Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti “boshlang’ich ta’lim” fakulteti 5111700- boshlang’ich ta’lim yo’nalishi

NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT
PEDAGOGIKA UNIVERSITETI

“BOSHLANG’ICH TA’LIM” fakulteti

5111700- Boshlang’ich ta’lim yo’nalishi
5 yillik sirtqi III kurs 313 guruh talabasi
Vohidova Mohiraning
“Matematika o’qitish meodikasi” fanidan

KURS ISHI

MAVZU: “2-sinfda miqdor tushunchasini shakllantirish metodikasi”

Ilmiy rahbar: Ne’matov Ziyomuhammad


Toshkent 2023

MUNDARIJA KIRISH…………………..…………………………………………………….. 3

I. BOB. 2-sinf o’qish darslarida o’quvchilar bilimini nazorat qilish metodikasiningamaliyasoslari..................................................................................1.2-sinf o’qish darslarida o’quvchilar nutqini o’stirishda innovatsion texnologiyadan foydalanish ................................................................................
1.2.Tajriba – sinov ihlari va natijalari………………………………...…..
II .BOB. Test asosida o’quvchilarni bilimini nazorat qilish shakl va usullari. Test turlari. Kompyuter asosida test olish.
2.1.O’quvchilarning o’zini o’zi va boshqa o’quvchilarni baholashidan samarali foydalanish
2.2. 2-sinf Matematika darslarida o`quvchilar bilimini nazorat qilish shakllari va usullari
Xulosa ............…………………………………………………………………......... Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati ………..……………………

