Namangan davlat universiteti kimyo

t

0
bo’ladi. To’la cho’kish vaqtini (t₀) grafik orqali topish mumkin. t₀ - aniq bo’lsa, Stoks tenglamasi orqali zarrachalarning ekvivalent radiusini topish mumkin:


r  k

Olingan natijalar asosida zarrachalarning o’lchamlariga qarab taqsimlanish grafigi chiziladi.

Agar suspenziyada ikki xil o’lchamdagi zarrachalar bo’lsa, cho’kish grafigi ikki siniq chiziqdan iborat bo’ladi. (2-rasm). A gacha bo’lgan masofa yirik zarrachalarning cho’kishini (t₁), B gacha bo’lgan masofa mayda zarrachalarning cho’kishi (t ₂) ni

ko’rsatadi. OO₂ = B t ₂ shu masofa zarrachalarning 100 % cho’kishini ko’rsatadi. Bidispers sistemalarda zarrachalarning o’lchami ikki xil bo’lib r₁ va r₂ quyidagicha topiladi:


^{r1  k} r₂  k

Demak, zarracha o’lchamlari har-xil bo’lsa, grafikda siniq chiziq shuncha ko’p bo’ladi. Real polidispers sistemalarda siniq chiziqlar ko’p bo’lib, uning ko’rinishi parabola shaklida chiziladi. (3 -rasm).

2-rasm. Bidispers sistema uchun

3-rasm. Polidisper sistemaning sedimentatsion chizigi
Urinma o’tkazish mumkin bo’lgan nuqtalardan urinma o’tkazib ordinata o’qi bilan kesushguncha davom ettiramiz. Hosil bo’lgan masofalarni Р₁, Р₂, Р₃, Р_max belgilab zarrachalarning vaqt (t₁, t₂, t₃, …, t_max) birligida cho’kkan miqdorini aniqlaymiz. Zarrachalarning cho’kish tezligi radiusini yuqoridagi formulalardan aniqlaniladi. Taqsimlanish grafigini chizish uchun q₁, q_2, q_{3, …,} q_n larni foiz miqdori topiladi va taqsimlanish grafigi chiziladi (4-5 rasmlar).

4-rasm. Taqsimlanishning integral egri