Nashriyot-matbaaijodiy uyi

l00
/R
0
= 1,391. 
0°C da platinali qarshilik termometrlari quyidagi qarshiliklarga ega bo'lishi 
mumkin: 1, 5, 10, 50, 100 va 500 Om (amalda / ^ = 4 6 Om li termometr 
ishlatiladi). Bu qarshilik termometrlari uchun o'zgarishning nominal statistik 
xarakteristikasiga quyidagi belgilashlar kiritilgan: IP, 5P, ЮР, 50P, 100P 
va 500P (^0= 46 Om qarshilikli termometr Gr. 21 deb belgilangan). 
Platinaning kamchiliklaridan biri uning tiklovchi muhitda metall bug'-
lari, uglerod oksidi va boshqa moddalar bilan ifloslanishidir. Bu, ayniqsa, 
yuqori haroratlarda namoyon bo'ladi. 
Nikelli va temirli qarshilik termometrlari —60 dan +180°C gacha 
haroratlar oralig'ida ishlaydi. Nikel va temir qarshilik termometrlari katta 
harorat koeffitsiyentiga ega: 
56 

---

va solishtirma qarshiligi katta: 
Ammo bu metallar quyidagi kamchiliklarga 
ega: ularni sof holda olish qiyin, bu esa bir-
birini almashtira oladigan qarshilik termometr-
larini tayyorlashda qiyinchilik tug'diradi; temir 
va nikel qarshiligining haroratga bog'liqligi oddiy 
empirik tenglamalar bilan ifodalanadigan egri 
chiziqlardan iborat emas; nikel va temir nis-
batan past haroratlarda ham osongina oksid-
lanadi. Bu kamchiliklar qarshilik termometr-
larini tayyorlashda nikel va temir qo'llashni 
cheklab qo'yadi. 
2.13-rasmda yuqorida ko'rilgan sohshtirma elektr qarshiligining metallar 
haroratiga bog'lanishi berilgan. 
Qarshilik termometrlarini (termistorlarni) tayyorlash uchun yarim-
o'tkazgichlar (ba'zi metallarning oksidlari) ham ishlatiladi. Yarimo'tkaz-
gichlarning muhim afzalligi ularning harorat koeffitsiyentining kattaligidir. 
Termoqarshiliklar tayyorlashda titan, magniy, temir, marganes, ko-
balt, nikel, mis oksidlari yoki ba'zi metallarning (masalan, germaniy) 
kristallari turli aralashmalar bilan birgalikda qo'llaniladi. 
Yarimo'tkazgich termometr qarshiligi (termorezistor qarshiligi) bilan 
harorat orasidagi bog'lanish quyidagicha ifodalanishi mumkin: 
(2.52)