New uzbekistan: innovation, science and education

Апрель 2023 10-қисм
Тошкент
‘‘ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН: ИННОВАЦИЯ, ФАН ВА ТАЪЛИМ’’
Zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo’llashda uning sifat ko’rsatkichlarini ifodalaydigan 
quyidagi tamoillarga e’tibor berishi muhim;
- Zamonaviylik –ta’lim jarayoniga ilmiy asoslangan ,tajribadan o’tgan didaktik yangiliklar 
,metod , vositalar kiritilishi
-Ilmiylik –bu o’qitish maqsad va vazifalarini belgilashda aniqlikka ko’chish.
Demak, ta’lim uchun zarur bo’lgan bu didaktik qoidalarga amal qilinsa boshlang’ich ta’lim 
o’qituvchilari yuqori samaradorlikka erishishlari tayin bo’ladi,shu bilan birga ta’lim samaradorligini 
oshirishda interfaol usullarga doir tajribalar ham yetakchi o’rin tutishni yoddan chiqarmaslik kerak.
Matematika fani darslarida an’anaviy uslublar ,ya’ni gapirib berish ,tushuntirish ma’ruza qilish 
ham o’quvchilarning faollashuviga qaratilgan bo’lishi kerak.Umuman, o’qitish usullarini yangi 
pedagogik texnologiya asosida tanlash katta ahamiyatga ega bo’lib ,ular o’quv materiallarining 
mazmuni, noananaviyligi, interfaolligi ,yangiligi sinf o’quvchilarining qiziqishi va yetuklik 
darajasi,savyasi darsdagi ko’rgazmalar va jihozlarning sifati orqali belgilanadi. Shunday qilib, 
o’quvchilarning har bir matematik mavzuni o’zlashtirishi mumkin bo’lgan barcha imkoniyatlarni 
boshlang’ich sinf o’qituvchisi puxta tahlil qilib ,ulardan eng samarasini dars uchun alohida tanlab 
olish kerak. Chunki boshlang’ich sinf o’qituvchisi vaqtni mumkin qadar kam sarflab,o’quvchilar 
bilimlarini chuqur o’zlashtirishi,qobilyatlarni rivojlantirishni ta’minlaydigan usullarni qo’llash 
samarali hisoblanadi.Shu bois ,qiziqish va uyg’otish vositalaridan biri o’rganolgan mavzuga 
bog’liq bo’lgan bilimlarning ilmiy ahamiyatini o’quvchilarga kengroq ochib ko’rsatishdir.
Matematika fani darslarida noan’anaviy usullardan foydalanishning samaradorligini qo’llab 
o’z faoliyatimda kuzatilgan.
Masalan ,2-3-sinflarda masala yechish jarayonini “Ertaklar olamiga sayohat ” mavzusida 
o’tkazish mumkin.Xattaxtani ertak mavzusida jihozlab,har bir jihozga masalalar va misollar 
kiritamiz.Bu jihozlar barchani diqqatini tortadi.Bunda o’quvchining masala yechish qobilyati 
bilan birga uning chqqonligini va aktyorlik san’atini ham bilish hamda baholash mumkin.
Boshlang’ich sinflarda o’quvchilar mehnatidan foydalanib ham ,ularni darsga jalb etish va 
qiziqtirish mumkin.Bu usul takrorlash ,masalalar yechish darslariga qo’l keladi.Sotuvchi va 
xaridor o’yinida o’quvchilar o’zlari qo’lda yasab kelgan narsalarni o’zaro ayriboshlaydi.Sotuvchi 
masalani yechsa ,xaridor narsaga ega bo’ladilar.Bunday o’yinlarning tarbiyaviy ahamiyati juda 
kattadir