ila r o ‘z ijodlari b ila n h in d m in ia tu ra s a n ’a tin in g ravnaqiga k a tta t a ’sir o ‘tkazdilar. B oburiylar davri m in ia tu ra s a n ’atin in g dastlabki davri bevosita 0 ‘rta S h a rq m in ia tu ra s a n ’ati t a ’sirid a sh ak llan g a n boMsa h a m , lekin uning o ‘ziga xos to m o n la ri m avjudligini in k o r e tib boM maydi. Bu xu- susiyat h in d m in ia tu ra c h ila rin in g tasv irid a fazoviy kenglikni k o ‘rsatish, borliqni h ajm li q ilib tasvirlashga intilishlari seziladi. Bu d a v r m in ia tu ra m a k ta b in in g x arakterli to m o n la ri, ay n iq sa, A k- barshoh h a y o tin i aks e ttiru v c h i su ra tla rd a yaqqol k o 'rin a d i. B oburiylar davri m in ia tu ra s a n ’a tid a n asta -se k in p o rtre t s a n ’ati keng yoyila b o sh la - gani h a m sh u d a v r rassom lik s a n ’ati realistik ten d e n siy a la rin in g k en g a- yib b o ra y o tg a n lig id a n , Y ev ro p a realistik s a n ’ati t a ’siri k u ch ay ib b o ra y o t- ganligidan d a lo la t b erad i. Bu xususiyat H in d m in ia tu ra s a n ’a tin in g k e yingi b o sq ich i J a h o n g ir p o d sh o lik q ilgan d a v rd a (1 6 0 5 -1 6 2 7 ) y an ad a rivojlandi, p o rtre t s a n ’ati esa y a n a d a kam o l to p d i. S h u d a v rd an b o sh lab , h a y o tiy -m a is h iy ja n rd a , is h q -m u h a b b a t m avzusida k o ‘pg in a s u ra tla r ish- landi. T a b ia t, tu rli q u sh , h a sh a ro t va h a y v o n la r tasviri ra sso m lam i o ‘ziga jalb etd i. 0 ‘rta a sr am a liy -d e k o rativ s a n ’atin in g boyligi za^garlik, yog‘o ch , suyak o ‘ym akorligi b o rasid ag i ajoyib n a m u n a la r h in d x alq in in g yuksak did va b o y fa n ta ziy asid an d a lo lat beradi. O 'r ta a sr h in d s a n ’a ti, deyarli m in g y ildan o rtiq vaqt d a v o m e td i. Shu d a v rd a y aratilg an s a n ’a t y o d g o rlik larin in g n o d ir n a m u n a la ri in so n i- yat tafak k u ri va aq l-z a k o v a tig a, d id -fa ro sa tig a o ‘m atilg a n haykaldir. Xitoy san’ati 0 ‘rta a sr s a n ’a ti ta ra q q iy o tin in g dastlabki bosqichi ilk feo d alizm d av - riga t o ‘g ‘ri k elad i. I V - V I a srla m i o ‘z ichiga olgan b u d av rd a X itoyda sa n ’a t va m a d a n iy a ti d astla b k i yuksaklikka erishdi. IV asrd an b oshlab, b u d d iz m n in g X itoyga kirib kelishi h a m , bevosita m e ’m o rlik va h a y k a lta roshlik s a n ’ati tu rla rin in g kengayishi yangi ja n rla m in g p ay d o boMishiga sabab boMdi. G ‘o rla rg a m o n a stirla r ish lash , y o g ‘o c h d a n h ash am atli ib o d a tx o n a la r q u rish , b u d d iz m avliyolari va hojilarga a ta b q u rilg an , o ‘z xarakteri va m az m u n i jih a td a n h in d stupalariga o ‘xshash pagoda (ib o d atx o n a)lar qurish 75 k en g yoyila b o sh lad i. Ilk feo d a liz m asrid a devoriy rangtasvir va shoyiga