N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov

VII.3- rasm. Gorizontal neftgazsuv separator- oxirgi umumlashgan
ajratish qurulmasi (KSSU). 
1- separator korpusi; 2 – gaz chiquvchi quvur; 3 – bosim me`yorlagich; 4 – lyuk; 
5 – taqsimlovchi kollektor; 6 – neft, gaz va suvning kirishi; 7 va 8 – neft va suvni yig’ishni 
amalga oshiruvchi mexanizm; 9 – ikki fazali poplavok “suv-neft”; 10 – poplavok; 
11 va 12 – neft va suv uchun drenaj quvuri. 
VII.4–rasmda 
Giprovostokneft 
instituti 
tomonidan 
ishlab 
chiqilgan 
gidrosiklon ajratgichi qirqimi keltirilgan. Neft gaz aralashmasi tangensial kirish 1 
orqali gidrosiklon separatoriga kiradi, markazdan qochma kuch hisobiga neft 
tarkibidagi gaz ajratiladi; Neft kirishda devor bo’ylab oqadi, gaz esa markazdan 
bosim hosil qilib quvurcha 2 orqali separatordan chiqariladi. Gazdan ajratilgan neft 
qiya tekislik 8 orqali separator pastki qismiga va u yerdan tashqariga chiqariladi. 

---

89 
Qiya tekislikda oqib tushayotgan neft tarkibidan ajralgan gaz va gidrosiklon 
chiqishidan ulgurmagan gaz setka 5 ga tegib, gaz oqimi tarkibida ketayotgan suyuqlik 
tomchilari ushlab qolinadi. 
Sputnik – A va Sputnik –B lar gidrosiklon separatorlar bilan jixozlangan 
bo’lib, ularning gaz tarkibida suyuqlik tomchisi ko`p ketishi bilan samarasiz ishlaydi. 
VII.5- rasmda yuqori samarali gravitatsion separator keltirilgan. Bu 
separatorga neft gaz suv aralashmasi qiya quvur 1 orqali kiritiladi. Quvur qiyaligi 
gorizontga nisbatan 30 -40 grad. ni tashkil qiladi. Qiya quvur uzatgich 1 ga tik 
joylashgan gaz chiquvchi quvur payvandlangan bo’lib, uning ikkinchi uchi separator 
korpusiga mahkamlangan diffuzor 3 ga mahkamlanadi.
VII.4 – rasm. Gidrosiklon separator 
1 - aralashmaning tangensial kirishi; 2 – gazning chiqishi; 3 - gidrosiklon boshchasi; 
 4 – gidrosiklon korpusi; 5 – tomchi tutgich setka; 6 – to’siq; 8, 10 – qiya tekislik;
9 – suyuqlik ustunini me`yorlagich. 
 
Separatorning ishlash prinsipi quyidagicha yig’uv kollektorlarida neft va gaz 
birga harakatlanadi. Uzoq masofa 1 -5 km gach harakati natijasida neft va gaz alohida 
ajralib qiya quvurda gaz yanada ko’p ajralib quvur 2 orqali separatorga, neft esa 
quvur 1 bilan separatorga kiradi. Neftdan ajralishga ulgurmagan gaz pufakchalari 
tekis diffuzor 4 orqali neftgaz oqimi sekinlashtirilib qiya tekislik 6 ga tushadi. U 
yerda neft tarkibidagi ahamiyatsiz gaz ajraladi. Neftdan ajralgan gazning asosiy qism 

---

90 
quvur 2 dan diffuzor 3 orqali separatorga kiritiladi. Gazning tarkibiga qo’shilib 
ketayotgan suyuqlik kaseta 5 yordamida ushlab qolinadi. 
Qiya tekislikka 1 -1,5 sm oraliq masofada o’rnatilgan plastinalar ko’pik 
tarqatish uchun xizmat qiladi.