Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti fizika matematika fakulteti

Kamalakning paydo bo’lishi
Qadimgi yunon faylasufi Aristotel kamalak paydo bo'lishining sababini tushuntirishga harakat qildi. U "kamalak - bu moddiy ob'ekt emas, balki optik hodisa" ekanligini aniqladi. Aristotel kamalakning quyosh nurlari bulutlardan noodatiy aks etishi natijasida kelib chiqadi, deb ta'kidladi.

Kamalak fenomeni 1267 yilda Rojer Bekon tomonidan yomg'ir tomchilarida quyosh nurlarining sinishi bilan izohlangan. Kamalakning sababini birinchi bo'lib anglagan Frayberglik nemis rohibi Teodorik bo'lib, u 1304 yilda uni sharsimon flakonda suv bilan tiklagan. Biroq, Teodorikning kashfiyoti unutildi. Kamalakni tabiatning tabiiy hodisasi deb tushuntirishga urinish 1611 yilda amalga oshirildi. Arxiyepiskop Antonio Dominis kamalakni tushuntirishi Bibliyaga zid edi, shuning uchun u va o'limga hukm qilindi. Antonio Dominis qamoqxonada qatl qilinishini kutmasdan vafot etdi, uning tanasi va qo'lyozmalari yoqib yuborildi.

Kamalakning ilmiy izohini fransuz faylasufi, matematik, mexanik Rene Dekart 1637 yilda ham bergan. Dekart kamalakni yomg'ir tomchilaridagi quyosh nurlarining sinishi va qaytarilish qonunlariga asoslanib tushuntirdi. O'sha paytda, oq nurning parchalanish paytida spektrda parchalanishi hali kashf etilmagan edi. Shuning uchun Dekartning kamalagi oq edi.Yetti rangdagi kamalakning asoschisi Isaak Nyuton edi, u kamalak paydo bo'lishining sababini ochib berdi.