Namangan muhandislik-qurilish instituti «informatika va at» kafedrasi

Ishni bajarish tartibi 
Sath o‘lchagichning struktura sxemasini ko‘raylik: 
 
 
ρ 

---

25 
 
2-rasm Qalqovichli sath o‘lchagichning struktura sxemasi 
 
1,4-kuchaytirish zvenosi; 
2- solishtirish elementi; 
3- integrallash zvenosi. 
Qalqovichli sath o‘lchagichda sathni o‘zi ketma-ket ulangan kuchaytirish zvenosi, 
solishtirish elementi va integral zvenolar majmuasi ekan. 
2,3,4 elementlar, zvenolar uchun uzatish funksiyasi 


1
1
1
1
*
1
1
1
1
)
(
1








Tp
k
p
G
G
G
p
p
p
G
p
p
p
W
(1) 
Qalqovichli sath o‘lchagichning umumiy uzatish funksiyasi 
1
1
)
(
1




Тр
К
Tp
k
S
p
W
К
(2) 
k
- o‘zgartirish koeffitsiyenti; T- vaqt doimiysi; 
G
S
k
К

;
(3) 
G
T
1

; 
(4) 
Sath o‘lchagichning ishlash sxemasi 












Z
H
N
N
1


 






б
N
N

0
 
Qalqovichli sath o‘lchagich umuman birinchi tartibli nodavriy zvenoga kirar ekan. 
Ishni bajarishga topshiriq
1,4,5-kuchaytirish zvenosi 
2- solishtirish elementi 

---

26 
3- integral zveno 
6- generator 
7- indikator. 
Buning uchun : 
1) Kerakli zvenolarni bo‘sh oynaga ma’lumotlar bazasidan olib o‘tamiz; 
2) Har bir zvenoga sath o‘lchagichni konstruktiv o‘lchamlaridan kelib chiqib tegishli 
o‘z koeffitsiyentlarini kiritamiz. Buning uchun, zvenoga kirib, koeffitsiyentlar 
o‘rnatiladi; 
3) Manometrni ishlash prinsipiga ko‘ra zvenolarni o‘zaro bir-birlari bilan ulaymiz; 
4) Generator yordamida manometr kirishida turli ta’sir etuvchi signallarni amalga 
oshiramiz (pog‘onali, delta, sinusoidal); 
5) Sxemani indikatorga ulaymiz; 
6) Struktur sxemani puskni bosib ishga tushiramiz; 
7) Kirish signali ta’sirida manometrning strelkasi eksponenta bo‘yicha suriladi, uni 
indikator yordamida grafik ko‘rinishida ko‘ramiz. 
 
Nazorat savollari 
1. Qalqovichli sath o‘lchagichni ishlash sxemasini va ishlashini qisqacha yozib 
tushuntiring; 
2. Pyezometrik sath o‘lchagichlarning ish uslubi va qo‘llanilish sohalari haqida gapirib 
bering;
3. Elektrodli sath o‘lchagichlarning tuzilishi va ish uslubini gapirib bering. 

---

27 
10-labaratoriya ishi 
pH metr yordamida suyuqliklarning xossalarini taxlil qilish 
H - metr - suvda vodorod ionlarining konsentratsiyasini ko'rsatadigan pH 
o'lchash qurilmasi. PH o'lchagichining ta'siri elektrostentsiya kuchining o'lchamiga 
asoslanadi, bu suvda vodorod ionlarining faolligiga mutanosibdir . 
1-rasm. pH - Testo 206 pH1 metr 
Suyuqlarni tezkor tekshirish uchun yilni pH o'lchagich / termometr. Samarali 
haroratni qoplash uchun pH daldırma probining va issiqlik probining noyob 
kombinatsiyasi. Doimiy o'qishni avtomatik tanib olish o'lchovlarni osonlashtiradi. 
TopSafe kassetasi ochiq havoda va sanoat muhitida foydalanish uchun idealdir. Testo 
eritma probining pHi eritgich bilan himoyalangan qopqoq bilan ifloslangan. 
Universal, aniq pH o'lchagich 
Elektrod (prob) ni saqlash va saqlash uchun jel 
To'liq o'lchov qiymatini avtomatik aniqlash 
Ichki harorat probasi 
2 chiziqli displey 
1, 2 va 3 nuqtani kalibrlash imkoniyati 
TopSafe orqali kirdan va changdan bejiz emas 
Testo 206-pH1 ning qo'llanilishi: 
Atrof-muhit sanoati uchun pH o'lchagich (suv, chiqindi ...) 
Kondensatni (issiqlik ta'minoti / kondensat qozonlari) neytrallashtirish 
Sanoat sohasida pH ilovasi (masalan, yog'ning pH qiymati) 
Oziq-ovqat sanoatida pH o'lchami (masalan, meva suvi ishlab chiqarish) 
Umumiy: barcha sohalarda suyuqliklar 

---

28 
Xususiyatlar: 
Saqlash harorati
-20 ... +70 °C 
Ishlash harorati 
0 ... +60 ° S 
Og'irligi 
69 g 
Olchamlari 
197 x 33 x 20 mm 
Saqlash harorati
-20 ... +70 °C 
O'lchash diapazoni 
0 ... 60 ° C (qisqa muddatli +80 ° C 
gacha 5 min.) 
Ruxsat 
0,1 ° C 
Xato 
± 0,4 ° C darajasida 
Prob turi 
pH elektrodlari 
O'lchash diapazoni 
0 ... 14 pH 
Ruxsat 
0,01 pH 
Xato 
± 0,02 pH