Navoiy viloyati Karmana tuman 20-umumiy o’rta ta’lim maktabi

ENERGIYA TEJOVCHI UY
Energiya tejovchi uylar qurilishiga butun dunyoda qiziqish ortib bormoqda. Energiya iste’molining kamayishi bunday uy egalarilarining mablag‘ini tejash va atmosferaga chiqariladigan issiqxona gazlarini kamaytirishi mumkin. Arxitektorlar uyni loyihalashda har xil variantlarni tanlash energiya iste’moliga ta’sir etishini tadqiq qilishlari uchun simulatsiyadan foydalanishlari mumkin.
Ushbu topshiriqda tomning har xil ranglari energiya iste’moliga qanday ta’sir etishi ko‘rib chiqiladi. O‘quvchilar simulatsiya yordamida uyni 230C doimiy haroratga qadar isitish va sovitish uchun zarur bo‘lgan energiya miqdoriga tom rangining ta’sirini tadqiq etishlari mumkin.
O‘quvchi har bir urinishda tom rangi va tashqaridagi haroratni tanlaydi. “Ishga tushirish” tugmasi bosilgach, simulatsiyada tanlangan rang va harorat uchun energiya iste’moli aks etadi.
Simulatsiyani qanday ishga tushirish
Topshiriqni bajarishdan avval o‘quvchilarga simulatsiyadagi boshqaruv elementlari haqida qisqacha ma’lumot va har bir boshqaruv elementidan foydalanishni mashq qilishlariga imkon beriladi. Agar o‘quvchilar 1 minut davomida so‘ralgan xatti-harakatlarni amalga oshirishmasa, ekranda yordamchi xabar paydo bo‘ladi. Agar o‘quvchilar 2 minut davomida hech qanday xatti-harakatlarni amalga oshirishmasa, boshqaruv elementlari belgilangan tartibda o‘rnatilganda simulatsiya qanday ko‘rinishda bo‘lishi ko‘rsatiladi. Topshiriqda tushuntirilishicha, keyingi sahifalardagi “Simulatsiyani qanday ishga tushirish” ilovasiga bosish orqali boshqaruv elementlaridan qanday foydalanish haqidagi eslatma, shuningdek, natijalar qatorini qanday tanlash va o‘chirish bilan tanishish mumkin.
Ushbu simulatsiya tomning har xil ranglari energiya iste’moliga qanday ta’sir etishini o‘rganishingizga imkon beradi. Tomga tushayotgan Quyosh radiatsiyasining bir qismi qaytariladi. Quyosh radiatsiyasining bir qismi esa yutiladi va uyni isitadi.
Simulatsiya qilingan uy tashqaridagi haroratga bog‘liq bo‘lmagan holda, ichkarida 230C qulay haroratni ta’minlash uchun uy isishda ham, sovishda ham energiya iste’mol qiladi.
Ushbu simulatsiyadagi barcha boshqaruv elementlari qanday ishlashini ko‘rish uchun quyidagi bosqichlarga amal qiling:
1. Tom rangi ustiga bosing.
2. Tashqaridagi harorat ustiga bosing.
3. Energiya iste’moli qanday bo‘lishini bilish uchun “Ishga tushirish” tugmasining ustiga bosing.
Eslatma: Iste’mol qilingan energiya watt-soatda o‘lchanadi. Bir watt-soat bir soat mobaynida qabul qilingan bir watt energiyaga teng.