N. X. Ermatov, B. Y. Nomozov, D. G’. Azizova, M. X. Ashurov, A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov

1
 
2 
t
2
 
∆P
2
 
lg t
2
 
3 
t
3
 
∆P
3
 
lg t
3
 
i 
t
i
 
∆P
i
 
lg t
i
 
20 
t
20
 
∆P
20
 
lg t
20
 
 
 
7.10. rasm. Yarim logarifmik 
koordinatalarda quduq tubida BET. 
6) BET quduq to‗xtatilgandan 
keyin ∆P, lgt koordinatalari bo‗yicha quriladi (7.10. rasm). 
ICHning to‗g‗ri chiziqli qismida ∆P
1
, lg t
1
va ∆P
2
, lg t
2
koordinatalarida 
ikkita nuqta tanlanadi hamda to‗g‗ri chiziqning burchak koeffitsienti aniqlanadi. 
 
 
 
 
 
(7.38.) 
∆P, lgt BETdagi tanlangan to‗g‗ri chiziqli qismining boshlanish va tugashi 
quyidagi tengsizlikka javob berishi kerak. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
(7.39.) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
(7.40.) 
Bu erda R
k
– shartli ta‘sir kontur radiusi. (Hisoblash ishlarida odatda quduqlar 
orasidagi masofaning yarmi olinadi)
(7.39.), (7.40.) tengsizliklardagi chegaralar to‗g‗ri chiziqli qismini tanlashda 
quduq to‗xtatilgandan keyin (egri chiziq boshlanishi) va quduqning o‗zaro ta‘siri 

---

101 
(egri chiziq ohiri) suyuqlikning quduqqa harakatlanishi jiddiy ravishda bosimni egri 
tiklanishiga ta‘sir etuvchi chegaraning imkoniyatini beradi.
Ajratilgan chegarada qatlamning turliligida (chegaralangan) bir qancha 
qismlar bo‗lishi mumkin, qaysiki har biri qatlamning aniq bir zonasini xarakterlaydi.
BET ning to‗g‗ri chiziqli qismi bilan ∆P o‗qiga 0 nuqtadan bu o‗qni kesib 
o‗tadigan V kesmasi o‗lchanadi.