rasm i s h l a s h s a n ’a t i h a m m u h im o ‘rin n i eg a lla d i, a y n i q s a , d u n y o v i y rassom lik s a n ’ati b o sh q a s a n ’a t l a r g a n i s b a t a n o 'z in in g yetu k lik dav rin i b o sh id an kechirdi. K u lo l ch ilik s a n ’a tid a h a m k a t ta y u tu q la r q o ‘lga kiritil- di. T u rli k o ‘za va x u m lar shakli badiiy bezatilishi ji- h a tid a n a w a lg i dav rlarg a 4 v n isb a ta n nafislashib b o r- A)0ylb darax'' Ma Yuan' di va asta -se k in c h in n i (farfo r) b u y u m la r yasashga o ‘tish ja ra y o n i sezila boshladi. X itoy o ‘rta asr s a n ’a ti va m a d a n iy a tin in g e n g gullag an davri rivojlan- g a n feo d alizm asri ( X II—X III asrlar)g a t o ‘gri keladi. Bu davrga kelib, X ito y d a o ‘rta a sm in g e n g k a tta d av la tla ri T a n ( 6 1 8 - 9 0 7 ) va S u n im p e - riyasi (9 6 0 -1 2 7 9 ) p a y d o b o ‘ldi. Bu d a v la tla r o ‘zg a m a m la k a tla r bilan sav d o va m a d a n iy a lo q a n i k u c h a y tird ila r. S h a h a rla r rivojlanib, s a v d o - 1 so tiq . h u n a rm a n d c h ilik va m a d a n iy a t m ark azlarig a a y lan d i. Bu d a v r ^ a r kelib, x itoyliklar ja h o n ah a m iy a tig a ega boMgan ix tiro lar q ild ila r, y a ’ni k o m p a s, p o ro x , g a z e ta k a b ila m i y aratd ila r. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ S a n ’atd a g i m u h im o ‘zg arish lar bu / т е л r * y ^ ^ d a v rd a yangi tu r va ja n rla m in g yuzaga | ' i f k elishidagina em as, balki e n g m u h im i,1 1 ^ mSOn m a n av ' y d u n y o sig a boMgan qi- 4 V i V * " л ziq ish n in g yuksakligida, u n in g g u m a n - istik z a m in id a yaqqol seziladi. . __ jftr W v _ '■ ч X itoy s a n ’ati d av m in g u m u m taraq - \o t bosqiclii bilan uzviy bogMiq boMib, Ju d a k a tta y u k s a k lik k a e r is h d i. Bu s a n ’a tla r o ‘z xarakteri jih a tid a n d u n y o viy boMib, u la r ich id a d a stg o h rasso m lik esa y c tak c h i o ’rin n i egalladi. X II—X III a srla r xitoy m e ’m orligi taraq q iy o ti d a v m in g u m u m iy sotsial- Pagoda. 76 Temir pagoda. iqtisodiy sh a rt-sh aro iti bilan bogMiqdir. T a n im p criy asi v a q tid a y a ra tilg a n m e ’m o rlik y o d g o rlik lari o 'z in in g a n iq g a rm o n iy a si, ta n tan a v o r m e ’m oriik shakllari, klassik so d - daligi, v a z m in , x o tirja m k o ‘rin ish i b ila n x arakterlanadi. S h a h a r q u rilish i h a m a n iq p la n iro v k a - ga «ga b o 'lib , u m u m iy k o ‘rinishi jih a tid a n tcva ra k -a tro fi zo v u r va q a lin d e v o rla r b i lan o 'ra lg a n q o 'rg o n n i eslatadi. S h a h a r esa, ^ a to r kvartal (fa n i) larga ajratilib , u la r d e - v° rla r b ilan o ‘ralgan. «B erk sh ah a r» d e b n° m o lg an im p e ra to r saroyi an sa m b li h a m m in o ra va d arvozasi b o lgan pishiq