Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti


Download 0.57 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/7
Sana13.11.2017
Hajmi0.57 Mb.
#20026
1   2   3   4   5   6   7

Qisqartmalar  royxatida  ishda  qo’llaniladigan  bibliografik  ma`lumotlar, 

tushuncha  va  atamalar,  muassasalarning  nomlanishi  qisqartirilgan  holda  shartli 

belgi va raqamlar bilan yozilishi darkor. 

Foydalanilgan  manba  va  adabiyotlar  talaba  tomonidan  bitiruv  malakaviy 

ishni  tayyorlash  va  yozish  jarayonida  qo’llanilgan  manba  va  adabiyotlarni  o’z 

ichiga oladi va u tadqiqot mavzuiga bog`liq tarzda 25-30 (va undan ko’p) nomdan 

tashkil  topadi.    Manbalar  xaqidagi  ma`lumotlar  O’zbekiston  Respublikasi  oliy 

ta`lim Davlat ta`lim standartlari talablariga mos tarzda keltiriladi. 

Bunda  bitiruv  malakaviy  ishni  yozish  jarayonida  qo’llanilgan  barcha  qonun 

chiqaruvchi va me`yoriy-xuquqiy materiallar, ilmiy, o’quv va davriy nashrlar to’liq 

bibliografik tavsifi (nashr joyi, nashriyot nomi, chop etilish yili yoki nashri)ni o’z 

ichiga  olishi  lozim.  Foydalanilgan  manba  va  adabiyotlar  royxatini  tuzish 

jarayonida nashr qilingan va chop etilmagan ishlar ajratilgan bo’lishi kerak. 

Ishning  ilova  qismida  bitiruv  malakaviy  ish  asosiy  mazmunini  qo’shimcha 

to’ldiruvchi  va  ko’rgazmali  tasvirlovchi  barcha  materiallar  keltiriladi.  Bunda, 

asosan  chizma,  jadval,  diagramma,  gistogramma,  rasm,  surat  va  fotohujjatlar, 

shuningdek, har xil turdagi matnlar, tashkiliy-huquqiy hujjatlar, ma`lumotnomalar, 

e`lonlar joylashtiriladi. 


 

45 


Bitiruv  malakaviy  ish  ilmiy  rahbar  va  kafedra  bilan  kelishilgan  holda  chet 

tillarda  yozilishi  va  himoya  qilinishi  mumkin.  Himoyaga  chet  tilida  taqdim 

etiladigan bitiruv malakaviy ishni tayyorlash boyicha tavsiya 9-ilovada keltirilgan. 

Ayrim  hollarda  agar  talaba  izlanish  mobaynida  o’rganilayotgan  masalani 

yangi qirralarini ochsa, malakaviy ish mavzusiga va rejaga o’zgartirishlar kiritishi 

mumkin.  SHu  bilan  birga  agar  o’rganilayotgan  mavzu  boyicha  o’quv 

muassasasining  ma`lumotlari  tijorat  siri  bo’lib  talabaga  berilmagan  va  shunga 

o’xshash  boshqa  hollarda  ham  talaba  malakaviy  ish  mavzusini  hamda  amaliyot 

bazasini o’zgartirish huquqiga ega.  

Bitiruv  malakaviy  ish  oliy  ta`lim  muassasasining,  odatda,  ushbu  maqsadga 

maxsus  ajratilgan  xonalarida  bajariladi.  Ayrim  hollarda,  malakaviy  ish  o’quv 

muassasalari,  ilmiy-tadqiqot  oliy  ta`lim  muassasalari  va  boshqa  ta`lim 

muassasalarda  bajarilishi  mumkin.  Bitiruv  malakaviy  ishning  bajarilishi  boyicha 

taqvim rejani nazorat qilish kafedra hamda dekanat tomonidan amalga oshiriladi.  

