Насос станцияларида таъмирлаш ишларини ташкил этиш


Насосларни капитал таъмирлаш технологияси


Download 0.55 Mb.
bet2/5
Sana17.06.2023
Hajmi0.55 Mb.
#1523064
1   2   3   4   5
Насосларни капитал таъмирлаш технологияси
Марказдан кочма насослар сув чиказиши 15…20% камайганда, шунингдек сезиларли тебранишлар, кавитацион бузулишлар эга бўлганда, иш гилдираги вали ейилиб кетганда ва бошка холатларда таъмирланади. Капитал таъмирлаш куйидаги операцияларни ўз ичига олади: насос ва унинг йирик йигинди бирликларини тозалаш ва ташкарисини ювиш; хар бир детални ечиб олиш ва ювиш; улар техник холатини назорат (дефектовка) килиш; деталларни таъмирлаш ва кайта тиклаш; йигиш, насосни ишлатиб кўриш (обкатка) ва синаш.
Деталлар ёки йигинди бирликлари ташки сиртини коррозиядан ташки тозалаш механик усулда ёки кўлда металл щеткалар билан бажарилади. Ювувчи суюклик сифатида таркиби 0,15% ли ДС – РАС юза – фаол моддалари, 1,5% кальцийлашган сода ва 0,2…0,5 % суюк ойнадан иборат сувли аралашма, шунингдек керосинлардан фойдаланилади. Ювувчи еувли аралашма 85-900С гача иситилади ва 0,2…0,4 МПа босим билан ювиладиган сиртга урилади. Насосни ташкариси ювилгандан сўнг, у йигинди бирликлари ва деталларга ажратилади.
Ечиб олиш бу ерда марказдан кочма, Д туридаги насос мисолида кўриб чикилган (16.11 – расм). Сальниклар копкогини мустахкамлаб турувчи шпилькалар гайкаси бураб очилади ва вал бўйича улар подшипник томонга сурилади. Подшипниклар корпуслари очилади, шпилька устидаги корпус копкогини мустахкамлаб турувчи гайкалар бураб очилади, юк кўтарувчи мослама ёрдамида подшипникларни юкори кисми, корпус копкоги ва ротор кўтариб олинади