KIRISH
Kurs ishining dolzarbligi O‘zbekiston Respublikasi Qomusi sahifalarida har bir fuqaroning ilm olish, o‘z ijodiy kuch va qobiliyatlarini har tomonlama rivojlantirish ta’kidlanadi. Hozirgi zamon maktabi tubdan yangi-lanmoqda. Mamlakatimizda “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunning qay-tadan ko‘rib chiqilganligi maktabning buguni va kelajagiga umid bilan qarashga undaydi.Yosh avlodga tarbiya berishdek murakkab vazifani hal etishda maktab juda katta ahamiyat kasb etadi. Ayni shu joyda yoshlarimiz ijtimoiy jamiyat va ilmiy texnika taraqqiyoti talablariga javob bera oladigan mukammal ma’lumotlarni oladilar. Maktab yoshlarning dunyoqarashlariga poydevor hamda g‘oyaviy e’tiqodlari uchun negiz yaratadi, ularning irodalarini shakllantiradi, xalqimiz baxt-saodati yo‘lida sidqidildan mehnat qilishga tayyorlaydi.
O‘quvchilarga tarbiya berish ularga ta’lim berish bilan mustahkam va yaxlit birlikda amalga oshiriladi. Ammo, tarbiyaning o‘z vazifasi, mazmuni, shakl hamda uslublari bor. O‘quv-tarbiyaviy jarayonning uzviyligi maktab oldiga qo‘yilgan eng muhim pedagogik qoidalardan biri hisoblanadi, shuning uchun ham sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar bevosita o‘quv jarayoni bilan bog‘langandir. Darsdan tashqari mashg‘ulotlar o‘quvchilarda asosiy vazifalari bo‘lmish ilm olishga ishtiyoq uyg‘otish, qobiliyati va iste’dodlarini ro‘yobga chiqarishga imkoniyat yaratishdan, maktabni muvaffaqiyatli tugatish, kasb-korga intilish hissini tarbiyalashdan iboratdir. Yoshlarning kundalik ehtiyojlari, intilish-lari, talab va qiziqishlarini faqat dars jarayoni bilan qondirib bo‘lmaydi. Sinfdan va maktabdan tashqari mashg‘ulotlar o‘quv-chilar faoliyatining barcha qirralarini qamrab olmog‘i lozim.
Har bir o‘quvchi bilan yakkama-yakka ishlash, uni ijtimoiy-ruhiy jihatdan o‘rganish sinf faoliyatiga yangicha mazmun olib kiradi. Yoshlarning g‘oyaviy-siyosiy ongini shakllantirish, ularda atrof-muhitga, jamiyatga ongli munosabatda bo‘lish, jonajon Vatanini cheksiz sadoqat bilan sevish, xalqimizning milliy qadriyatlarini e’zozlash hissini tarkib toptirish – 4 vatanparvarlik tarbiyasining mag‘zi bo‘lmog‘i lozim. Maktab va maktabdan tashqari muassasalarning tashkiliy shakllarini, mazmuni va maqsadini belgilash bugungi kunimizning barcha qirralarini hisobga olishini talab etmoqda. Sinf va maktabdan tashqari mazkur tarbiyaviy ishlar shaxs kamoloti bosqichlarini belgilab olishga qaratilganligi bilan tavsiflanadi. Mazkur muammoni ijobiy hal etish uchun sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar tizimida quyidagilar bo’lishi lozim: Maktab va maktabdan tashqari muassasalarning tashkiliy shakllarini, mazmuni va maqsadini belgilash bugungi kunimizning barcha qirralarini hisobga olishini talab etmoqda.Sinf va maktabdan tashqari mazkur tarbiyaviy ishlar shaxs kamoloti bosqichlarini belgilab olishga qaratilganligi bilan tavsiflanadi. Mazkur muammoni ijobiy hal etish uchun sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar tizimida quyidagilar bo’lishi lozim.
Ulg`ayayotgan inson shaxsini tarbiyada oliy ijtimoiy qadriyat deb tan olish, har bir bola, o’smir va yosh yigitning betakror va o’ziga xosligini hurmatlash, ijtimoiy xuquqini e`tiborda tutish zarur. Milliylikning o’ziga xos an`ana vositalariga tayanish. - Pedagoglar o’rtasida o’zaro hurmat munosabatlarini shakllantirish. Sinfdan va maktabdan tashqari ishlar o’quvchilarni darsdan bo’sh vaqtlardagi o’quv tarbiya jarayonini to’ldiradi va kengaytradi, o’quvchilarni mustaqil bilim olishlari, ijodiy qobiliyatlarini, tashabbuskorligini oshirishga imkoniyat yaratadi.