 

4.3 Ta`lim muassasalarida aniqlangan muammoni bartaraf qilish boyicha 

tavsiyalar ishlab chiqish 

 

Talaba  tahlil  natijalari  boyicha  chiqarilgan  xulosalarga  tayanib,  ta`lim 

muassasalarida  aniqlangan  muammoni  bartaraf  qilish  uchun  zarur  bo’ladigan 

chora-tadbirlar  va  tavsiyalarni  asoslashi  lozim.  Jumladan,  u  yashirin  zahiralarni 

qo’llash,  ishdagi  kamchiliklarni  bartaraf  qilish,  shuningdek,  loyiha  vazifalarini 

bajarish va maqsadga erishishni ta`minlovchi qarorlar qabul qilish, rejalashtirish va 

asoslash yo’llarini belgilab olishi mumkin. 

Talaba  ishning  ushbu  qismini  tayyorlash  jarayonida  quyidagi  tamoyillarni 

hisobga olishi lozim: 

 



tizimli  yondashuv,  ya`ni  bitiruv  malakaviy  ishni  bajarishda  o’zaro 

bog`langan (bir-birini taqozo qiluvchi) masalalarni hisobga olish; 

 

kompleks  yondashish  vaziyati,  chunonchi,  ta`limni  operativ  va  strategik 



tashkil etish; 

 

46 


 

dinamik,  ya`ni  bu  yondashuv  ta`lim  muassasalari  faoliyatidagi  sharoit, 



shuningdek,  bitiruv  malakaviy  ishni  bajarishdagi  metodlarning  o’zgarishi  bilan 

bog`liq tarzda tayyorlangan hujjatlarni muntazam tuzatib borishga mo’ljallangan. 

Tavsiyalarni  ishlab  chiqish  talabadan  vaziyatlarni  tahlil  qilish,  kamchilik  va 

imkoniyatlar aniqlangan muammoni bartaraf qilish asosida etarli darajada to’liq va  

asoslangan takliflarni aniq ifodalashini taqozo qiladi. 

Tavsiyalarni  ishlab  chiqish  talabadan  vaziyatlarni  tahlil  qilish,  kamchilik  va 

imkoniyatlar aniqlangan muammoni bartaraf qilish asosida etarli darajada to’liq va  

asoslangan  takliflarni  aniq  ifodalashini  taqozo  qiladi.  Masalan,  ta`limni  tashkil 

qilish  boyicha  berilgan  takliflarga  monand  hozirda  faoliyat  yuritayotgan  ta`lim 

muassasalari  tarkibiy  tuzilmasi,  vazifalari  va  o’quv-tarbiyaviy  ishlarni  bajarish 

tadbirlari,  ta`limni  tashkil  etish  to’g`risidagi  nizom  va  ish  rejalarida  maqsadga 

muvofiq tarzda o’zgartishlar kiritiladi.  

Bitiruv  malakaviy  ishning  bajarilishida  texnik  vositalarning  ta`minlanishi  u 

yoki  bu  ko’rsatkichlarni  hisoblash,  vaziyatlarni  modellashtirish,  loyihani 

rasmiylashtirish,  taqdimot  materiallarini  DAK  oldida  himoya  qilishga  tayyorlash 

uchun  maxsus  kompyuter  va  mos  keluvchi  dasturiy  ta`minotdan  foydalanishni 

talab etadi. 

Bitiruv  malakaviy  ishning  qaysi  tilda  yozilishidan  qat`iy  nazar  unga 

qoyiladigan muhim talablardan biri grammatik va stilistik jihatdan to’g`ri yozilishi 

hisoblanadi.  Orfografik,  grammatik  va  punktuatsion  xatolar,  shuningdek,  stilistik 

kamchiliklarning  mavjudligi  har  qanday  ilmiy  tadqiqotning,  hattoki  novatorlik 

mazmundagi ishlarni ham bahosini tushiradi.  

Tadqiqot  materiallarini  bayon  qilish  tili  malakaviy  ish  muallifining  yozma 

nutq  madaniyati  haqida  xulosa  chiqarishga  imkon  beradi.  SHunday  ekan, 

malakaviy ish matnini ilmiy va badiiy tahrir qilish lozim. 