d e v o r b ilan o ‘ra b c h iq ilg a n . T a n a srid a q u rilg an sa ro y la r ju d a sCrh a sh a m va g o ‘zal boMgan. t ^an a srid a p a g o d a la r q u rilish i h a m k e n g y oyilib, u la r gMsht va lardan q u rilg an . S h u n d a y p a g o d a la rd a n m a sh h u ri gM shtdan q u rilg a n D a- yanta p ag o d asid ir. Bu p ag o d a 6 5 2 -y ild a q u rila b o sh la g a n , 7 0 4 -y ili esa 2 qavati q o 's h im c h a q u rilg an . P a g o d a n in g u m u m iy b alan d lig i 6 0 m , tag as°e i e sa k v ad rat sh a k lid a boMib, u n in g to m o n la ri 25 m d a n . U te p a g a lo m o n to ra y ib b o ra d i. P a g o d a y e tti y aru sg a a jratilib , u n in g u c h to m o n i kichik stu p a b ilan tu g a lla n a d i. Н аг b ir yarus gMsht k a m iz la r b ila n a jratilib , d e v o r yuzasi p ly astrlar b!lan boMib ch iq ilg an . Y u q o rig a q a ra b k ic h ra y ib b o ru v c h i y e tti d a rc h a b inoning k o ‘rin ish in i y a n a d a m o n u m e n ta l, m u sta h k a m v a y u q o rig a in - tliuvchi q ilib k o ‘rsatadi. . . r » к S un davrida h a m q a to r pa g o d a la r qurildi. U la r endilikda faqat yog o ch, f 'sh t yoki to sh d a n g in a e m a s, b a lk i te m ir d a n h a m qu rilib , u la m in g fh ak l- lari h a m 0 ‘zgardi. E n d ilik d a p a g o d a la r k o ‘p ro q o lti, sak k iz q irra li qilib [JUr'la b o sh lan d i. B u n d a n ta s h q a ri, m a y d a d e ta lla rg a e tib o r b e ris h , hay- ka,« n a q sh va re ly e fla r b ila n b e z a tis h g a e ’tib o r o rtd i. U la r e n d ilik d a m e’m orlik k o m p o z itsiy asid an k o ‘ra , k o ‘p ro q h ay k altaro sh lik y o d g o rh g i- 83 ° ‘x5hab b o rd i. T a n a sri p a g o d a la rig a xos v a z m in lik , s o d d a lik va ulu8 ‘voriik y o 'q o la b o rd i. л |л , оя . T a n va S u n asri y u tu q la ri, a y n iq sa , ra sso m lik s a n ’a tid a k a m o io tg a en shdi. U n d a in s o n n n n g ta b ia t g o ‘zalligiga boMgan ch ek siz m u h a bbat. 0 2 ‘fodasini topdi. Bu d a v id a m aish iy ja n r d a sh a h a r hayotiga bag ishlangan 77 4jdaho rasmi ishlangan chinni idish. X V I asr o x i r i - X V II asr bosh lari. Parij. Mishon kolleksiyasi. rassom lik asarlari yuzaga keldi. X ito y s a n ’ati ♦ G ul va q u sh la r» ja n ri h a m m u h im o 'r iit egallaydi. P ard a , y elp ig ‘ich va sh u n g a o 'x sh tu r m u s h d a is h la tila d ig a n b u y u m la r y u zasi q u sh , o ‘sim liklar, h a sh a ro tla m in g tasvirlari i lan d i. T an asrid a devoriy rassom lik s a n ‘ati h m u h im o ‘rin n i egalladi. B udda m o n a stirla sa ro y lar d ev o riy s u ra tla r b ilan b ezatild i. D u xuan yaqinidagi g 'o rla rg a ish lan g an s u ra tla r bu1 d a v r devoriy rassom ligi to 'g 'ris id a ta s a w u r Download 272 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|