16.11 – расм (рис.2.4 из [2]. Иш гилдирагига икки томонидан сув кирадиган, горизонтал марказдан кочма Д насос:
а – киркими; б – умумий кўриниши; в – иш гилдираги; 1 – радиал – таянадиган подшипник; 2 ва 15 – радиал сирпаниш подшипниги; 3 – сальник корпуси; 4 – гидравлик зичлагич; 5 – грундбукса; 6 –химоя – таянч втулкаси; 7 – гидравлик зичлагич трубкаси; 8 – насос корпуси копкоги; 9 – ярим спиралли олиб келгич; 10 – химоя – зичлагич халкаси; 11 – иш гилдираги; 12 – шпонка; 13 – тўлдириш ёки вакуум – насосни улаш учун тешик тикини; 14 – вал; 16 – подшипник корпуси; 17 – ярим муфта; 18 – резинали втулка;
Роторни очиб олиш учун ярим муфта, сальникли тикма, гидравлик зичлагич халкаси, грундбуксалар ечиб олинади, химоя втулкаси ва гайка бураб киритилади. Ротор шарикли (таянч) подшипники билан юкорига килиб ўрнатилади ва гилдиракнинг кириш кисмини охирига мисли болганинг енгил зарбаси билан ўрнатилган жойидан силжитилади ва валдан туширилади, ундан сўнг таянч подшипник пресс килиб чикарилади.
Деталлар сиртини кимёвий тозалашда ишлов берадиган аралашманинг куйидаги таркиби тавсия килинади: 1 л сувга олтингугурт кислотаси – 200 г ош тузи – 5 г ва коррозия ингибитори (этиленамин, триогликол ва бошка металлни эришини секинлаштирувчи ва темир оксиди хамда минерал тузларни эриш тезлигига таъсир килмайдиган) – 5 г. Ишлов бериладиган аралашма сувга олтингугурт кислотасини кўйиб тайёрланади, ундан кейин ингибитор ўтирмалари эритиб борилади. Ишлов бериш вакт – 20 минутдан 2 соатгача. Ишлов берилгандан сўнг деталлар махсус ванналарда 10…15 мин окар сув билан ювилади, (каустик соданинг сувдаги аралашмаси – 20 г/л, хромпик – 50 г/л) сўндирувчи аралашмада кайта ишлов берилади, у деталлар сиртида коррозияга карши юпка пленка хосил килади. Нормал хароратда куритилган деталлар дефектовка килиш участкаси ёки саклашга юборилади. Деталларни металл копламалари ва сиртини оксидланган катлами кайта ишлов беришда бузулади. Деталларни кимёвий тозалашда техника хавфсизлиги коидаларига катиъан риоя килиш талаб этилади.
Хар кандай детални кайта тиклаш ва таъмирлашда куйидаги асосий тамойилни ушлаб туриш лозим: кайта тикланадиган детал янги деталдан кам хизмат килмаслиги лозим ва бахоси янги детал бахосини 75% дан кўп бўлмаслиги лозим. Насос валини эгилиши гидропресс ёки устига юк кўйиб тўгриланади. Пресс ёрдамида вални тўгрилашнинг камчилиги – бу вал юкланиши натижасида махаллий эластиклик деформацияси хосил бўлиши ва колдик зўрикиши пасайиб вал металининг чарчашини келиб чикишидир. 16.12 – расмда вални махаллий юклаш билан тўгрилаш технологияси кўрсатилган.
Вал токар станоги марказларига эгилганлиги тепага килиб ўрнатилади, бўртган кисми остига ёгоч ёстикча кўйилади, вал тўгриланадиган жойига пневматик ёки оддий болга билан зарба бериб вал тўгриланади. Тўгриланган валнинг урилиши 0,015 мм дан кўп бўлмаслиги лозим. Сирпаниш подшипниклари турадиган вал бўйинчасининг сезиларсиз конуслиги ва эллептиклиги йўл кўйиладиган номинал ўлчамгача силликланади. Бўйинча ўлчами таъмирлаш ўлчамидан четга чикиб кетганда, шунингдек тебранма подшипниклар ўтириши (кириши) сусайганда вал ейилиши кетгунча чархланади, ундан сўнг металл эритиб куйилиб кайта тикланади, токарлик – силликловчи станокда (номинал ўлчовгача) кайта ишлов берилади. Вал бўйинчасини силликлашда галтел радиусини катьий ушлаш лозим бўлади. Ейилган шпонка пази таъмирлаш ўлчамигача кайта ишлов берилади. Ейилган резьбалар чархланади, устига металл эритиб куйилади, нормал ўлчамгача ишлов берилади, янгитдан резьба очилади. 40Х пўлатдан тайёрланган валларни устига металлни эритиб куйиш учун Э55А туридаги УОНИ-13/55 маркали электродлар, 30Х МА пўлатдан ЭП-60 туридаги ЦЛ-7 маркали электродлар тавсия килинади. Вал устига металл эритиб куйилгандан сўнг у электр изоляциясидан холос килинади, 0,01…0,015 мм аникликда марказга кўйиб ичидан йўниш ва унинг бўйинчасини номинал ўлчамигача силликлаш бажарилади. Химоя гильзалари иш сиртини ички ўткизиладиган жойга нисбатан урилиши 0,025 мм гача, ўтказиладиган жойни ярим муфта ва химоя гильзалари остига урилиши – 0,02 мм, иш гилдиаги остиги эса – 0,04 мм бўлади.