Malakaviy  ish  matnini  ilmiy  tahrir  qilish  atamalar  tanlanishini  tekshirib 

ko’rish,  xulosa  va  asos  bo’la  oladigan  mantiqiy  hukmlarning  to’g`riligi, 

foydalanilgan  manbalarning  ishonchliligini  taqozo  qilinadi.  Badiiy  tahrir  esa,  o’z 

navbatida, zamonaviy adabiy til me`yorlari saqlanishining nazorat qilinishini talab 


 

47 


etadi.  Ikkala  turdagi  tahrir  ham  bitiruv  malakaviy  ish  matnining  sermazmunligini 

oshirish  va  turli  xil  (semantik,  stilistik  va  grammatik)  xatolarni  bartaraf  qilishga 

yo’naltiriladi.  

 

5. BITIRUV  MALAKAVIY ISHNI RASMIYLASHTIRISH QOIDALARI 

5.1 Bitiruv malakaviy ishning rasmiylashtirilishi 

Bitiruv  malakaviy  ish  bitta  nusxada  tayyorlangan  va  kolenkor  (qalin  surpli) 

muqovada tikilgan bo’lishi lozim. Bitiruv  malakaviy ish matni o’qib chiqilgan va 

tahrir etilgan bo’lishi darkor.  

Bitiruv  malakaviy  ish  qo’lyozma  shaklida  bajarilishi  tavsiya  etiladi. 

Tayyorlangan ishning umumiy hajmi kamida 60-70 betdan iborat bo’lishi mumkin. 

Ilovalar  uning  umumiy  hajmiga  kirmaydi.  Bitiruv  malakaviy  ish  sarvarag`ini 

rasmiylashtirish  namunasi,  mazmuni,  qisqartma  royxati,  foydalanilgan  manba  va 

adabiyotlar royxati 4-6-ilovalarda keltirilgan. 

Bitiruv 


malakaviy 

ish 


A4 

formatdagi 

qog`ozning 

bir 


tomoniga 

rasmiylashtirilishi shart. Jadval va ko’rgazmali materiallar A3 formatdagi qog`ozda 

taqdim etishga ijozat etiladi. Bitiruv malakaviy ish A4 shaklidagi qog`ozning chap 

tomonidan  3  sm,  o’ngdan  1,5  sm,  yuqori  va  pastdan  2  sm  dan  kam  bo’lmagan 

hoshiya qoldirilgan holda yozilishi talab etiladi.   

Matnning  tugallanmagan  qismlarini  boshqa  betlarga  o’tkazish  man  etiladi. 

Yangi  fikr  ifodalaydigan  jumlalar  xat  boshidan  yoziladi.  Agar  matnda  chet  tilida 

keltirilgan  so’zlar,  qo’shimchalar  bo’lsa,  ular  asliga  to’g`ri  holda  to’laligicha 

yozilishi kerak.  

Bitiruv  malakaviy  ishda  raqamli  materiallar  jadval  shaklida  berilishi 

maqsadga muvofiqdir. Mazmun jihatdan ular analitik va ish jadvallariga bo’linadi. 

Analitik  jadvallar  o’rganilayotgan  muammoni  yoritib  beruvchi  umumiy  xulosalar 

va sharxlarni talab etadi.  

Bitiruv  malakaviy  ishda  analitik  materiallarning  ko’p  bo’lishi  ma`lum 

darajada  talabaning  o’zi  tadqiq  qilayotgan  muammoni  tushunish  darajasini 


 

48 


ko’rsatadi.  Statistik  materiallardan  esa  matnda  bor  muammoni  sharhlab  berish, 

statistik ko’rsatkichlar tizimini hisoblash uchun foydalanish maqsadga muvofiq. 