Sinfdan tashqari tashkil etiladigan tadbirlarda fan o’qituvchilari o’z faniga qiziqqan o’quvchilar bilan mashg`ulot o’tqazib, o’quvchilarning qiziqishlarini o’stiradi. Sinfdan tashqari ishlarni to’la qamrab olgan to’garaklar bir necha xilda bo’lishi mumkin:A) fan to’garaklari B) mohir qo’llar to’garaklari V) sport to’garaklari G) badiiy to’garak.O’rta umum ta`lim maktablarida bu ishlarni sinf rahbari va tarbiyaviy ishlar tashkilotchisi uyushtiradi. Sinf rahbari sinfdan tashqari ishlarni uyushtirishda to’garak rahbarlariga yaqindan yordam beradi. Qiziqishlari, intilishlari bir xil bo’lgan o’z o’quvchilarini biror to’garakka a`zo bo’lishga chorlaydi.
Ularni qaysi 5 to’garakda mashg`ul bo’lishlari hisboga olinadi.Maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar bolalarni ijodkorlikka da`vat etuvchi tarbiyaviy maskandir. Pedagogik tajribalar shuni ko’rsatmoqdaki, hozirgi sharoitda maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlarni olib boruvchi bolalar uylari, yoshlar saroylari, yosh texniklar saroylari, yosh texniklar uylari maktab tarbiyasining uzviy davomchisi bo’lib qolishi kerak. O’zbekiston Respublikasining «Sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar kontseptsiyasi», bu ishlarni rejalashtirish va amalga oshirishda asos bo’ladi Bitiruv malakaviy ishining maqsadi: Boshlang`ich sinflarda sinfdan tashqari ishlarni tashkil etish va uni o’tkazishning samarali shakl va usullarini aniqlash. Kurs ishini ob`ekti: Boshlang`ich sinflarda sinfdan tashqari ishlarni tashkil etish va uni o’tkazish jarayoni va matematik o’n minutliklar. Bitiruv malakaviy ishining maqsadi: Boshlang`ich sinflarda sinfdan tashqari ishlarni tashkil etish va uni o’tkazishning samarali shakl va usullarini aniqlash. Kurs ishini ob`ekti: Boshlang`ich sinflarda sinfdan tashqari ishlarni tashkil etish va uni o’tkazish jarayoni. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev mamlakatimizni 2016-yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2017-yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasida ta’lim va ilm-fan, davlatning yoshlarga doir siyosatini amalga oshirish, ta’limning yangi, zamonaviy usullarini jumladan, axborot kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish sohasidagi ishlarni amalga oshirish yoshlarimiz, jamiyatimiz va mamlakatimiz kelajagi uchun strategik ahamiyatga ega ekanligini ta’kidlaydilar.
Mazkur vazifalar muvaffaqiyatli hal etilishida yana bir omilning mavjudligi ya’ni uzluksiz ta’lim tizimni xodimlari, pedagog o‘qituvchilar tomonidan zamonaviy ta’lim texnologiyalar mohiyatidan xabardorliklari hamda ularni ta’lim jarayonida samarali qo‘llay olishda, shuningdek ta’lim jarayonida tashkil etishga nisbatan ijodiy yondashuvning qaror topishi muhim ahamiyat kasb etadi. Bo‘lajak o‘qituvchi-pedagoglarining xususiy fanlari asoslarini o‘qitishga yo‘naltirilgan mashg‘ulotlar jarayonini noan’anviy shakllarda tashkil etish, ta`lim jarayonini mukammal andoza asosida loyihalashga erishish, mazkur loyihalarda oqilona foydalana bilish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi ta`lim oluvchilar tomonidan nazariy bilimlarni puxta, chuqur o`zlashtirilishi, ularda amaliy ko‘nikma va malakalarning hosil bo`lishini kafolati bo‘la oladi.
O`zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni hamda Boshlang‘ich ta`lim konsepsiyasida ta’kidlanganidek, o‘quvchilarni mustaqil fikrlashga o‘rgatuvchi, ijodiy tafakkurni rivojlantiruvchi usullarni qo‘llab, ularga fan asoslaridan chuqur bilim berish hozirgi zamon boshlang‘ich talimining asosiy vazifalaridan hisoblanadi. Mazkur vazifani amalga oshirish uchun esa yangi pedagogik texnologiyalarni ta’lim jarayoniga olib kirish lozim. Yangi interfaol pedagogik texnologiyalar boshlang‘ich sinf o`quvchisining rivojlanishi va kamol topishida muhim ahamiyat kasb etadi.
