Namangan Davlat universiteti Yuridika Fa'kulteti Yurisprudensiya yo'nalishi kechki ta'lim shakli K. Yu. Du-20 guruh talabasi Abdumuhammadov Sardorbekning tayyorlagan taqdimoti

Namangan Davlat universiteti Yuridika Fa'kulteti Yurisprudensiya yo'nalishi kechki ta'lim shakli K.YU.DU-20 guruh talabasi Abdumuhammadov Sardorbekning tayyorlagan taqdimoti.

FUQAROLIK PRO TSESSUAL HUQUQIY MUNOSABATLAR

Reja:

• Fuqarolik protsessiga oid huquqiy munosabatlar tushunchasi
• Fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlarning vujudga kelish asoslari
• Fuqarolik protsessual huquqiy munosabat subyektlari va ularning tasnifi
• Ishda ishtirok etuvchi shaxslar tushunchasi, farkihi hamda ularning huquq va majburiyatlari

Fuqarolik protsessiga oid huquqiy munosabatlar tushunchasi

Fuqarolik ishi bo‘yicha odi) sudlovni amalga oshirish jarayonida sud va protsess ishtirokchilari o'rtasida fuqarolik protsessual huquqi bilan tartibga solinadigan ijtimoiy munosabatlar yuzaga keladi va rivojlanadi. Mazkur munosabatlar fuqarolik protsessual huquq normasi bilan tartibga solinganligi uchun ham fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlar deb yuritiladi.

Fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlarning vujudga kelish asoslari

• Fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlar ma'lum asoslar va omillar mavjud bo‘lganida vujudga keladi. Mazkur munosabatlar vujudga kelishining quyidagi uch sharti nazarda tutiladi:
• • protsessual huquq normalari;
• • yuridik faktlar;
• • huquqiy munosabat ishtirokchilarining huquq layoqati.
• Darhaqiqat, fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlarni vujudga keltiruvchi asosiy omil sifatida protsessual huquq normalari e’tirof etiladi. Fuqarolik protsessiga kirishish yoki sud tomonidan protsessga jalb etilish tartibi fuqarolik protsessual huquq normalarida nazarda tutilgan bo‘ladi.

Fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlarni vujudga keltiradigan yuridik faktlar ichida sud tomonidan amalga oshiriladigan harakatlar muhim o‘rin tutadi. Masalan, fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlar tizimi yuzaga kelishi uchun, awalo, sud arizani qabul qilishi va ish yuritishni qo‘zg‘atishi shart boMadi. Shunday qilib, protsessual huquqiy munosabatlar muayyan yuridik faktlar mavjud ho‘lganida vujudga keladi.

• Fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlarni vujudga keltiradigan yuridik faktlar ichida sud tomonidan amalga oshiriladigan harakatlar muhim o‘rin tutadi. Masalan, fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlar tizimi yuzaga kelishi uchun, awalo, sud arizani qabul qilishi va ish yuritishni qo‘zg‘atishi shart boMadi. Shunday qilib, protsessual huquqiy munosabatlar muayyan yuridik faktlar mavjud ho‘lganida vujudga keladi.
• Moddiy huquqiy munosabatlardan farqli ravishda protsessualhuquqiy munosabatlarni o'zgartirish yoki tugatishga sud va protsess ishtirokchilari o'rtasidagi shartnoma asos bo‘la olmaydi. Biroq taraflar o'rtasida yoki uchinchi shaxslar bilan o‘zaro bitimlarning tuzilishi (masalan, kelishuv bitimi) fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlarning vujudga kelishiga asos bo'lishi mumkin (FPKning 100-moddasi). Fuqarolik protsessual huquqiy m unosabatning vujudga kelishidagi navbatdagi shartlardan biri m azkur m unosabat subyektlarining fuqarolik protsessual huquq va muomala layoqatiga ega boMishi hisoblanadi.