Qaysi  manbadan  olinganligini  ko’rsatmay  turib,  matbuotda  chop  etilgan 

jadvallardan foydalanish mumkin emas. Jadval boshqa betga ko’chirib o’tkazilgan 

hollarda jadvalning nomi albatta qaytarilishi va yuqori o’ng tomoniga «jadvalning 

davomi» deb yozib qoyilishi kerak.  

Bitiruv  malakaviy  ishning  har  bir  bobi  yangi  betdan  yoziladi.  Bobning  nomi 

yoki  sarlavhalari  asosiy  matndan  qo’shimcha  interval  bilan  ajralib  turishi  kerak. 

Bobning  nomidan  keyin  paragraf  nomi  yoziladi.  Bitiruv  malakaviy  ishda 

betlarning tartib raqami varaqning quyi markaziy qismiga qoyiladi. 

Bitiruv  malakaviy  ishning  sarvarag`i  qabul  qilingan  namunaga  mos  bo’lishi 

(4-ilova) va quyidagi talablarga javob berishi kerak: 

 

malakaviy ish nomi 16 shriftda; 



 

muallifning ismi, familiyasi va sharifi 14 shriftda; 



 

malakasi 14 shriftda; 



 

kafedraning nomlanishi 12 shriftda; 



 

ilmiy darajasi 12 shriftda yoziladi. 



Izoh:  tadqiqot  mavzusining  nomi,  talabaning  familiyasi,  ismi,  sharifi, 

malakaviy ish hamda so’z boshi katta harflarda teriladi. 

Tugallangan  bitiruv  malakaviy  ish  ilmiy  rahbar  ko’rib  bo’lgandan  keyin,  uni 

avval,  kafedradagi  dastlabki  himoyaga,  so’ngra  ochiq  himoyaga  tavsiya  etadigan 

taqriz beriladi (9-ilova ). 

Biror  fikr  yoki  ta`riflarni  keltirganda  yoki  ularni  qiyosiy  taqqoslaganda  ular 

o’z asliga to’g`ri xolda, hech qanday qo’shimchalarsiz qo’shtirnoq ichida «........» 

keltiriladi  va  shu  betdagi  matn  oxirida  manbasi  (muallif,  asar  nomi,  nashr  joyi, 

nashriyot, yili, beti) ko’rsatiladi.  

Bitiruv  malakaviy  ishning  sarvarag`ida  ishning  himoya  kilishga  ijozat 

berilishini tasdiqlovchi kafedra mudirining imzosi, shuningdek, ishning attestatsiya 

komissiya  oldida  himoya  qilishga  tayyorgarligini  tasdiqlovchi  ilmiy  rahbar  va 

ilmiy maslahatchining imzosi qoyiladi. 


 

49 


Bob va bo’limlarning sarlavhasi bo’lishi lozim. Boblar sarlavhasi hoshiyadan, 

bo’limlar  esa  satr  boshidan  rasmiylashtiriladi.  Sarlavha  va  matnlar  o’rtasidagi 

masofa  sarlavha  ajralib  turilishi  uchun  kengaytirilgan  bo’lishi  lozim.  Har  bir  bob 

yangi  varakdan  boshlanishi  kerak.  Boblar  sarlavhasi  bosh  harflarda,  bo’limlar 

sarlavxasi  esa  kichik  xarflarda  yoziladi.  Sarlavhalar  oxiriga  nuqta  qoyilmaydi  va 

ular  tagiga  chizilmaydi.  Bob  va  bo’limlarning  sarlavhasi  arab  raqamlari  bilan 

raqamlanadi.  Bo’limlar  raqamlari  bob  va  bo’limlar  raqamlaridan  iborat  bo’lib, 

nuqtalar bilan ajratiladi. 

Foydalanilgan manba va adabiyotlar royxati 2 intervaldan so’ng yoziladi, har 

bir nomdagi adabiyot satr boshidan boshlanadi. 

Foydalanilgan manba va adabiyotlar royxatining oxirgi varag`ida sana va ish 

muallifi  bo’lgan  talabaning  ish  matni  solishtirib  chiqilganligi  xamda  matn 

parchalari tekshirilganligini tasdiqlovchi shaxsiy imzosi qoyiladi. 

Bitiruv malakaviy ishning hajmi 

№ 

Bitiruv malakaviy 

ishning bo’limlari 

nomi 

Konsultatsiya 

uchun ajratilgan 

vaqt (soat) 

Bo’limlar hajmi 

kamida (bet) 



Kirish 



 6-7 



Asosiy qism: 

Nazariy asoslari 

10 

28-32 



Pedagogika va 

metodika asoslari 

11 

24-28 



Mehnatni 

muxofaza gilish 



11-12 



Xulosa 



2-3 

Jami 

30 

65-75 

 

5.2 Matn, jadval, chizma va boshqa illyustrativ materiallarning  

rasmiylashtirilishi 

 


 

50 


Bitiruv  malakaviy  ishning  asosiy  qismi  tadqiqot  mavzusi  va  mazmuniga 

bog`liq  tarzda  matn  shaklida,  ko’rgazmali  materiallar  (jadvallar,  chizmalar, 

diagramma,  gistogramma  va  h.k.)  turli  xil  birikmalarda  bayon  etiladi.  Bitiruv 

malakaviy  ishda  ko’rgazmali  materiallar  (jadvallar,  chizmalar,  diagramma, 

gistogramma va x.k.) tadqiqot ob`ekti tavsifi va xususiyatlarini ochish yoki matnni 

a`lo darajada tushunish maqsadida joylashtiriladi. 

Matn  alohida  sarlavha  va  arab  raqamlari  bilan  raqamlangan  bob  va 

bo’limlarga bo’linadi.  

Matndan  erkin  satrlar  bilan  tenglama  va  formulalarni  ajratish  mumkin.    Har 

bir  formuladan  pastda  va  yuqori  bittadan  kam  bo’lmagan  erkin  satr  qoldirilgan 

bo’lishi  lozim.  Agarda  tenglama  bitta  satrga  joylashmasa,  tenglik  (=)  yoki 

qo’shish(+), ayirish (-), ko’paytirish (x) va bo’lish (:) belgisidan so’ng uni boshqa 

satrga o’tkazish mumkin. 

Bir  qancha  ob`ektlar  xaqidagi  raqam  va  so’z  orqali ifodalangan  ma`lumotlar 

jadvallar  shaklida  beriladi.    Ish  yakunida  ko’proq  ko’rgazmali  materiallar  va 

olingan  natijalarning  taqqoslovchi  ko’rsatkichlar  keltirilgan  diagramma  va 

gistogrammalar  berilishi  lozim.  Ishda  keltiriladigan  jadvallar  vertikal  chizma  va 

gorizontal  qatorlarda  bo’lishi  mumkin.  CHizma  va  jadvallar  raqamlanishi,  agar 

bitta jadval bir varaqqa joylashmagan taqdirda keyingi satrga chizma raqami takror 

berilishi darkor.  

Chizma  va  jadvallar  nomlanishida  faqatgina  umumiy  qabul  qilingan 

qisqartma so’zlar va shartli belgilar qo’llaniladi. 

Har bir jadval tartib raqam bilan raqamlanishi va nomlanishi kerak. Sarlavha 

bosh harflar bilan boshlanadi va uning tagiga chizilmaydi.  

Muhim  ma`lumotlarni  beruvchi  ko’rgazmali  materiallar  matndan  so’ng  yoki 

dalillarni  qayd  qilish  holatida  bitiruv  malakaviy  ishning  ilova  qismida 

joylashtirilishi kerak. 

Katta  hajmdagi  rasm,  chizma  va  jadvallar  imkon  qadar  A4  formatdagi 

qog`ozning bir varaqqa joylashtirilishi mo’ljallab berilishi lozim. 


 

51 


Chizma 

(rasm, 


jadval, 

diagramma, 

gistogramma 

va 


h.k.)lar 

rasmiylashtirilishiga  ko’ra  me`yoriy  talablariga  muvofiq  kelishi  lozim.  

Ko’rgazmali materialning yuqori qismida albatta mavzu nomi keltirilishi darkor.  

Chizma shaklidagi materiallar ostida izohlovchi ma`lumotlar beriladi. Asosiy 

qismdagi,  shuningdek,  ilovalardagi  ko’rgazmali  material  arab  raqami  bilan 

raqamlanishi  kerak.  Agar  ishda  faqatgina  bitta  chizma,  rasm,  jadval  va 

diagrammalar bo’lsa, unda «chizma» so’zi bilan raqam keltirilishi shart emas. 

Chizma(rasm,  jadval,  diagramma,  gistogramma  va  h.k.)larni  bitta  varaqda 

bajarish  talab  etiladi.  Agarda  chizma  bitta  varaqqa  joylashmasa,  uni  keyingi 

sahifaga  o’tkazish  mumkin.  Chizma  mavzuining  nomlanishi  birinchi  sahifasiga 

joylashtiriladi. 

 

5.3 Bitiruv malakaviy ishning varaqlarining sahifalanishi 

 

 Bitiruv  malakaviy  ish  sahifalari  arab  raqamlari  bilan  raqamlanadi.  Sarvaraq 

joylashgan  sahifa  ishning  umumiy  raqamlanishiga  kiradi.  Sarvaraq,  mundarija  va 

birinchi betdagi kirishga varaq raqami qoyilmaydi. Keyingi varaqlar esa raqamlab 

sahifalanadi. 

 

5.4 Ilovalarning rasmiylashtirilishi 

 

Ilovalar  ishning  davomi  sifatida  foydalanilgan  manba  va  adabiyotlar 

royxatidan so’ng rasmiylashtiriladi. Ular matnda xavola tarzida joylashtiriladi. Har 

bir ilova  yangi varaqdan o’ng tomon burchakdan «ilova» so’zi bilan boshlanadi va 

arab  raqami  ketma-ketligida  raqamlanadi.  Masalan,  1-ilova,  2-ilova  va  x.k. 

Ilovaning  chap  pastki  burchagida  u  qanday  manbalarga  asoslanib  tuzilganligini 

ko’rsatish mumkin. 

 

 

 


 

52 


 

 

6. BITIRUV MALAKAVIY ISHNING DASTLABKI VA ASOSIY 

HIMOYALARINI O’TKAZISH, SO’NGRA ULARNI SAQLASH VA 

FOYDALANISH TARTIBI 

6.1 Malakaviy ishning dastlabki himoyasini o’tkazish tartibi 

Mutaxassislar tayyorlaydigan tayanch kafedralar tashkil etiladigan malakaviy 

ishning  dastlabki  himoyasini  o’tkazishdan  maqsad  –  ishning  DAK  oldidagi 

himoyaga  qay  darajada  tayyor  ekanligini  nazorat  qilishdan  iborat.  Malakaviy 

ishning  dastlabki  himoya  tartibi  tayanch  kafedra  tomonidan  aniqlanadi.  Xuddi 

shunday, u kechiktirilmasdan, DAK oldidagi himoyadan 3 xafta oldin o’tkaziladi.  

Dastlabki  himoyada  talaba  bitiruv  malakaviy  ishni  to’liq  (biroq 

muqovalanishi  shart  emas)  varianti  hamda  o’zining  ilmiy-izlanish  va  amaliy 

faoliyatining  ko’rgazmali  natijalari  va  ma`ruzalari  ilova  qilingan  qo’shimcha 

materiallarni taqdim etadi. 

Agar  talabaning  ma`ruzasi  va  bitiruv  malakaviy  ishning  tayyorgarlik  sifati 

kafedra  mudiri  va  professor-o’qituvchilari  tomonidan  past  baholansa,  bunda 

kafedra  yig`ilishida  ishtirok  etayotgan  ilmiy  rahbar  bilan  kelishilgan  holda  uning 

himoya muddatini keyingi yilga o’tkazish to’g`risida qaror qabul qilish mumkin. 

