N. U. Arabov I f. d, professor

1.4.3-rasm. Aqlli korxonaning shartli modeli
Yangi ishlab chiqarish doirasida "aqlli" mahsulotlarni, ularn- ing hozirgi holati, qaysi ishlab chiqarish jarayonlaridan o‘tgan va oldinda turganini aniqlash mumkin. Olingan ma’lumotlarga qarab, "aqlli" fabrikalar mahsulot va uskunalar uchun marshrut quradi- lar. Ushbu yondashuv harakatchanlik va logistika yaxshilanishiga imkon beradi.
Global tarmoqlar tufayli aqlli mahsulotlarni real vaqt rejim- ida butun ishlab chiqarish tsikli davomida kuzatish mumkin. Ba’zi hollarda, ular korxonaning asosiy bo‘lmagan ish jarayonlarini avtonom ravishda ishlab chiqarish jarayonining nazorat qilish, logistika, texnik jihatidan ma’lumotlar qadamlar optimallashtirish va integratsiya qilishi mumkin. Shuningdek, kelajakda istalgan vaqtda ba’zi bir funktsiyalarni "aqlli" mahsulotlarga birlashtirish va aniq dizayn parametrlarini belgilash, buyurtmalarni shakl- lantirish, ishlab chiqarishni rejalashtirish, ishlatish va yo‘q qilish mumkin bo‘ladi, bu oz miqdordagi tovarlarni chiqarishda ayniqsa muhimdir.
Aqlli korxonalar istalgan vaqtda ishlab chiqarish rejimini o‘zgartirgan va etkazib beruvchilarning kamchiliklariga tezda javob beradigan mijozlarning individual ehtiyojlarini hisobga olishlari mumkin. Ishlab chiqarish jarayoni to‘liq oshkoralik orqali yaxshi qarorlar qabul qilish, yangi biznes modelini yaratish im- konini beradi.
Ta’kidlash joizki, aqlli sohalarda ishchilar ishlab chiqarish jarayonlarini boshqarish va ularni tarmoqlar orqali boshqarish qobiliyati tufayli muntazam vazifalarni bajarish zaruriyatidan xa- los bo‘lishadi . Mutaxassislar kasbiy rivojlanish va ijodiy vazifa- larga ko‘proq e’tibor qaratishlari mumkin. Shu bilan birga, ishlab chiqarish bilan tanish bo‘lgan malakali ishchilar etishmasligi saba- bli ziyoli ishchilar uzoq vaqtga talab qilinadi. Ishlab chiqarishni moslashuvchanligi ishlarni yanada samarali uyg‘unlashtirish va xodimlarning hayot sifatini yaxshilashga yordam beradi.
Aqlli korxonalar elementlarining o‘zaro bog‘liqlari quyidagi 1.4.4-rasmda keltirilgan.