16.12 – расм (рис.11.11 из [2]. Вални тўгрилаш технологияси схемаси:
а – вални ўрнатиш; б – зарбалар бериш схемаси; 1 – вал; 2 – ёгоч ёстикча; 3 – индикатор.
Марказдан кочма насослар иш гилди клари, ишлатиш даврида ўкий босимни бир хил турмаслиги ва силжиши (консолли насослар), сув таркибида муаллак холдаги абразив кумнинг мавжудлиги хамда уларнинг таъсири остида ва кавитация жараёни натижасида шикастланади. Чукурлиги 2 мм гача бўлган бўшликлар кумли кайрок тош билан силликлаб очилади, чукурлиги 2 мм дан кўп бўлганлари эса электр кавшарлагич билан бутланади.
Тешик ва ёриклар, кирралари 1000 гача бурчак остида зубило билан бўлаклаб очилгандан ва ёриклар четлари пармалангандан сўнг, электр кавшарлагич билан кавшарланади. Сиртининг абразив ейилиши, лозим бўлганда металл эритиб куйилиб бартараф килинади. Ейилган шпонка пазлари таъмирлаш ўлчамигача чархланади. Шпонка пазлари сезиларли катта ёйилганда кавшарланади ва эскисига нисбатан 1800 сурилиб янгиси очилади. Коваклар ва ёрикларни кавшарлашда Т590 ва Т620 туридаги кийин эрийдиган электродлар кўлланилади. Чўян иш гилдиаклар кавшарлаш ва металлни эритиб куйиш ишлари бажарилгандан сўнг, камерада 2…6 соат 600…6500 гача давомида ушлаб турилади ва секин 1500С гача совутишдан иборат иссик кайта ишланади. Иссик кайта ишловдан сўнг сирт кум тош билан тозаланади.
Таъмирланган иш гилдиаклари статик балансировка килинади. Амалиётда кўлланиладиган балансировканинг бири – бу дисклар – роликларда балансировка килишдир (16.8 – расмга каранг). Иш гилдиаги махсус тўгрилагичга ўрнатилади, уни вали 4 дисклар – роликларга таянади. Бир хил турмайдиган масса таъсири остида гилдирак тўгрилагич билан бирга ўзи шундай буриладики, бунда унинг огирлик маркази энг паст холатга тушади. Гилдирак буралган ва тўхтатилгандан сўнг дисбаланс таъсири остида гилдиракнинг юкори кисмига синаш юки (свинец, пластилин) кўйилади ва гилдирак мувозанат холатидан чикарилади. Агар бундан сўнг хам гилдирак аввалги, холатга келадиган бўлса, синаш юки кўпайтирилади, тескариси бўлса камайтирилади.
Бу операциялар гилдирак мувозанатдан чикарилгандан сўнг юкнинг хар кандай холатида хам турадиган бўлгунча ўтказилади. Синаш юки доимий пўлатли (синаш юки массасига тенг) килиб алмаштирилади, у синаш юки ўрнатилган жойга кўйилади.
Балансировка килингандан сўнг йигилган ротор токорлик станоги марказида урилишга текширилиб кўрилади. Индикатор бўйича урилиш иш гилдираги учун 0,02…0,4 мм, ярим муфта учун – 0,5, валнинг химоя гильзаси учун – 0,03, кириш кирраси (зичлагич халкалар остида) – 0,05 мм бўлиши керак.
Корпус деталларидаги коваклик ва ёриклар кирраси бўлаклаб очилган ва ёриклар пармалангандан сўнг охирлари совук ёки газли кавшарлагич билан кавшарланади. Совук кавшарлашда кам углеродли пўлатдан килинган кизил мисли ёки махсус копламали чўян электродлар кўлланилади. Доимий токда кавшарлаш тескари кутиб билан олиб борилади. Деталь ёриклари кавшарлангандан сўнг курук кум устига ёткизиб кўйилади ва ички зўрикишдан тушиши учун тўла совугунча ушлаб турилади. Корпус деталларидаги резьбали тешиклар катта диаметр билан пармаланиб, сўнг таъмирлаш ўлчамигача бўлган кийматга янги резьба очилиб кайта тикланади.
Насослардаги сирпаниш подшипникларининг асосий шикастланишлари – радиал ва охирини ейилиши, баббитли кўймада ёрик хосил бўлиши ва уни катламлашиб тушишидан иборат бўлади. Бу дефектларнинг барчаси баббитли вкладышларни кайта куйишни талаб килади. Вкладышларни таъмирлаш куйидаги технологик операциялардан иборат бўлади: иш сиртини окартириш, вкладышларни йигиш ва киздириш, баббит куйиш (Б-83, БН, Б-6, Б-16 яхшиси Б-83 баббитларидан фойдаланилади). Куйишдан олдин эски баббит эритиб олинади ва вкладышнинг иш сирти окартирилади. Окартириш жараёни шундан иборатни, вкладыш 2000С гача киздирилади, ички сирти металл щетка билан тозаланади, у кейин хлорид кислота (соляная кислота) билан намланади, нашатыр сепилади ва ПОС-61 кавшар (котишма) сирт кавшар билан тўла коплангунча артилади. Окартирилгандан сўнг вкладышлар окиб турган сув билан ювилади.
Баббит куйишдан олдин вкладышдаги баббит куйилмайдиган тешиклар асбест билан ёпиб куйилади. Вкладышларни бўлакларга бўлинадиган текислигида асбесли ва пўлатли тўшамалар 1 мм калинликгача ўрнатилади, улар вкладышлар билан бирга махсус тугрилагичга махкамланади. 2000С гача киздирилган вкладышга (4000С гача хароратли) эритилган баббит куйилади.
Куйилгандан сўнг вкладыш 0,05 мм четга шаберлашга камайтириб вал ўлчамигача чархланади. Шаберлаш вкладышнинг иш сиртини камида вал бўйинчасига 90% жипс ётишини таъмин этиши зарур.
Сўнги кайта ишлов беришдан кейин ёг таксимлайдиган ва ёгни тутиб коладиган канавкалар кесиб очилади.

Download 0.55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling