Наманган муҳандислик-технология институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи phD

24
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 
2021 йил 2 апрелдаги «Андижон вилояти Асака туманини 
ободонлаштириш ва архитектура қиёфасини янада яхшилаш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПҚ-5049-сон 
қарори.

---

27 
2. Кичик бизнес фаолиятига оид натижавий жиҳатларининг узоқ 
муддатларда миқдор ва сифат бўйича узлуксиз ижобий ўзгариши иқтисодий 
барқарорлиги деб юритилади. Кичик бизнес ишлаб чиқаришининг барқарор 
ўсиши 
ишчи 
кучи 
ва 
капиталнинг 
синергик 
самарадорлиги 
орқалитаъминланиб, уларни баҳолашда инвестицияларнинг икки йиллик 
ўртача ҳажмини ҳисобга олиш таклифи ишлаб чиқилди. 
3. Кичик бизнес соҳаси иқтисодий барқарорлиги ҳамда ишлаб чиқариш 
омилларидан фойдаланиш даражаси билан боғлиқ изланишларни илмий-
услубий жиҳатларини тадқиқ этиш асосида унинг барқарорлигини 
мониторинг 
қилишга 
ва 
самарадолигини 
аниқлашга 
қаратилган 
индикаторлар ҳамда баҳолаш услублари ишлаб чиқилди. Кичик бизнеснинг 
барқарорлигини «молиявий», «институционал» ва «ташқи иқтисодий 
фаолият» индикаторларини киритиб баҳолаш асосида тадбиркорлик 
самарадорлиги ўрта муддатли инвестициялар ҳамда технологиялар 
трансферига мутаносиблиги аниқланди.
4. Кичик бизнеснинг ривожланиш тенденцияларини баҳолаш асосида 
вилоятда енгил саноат тармоғини ривожлантириш учун заҳира ва 
имкониятлар мавжудлиги аниқланди. Мазкур тармоқ ҳудудий экспорт 
салоҳиятини ижобий ўзгаришларини таъминлаш билан бирга, қишлоқ 
хўжалигининг молиявий имкониятларининг кенгайишига ижобий таъсири 
асослаб берилди.
5. Кичик бизнес барқарорлигининг юқори қийматлари ҳудудларнинг 
молиявий ва ташқи иқтисодий фаолият бўйича барқарорлик даражасига 
мутаносибликни акс эттираётган бўлиб, жорий вақтда миқдор омиллари 
кучли таъсир қилмоқда. Шу боис, вилоят ва унинг ҳудудларида кичик бизнес 
барқарорлигини таъминлаш учун меҳнат талаб тармоқларни кенгайтиришга 
капитал йўналтириш мақсадга мувофиқлиги асослаб берилди. 
6. Кичик бизнесга йўналтирилган инвестициялар даражаси молиявий 
барқарорлигини таъминлабгина қолмай, умумий самарадорлик даражасига 
ҳам ижобий таъсири аниқланди. Кредитларнинг узоқ муддатли тартибини 
жорий қилиш ҳамда ишчи кучи малакасини ошириш соҳанинг экспорт 
салоҳияти ва самарадорлигини ошириш имконини беради. 
7. Кичик бизнес фаолиятида капитал омилидан фойдаланиш йирик 
бизнесга нисбатан ҳаракатчан эканлиги, унинг самарадорлик жиҳатларида 
ҳам устворликка эга бўлмоқда. Бу эса, кичик бизнес ва тадбиркорлик 
соҳасининг капитал билан таъминланганлик даражасига ижобий таъсир 
қилиш учун банк-молия институтлари кўламини кенгайтиришни ҳамда 
ихтисослаштиришни талаб этади.
8. Кичик бизнесга хизмат кўрсатувчи инфратузилма объектлари 
сонининг ўзгариши соҳанинг ялпи ҳудудий маҳсулотдаги улушини 
оширишда муҳим омил сифатида таъсир қилмоқда. Инфратузилма 

---

28 
объектлари умумий сони билан бирга лойиҳа ҳамда логистика хизматлари 
кўрсатувчи объектларини кенгайтириш кичик бизнеснинг саноат ҳамда 
экспорт салоҳияти ижобий ўзгариши асосида иқтисодий барқарорлигини ва 
ишлаб чиқариш самарадорлигини ўсиш имкониятини беради. 
9. Андижон вилоятининг туман ва шаҳарларидаги кичик бизнес 
субъектларининг 
сони 
ва 
фаолияти 
давомийлиги 
инфратузилма 
объектларининг географик жойлашувига мутаносиблиги асослаб берилди 
ҳамда онлайн инфратузилма фаолияти хизматлари ишлаб чиқариш 
имкониятларидан самарали ва оқилона фойдаланиш шарт-шароитлари 
аниқланди. Демак, ҳудудларда инфратузилма турлари ҳамда сонини 
диверсификациялашга эътибор берилиши лозим. Натижада, вилоятнинг ўзига 
хос хусусиятларидан келиб чиқиб, енгил саноат ва қурилиш соҳаси кенгайиб, 
янги иш ўринлари яратилади, бу эса аҳоли даромадларини ошириш 
имкониятини беради. 
10. Кичик бизнес барқарорлигининг натижавий кўрсаткичлари сифатида 
танланган соҳанинг ЯҲМдаги ҳамда иш билан бандлардаги улушига таъсир 
этувчи 
манбалар 
асосида 
кўп 
омилли 
эконометрик 
моделлар 
такомиллаштирилди. Кучли боғлиқликка эга омил ва манбалар асосида кичик 
бизнеснинг ЯҲМ ва иш билан бандлардаги улушининг прогноз параметрлари 
ишлаб чиқилди.