Ta’limning asosiy vazifalaridan biri insoniyat hozirgacha erishgan ilmiy bilimlar va fan-texnikaning yutuqlari bilan yosh avlodni qurollantirishdir. Yosh avlodda shunday bilimlar tizimini yaratish lozimki, bu bilimlar ularning keyingi rivoji uchun asos bo‘lib xizmat qilsin. Hozirgi kunda bilimlar hajmi, axborotlar hajmi tobora oshib borayotgan bir davrda ta'lim tizimi talabalarga berishili kerak bo'lgan bilimlar, malaka va ko‘nikmalar hajmini belgilash hamda bu jarayonda qaysi omillarni hisobga olish kerak degan masalalarni yechimini topish ustida bosh qotirmoqda.
Bugungi kunda bir qator rivojlangan mamlakatlarda ta’lim-tarbiya jarayonining samaradorligini kafolatlovchi zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo’llash borasida katta tajriba asoslarini tashkil etuvchi metodlar interfaol metodlar nomi bilan yuritilmoqda. Interfaol ta’lim metodlari hozirda eng ko’p tarqalgan va barcha turdagi ta’lim muassasalarida keng qo’llanayotgan metodlardan hisoblanadi. Shu bilan birga, interfaol ta’lim metodlarining turlari ko’p bo’lib, ta’lim-tarbiya jarayonining deyarlik hamma vazifalarini amalga oshirish maqsadlari uchun moslari hozirda mavjud. Amaliyotda ulardan muayyan maqsadlar uchun moslarini ajratib tegishlicha qo’llash mumkin. Bu holat hozirda interfaol ta’lim metodlarini ma’lum maqsadlarni amalga oshirish uchun to’g’ri tanlash muammosini keltirib chiqargan. Ularning aqlzakovati va sa’y-harakatlari bilan sanoatning yangi, yuqori texnologiyalarga asoslangan tarmoqlari tashkil etildi, noyob infratiizilma obyektlari qurildi, fermerlik harakati shakllantirildi, shahar va qishloqlarimizning qiyofasi tubdan o‘zgardi. Aynan ana shunday tabarruk insonlaming Vatanimizga bo‘lgan buyuk rnehr-muhabbati va jonkuyarligi tufayli mustaqil 0 ‘zbekiston davlatining mustahkam zamini yaratildi. Bugungi imkoniyatdan foydalanib, yurtimiz ravnaqi yo‘lidagi fidokorona xizmatlari uchun muhtaram nuroniylarimizga, qadrli mehnat faxriylariga o‘zimning yuksak hurmat-ehtiromim va samimiy tilaklarimni bildirishga, ularning barchasiga uzoq umr, mustahkam sog‘lik, baxt-u saodat va farovonlik tilashga ruxsat bergaysizlar. Shu borada bir fikrga alohida urg‘u berib ta’- kidlamoqchiman: yoshi ulug‘ insonlar, katta avlod vakillariga e’tibor va amaliy g‘amxo‘rlikni kuchaytirish, ularning pensiyalarini oshirish, tibbiy xizmat va ijtimoiy-maishiy ta’minotini yaxshilash bundan buyon ham Prezident uchun, Hukumatimiz va barcha hokimliklar uchun eng muhim ustuvor vazifalardan biri bo‘lib qoladi.
Shu maqsadda pensionerlar, yolg‘iz qariya va nogironlarga davlat ko‘magini kuchaytirish bo‘yicha ayni paytda keng qamrovli chora-tadbirlar kompleksi ishlab chiqildi va ular so‘z siz amalga oshiriladi. «Nuroniy» va «Mahalla» jamg‘armalarining xodimlar shtatlarini ko‘paytirish va moddiy-texnik bazasini mustahkamlash, jamiyatimiz hayotida ularning o‘mi va mavqeyini yanada oshirish bo‘yicha qo‘shimcha zarur choralar ko‘riladi. Yaratganning bebaho mo‘jizasi bo‘lgan aziz ayollarimiz, qadrli onalarimiz, mehribon rafiqalarimiz, munis opasingillarimiz, sevimli qizlarimiz va nabiralarimiz hayotda bizga barcha to‘siqlami yengib o‘tish, oldimizga qo‘ygan maqsadlarimizga erishish yo‘lida doimo g‘amxo‘rlik qilib, hamisha cheksiz ishonch, kuch va madad beradilar. Sizlaming onalik mehringiz va saxovatingiz, ayollik tarovatingiz va mehr-oqibatingiz uchun biz sizlardan umrbod qarzdormiz. Shu sababli onalar va bolalar sog‘lig‘ini muhofaza qilish, ayollaming turmush sharoitlarini hisobga oigan holda, ish bilan ta’minlash, opa-singillarimizning og‘iriiii yengil qilish uchun har tomonlama imkoniyat yaratish, xotinqizlaming ijtimoiy-siyosiy hayotimizdagi o‘mi va nufuzini oshirish bo‘yicha davlat siyosatini faol davom ettirishni biz o‘zimizning eng muhim vazifamiz, deb bilamiz. Barchamizga ayonki, 0 ‘zbekiston boy qazilma va tabiiy resurslarga, qudratli iqtisodiy va insoniy salohiyati.