Нисбатан ясси тубли ва конуссиз бугизга эга булган вулкан кратери. Одатда марказий вулкан- дан четда бир маротабагина руй берган кучли порт- лашдан қосил булади


Шкала землетрясений - Зилзилалар шкаласи -


Download 0.71 Mb.
bet382/394
Sana06.04.2023
Hajmi0.71 Mb.
#1333408
1   ...   378   379   380   381   382   383   384   385   ...   394
Bog'liq
М-Я луғат 2023

Шкала землетрясений - Зилзилалар шкаласи -
зилзилалар кучи ва кувватини бақолаш учун фойда­ланилади. Узбекистонда ва МДХ мамлакатларида 1964


й.ЮНЕСКО томонидан тасдикқанган MSK-64 шкаласи ишлатилади. Бунда М-Медведев (Россия), S-Шпонхоэр (Германия), К-Карник (Чехия), учта муаплиф фамилияла- рининг бош харфлари.


Шкала Рихтера - Рихтер шкаласи - магнитудалар (тебранишлар ёки силкинишлар қиймати) буйича зилзи- лаларни таснифловчи жадвал. Зилзила (ёки портлаш вацтида юзага келувчи сейсмик тулқинлар) энергиясини бахрлашга асосланади.
Шкала стратиграфическая общая - Умумий стра­тиграфик шкала - Ер шари ёки унинг бир цисми учун умумий булган стратиграфик булинмаларнинг кетма-кет­лиги шкаласи.
Шкала твердости (Мооса) - Кагтифжк (Моос) шка­ласи (Моос томонидан таклиф этилган) - м-ллар қат- тик/1игини бирламчи аниқашда ишлатилувчи шкала. Кулланилган м-ллар к,аттик/1ик разами талькдан (1) бош- ланиб, гипс (2), кальцит (3), флюорит (4), апатит (5), орток­лаз (6), кварц (7), топаз (8), корунд (9) ва олмосгача (10) ошиб боради.
Шлаки вулканические - Вулкан тошқоллари - вул­кан портлаши натижасида вулкан кратеридан отилиб чициб ерга тушгунча х,аво пуфакчаларига туйинган лаваларнинг қотишидан қосил булади. Лава оқимла- ри юзасидан жадал газ ажралиб чиқадиган турлари- да қам қосил булиши мумкин.
Шлаки кружевные - Кунгурали тошқоллар - жуда енгил, катта говак-ликка эга булган (98-99 %) туқ ран­гли базальтлар тошқоли.
Шлаки сварные - қотишма (пайвандлаш) тошц- оллари - вулкан отилиши натижасида ажралиб чик- қан лаваларнинг ер юзасига тушиб цотишидан қосил булган тошқоллар.
Шлам - Шлам - т. ж. ларини майдалаганда, буррилаш­да қосил буладиган, суюқикка туйинган кукунсимон мақсулот. Заррачалар улчами 0,25 мм дан йирик булмай- Ди. қ
Шлейф - Шлейф - баландлик атрофини (этагини) ураб турувчи бушоқ т. ж. ларининг тасмаси.
Шлейф аллювиально-пролювиальный - Аллюви- ал-пролювиал шлейф - .“Равнина предгорная"эхгг масининг синоними.
Шлейф делювиально-пролювиальный - Делюви- ал-пролювиал шлейф - кичик қияликка эга булган, баланд тепаликлар ён атрофида қосил булган акку­мулятив текислик. Кия сат\ларда делювиал ётцизиқ- лардан ва пролювиал қосилалардан ташкил топиб олиб чиқилиш конусларини ҳқосил к,илади.
Шлейф делювиальный - Делювиал шлейф - к;ия сатқлардан сирпаниш ёки ювилиш натижасида чиқиб ётқизилган ётқизик/шрдан ташкил топган, нисбатан ция текислик.
Шлейф коллювиальный - Коллювиал шлейф - кол- лювий қопламаси булиб, у tof ёнбагри этакларидан то туб tof жинслари таркалган ерларгача булган ция сатқларда тарқалади.
Шлир - Шлир - интрузив т. ж. лари умумий массаси- дан фарқланувчи м-ллар тупланмаси. У атрофдаги т. ж. ларидан таркибига кирувчи м-лларнинг узаро нисбати, структураси билан фар|у1анади.
Шлиф - Шлиф - т. ж. ни юпқалаб (0,01-0,04мм) тайёр- ланган шаффоф пластинка; икки томони силлиқаниб предмет ойнасига канада бальзами ёрдамида ёпиштири- лади. Кутб-ланган микроскоплар ёрдамида т. ж. нинг


м-л таркиби ва ички тузилиши аниқанади.

Download 0.71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   378   379   380   381   382   383   384   385   ...   394




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling