Nishonboyev Otabek Ilmiy raxbar: Zokirov Sanjar- tdiu o’qtuvchisi Anotatsiya

Mobil 3D xaritalari
Mobil xaritalash tizimlari qisqa vaqt ichida o‘ta batafsil tasvirlarni taqdim etadi. Tadqiqotchilar noqulay uskunalarsiz yoki natijalarni ko‘rish uchun soatlab kutmasdan raqamli nusxalarini yaratishi mumkin. Ko‘p tomonlama uskunalar variantlari, qo‘lda ishlaydigan qurilmalar va havodan yozib olish ko‘plab yer o‘lchagichlari uchun mobil 3D xaritalashni hayotiy va samarali yondashuvga aylantiradi.
Mobil 3D xaritalash GPSdan foydalanmasdan qo‘shimcha moslashuvchanlikni taqdim etadi. Ushbu turdagi mahsulotlar odam borish qiyin bo‘lgan joylarni bir necha usullar orqali xaritada ko‘rsatadi. Shuningdek, asboblar tez-tez ishlatishda qulaylik uchun yengil va ko‘chma qilib tayyorlanadi.
Ushbu turdagi xaritalashning eng muhim afzalliklaridan yana biri real vaqtda va tezkor natijalarni o‘z ichiga oladi. Ma’lumotlarni tezda 3D vizual ko‘rinishga aylantira olasiz, natijada natijalarni ko‘rish vaqtini qisqartirish mumkin.



LiDAR
Rivojlanayotgan yana bir texnologiya — bu 3D lazerli skanerlashning bir shakli LiDARdir. LiDAR yorug‘likni aniqlash va o‘zgarishni anglatadi va yerga yoki yaqin atrofdagi narsalarga o‘zgaruvchan masofani o‘lchash uchun ultrabinafsha, ko‘rinadigan yoki infraqizil nurida impulsli lazerdan foydalanadi. Mashina lazer maxsus GPS qabul qiluvchisi va skanerdan tashkil topgan bo‘lib, ular ma’lumotlarini katta maydonlarda yig‘ish uchun odatda samolyotlar va vertolyotlardan foydalanadilar. Ushbu masofadan turib zondlash usuli 3D impuls modellarini yaratish yoki Yerning fizik xususiyatlari to‘g‘risida ma’lumotlarni yorug‘lik impulslaridan va havo tizimidan yig‘ilgan boshqa ma’lumotlarni to‘playdi.

LiDARning bir necha xil turlari mavjud:
Quruqlik: LiDARning bu turi Yer yuzini topografik o‘lchovlar orqali xaritada aks ettiradi. 3D o‘lchamli bulutlarni skanerdan raqamli tasvirlar bilan tezda xaritada ko‘rish mumkin.
Batimetrik: Batimetrik LiDAR daryo bo‘ylari va dengiz sathining balandliklarini suvga o‘tuvchi yashil nur yordamida va uning sensorga qaytishini o‘lchaydi. O‘lchovlar odatda havodan olinadi.
Havodan: Lazer skaneri samolyotga ulanishi va landshaftning uchburchak bulutli modelini yaratish uchun ishlatilishi mumkin. Bu raqamli balandlik modellari va raqamli sirt modellari yaratishda yordam beradigan batafsil va aniq. Mazkur tizim organik va sun’iy tuzilmalarni o‘lchash uchun yangi aniqlik va moslashuvchanlikni ta’minlaydi.