Kafedradagi  dastlabki  ximoyadan  so’ng  fakultet  dekani  talabani  himoya 

qilishga ruxsat etilishi to’g`risida buyruq tayyorlaydi. 

Bitiruv  malakaviy  ish  kafedradagi  dastlabki  himoya  jarayonida  talaba 

tomonidan  qabul  qilingan  kamchilik  va  tavsiyalar  hisobga  olingan  holda  oxirgi 

marta  qayta  ishlangandan  so’ng  ilmiy  rahbar  9-ilovada  ko’rsatilgan  shaklda  unga 

alohida yakuniy xulosa tayyorlaydi. Ilmiy rahbar xulosasida tanlangan mavzuning 

dolzarbligi;  bitiruv  malakaviy  ish  mazmuni  qoyilgan  maqsad  va  vazifalarga  mos 

kelishligi;  uning  ilmiy-amaliy  axamiyati;  talaba  mustaqil  faoliyat  yuritishining 

namoyon  bo’lish  darajasi;  foydalanilgan  manbalarning  ko’pligi;  talabaning 

adabiyotlar  bilan  ishlash  ko’nikmasining  mavjudligi;  statistik  materiallarni 

hisoblash,  tahlil  qilish,  umumlashtirish    hamda  ularni  diagramma  va  jadval 


 

53 


shaklida  tayyorlash;  ilmiy  izlanish  jarayonida  qo’llanish  uchun  tanlangan 

metodlarni  asoslash;  mustaqil  ravishda  ilmiy  va  amaliy  xulosalar  tayyorlash 

ko’nikmasi;  tadqiqot  natijalari,  shuningdek,  chiqarilgan  xulosa  va  tavsiyalarning 

qiymati; 

ilmiy-ma`lumotlar 

qismining 

to’g`ri  rasmiylashtirilganligi;  ish 

rasmiylashtirilishining  sifati  va  madaniy  darajasi,  matnning  xatosiz  yozilishi  va 

undagi mantiq masalasi ko’rsatilgan bo’lishi kerak.   

Bitiruv malakaviy ish kasbiy tayyorgarlik darajasining yakuniy baholanishi – 

bu  uning  Davlat  ta`lim  standarti  talabalariga  mos  kelishi  hamda  ilmiy  rahbarning 

DAK  oldidagi  himoyaga  ruxsat  etilishi  to’g`risidagi  xulosasi  hisoblanadi.  Ilmiy 

rahbar  bitiruv  malakaviy  ishning  yozilishi  va  rasmiylashtirilishi    boyicha  talaba 

mehnati  natijalarini  faqat  sifat  ko’rsatkichida  (miqdor  -  ball  ko’rsatkichida  emas) 

baholash huquqiga ega. 

Bitiruv  malakaviy  ishning  dastlabki  himoyasi  o’tkazilgandan  so’ng  hamda 

DAK  kotibasining  taqrizidan  keyin  himoyaga  3  kun  qolganda  quyidagilar  taqdim 

etilishi lozim: 

1)  malakaviy  ish  kafedra  mudiri,  ilmiy  rahbar,  ilmiy  maslahatchilar 

tomonidan tasdiqlangan, muqovalangan nusxasi; 

2)  malakaviy  ish  hamda  uning  takdimot  materiallari  agar  kompyuterda 

yozilgan bo’lsa, ularning elektron versiyasi tushirilgan disketa; 

3) bitiruv malakaviy ishga yozilgan ilmiy rahbar yakuniy xulosasi; 

4) ikkita opponentning taqrizi; 

5) malakaviy ishga taalluqli bo’lgan boshqa hujjatlar. 

 

6.2 Taqrizchilarga taqdim etish 

 

Bitiruv  malakaviy  ishga  ob`ektiv  baho  olish  maksadida  unga  muvofik 

keluvchi  tashkilot  boshqarmasining  yuqori  ilmiy-amaliy  salohiyatga  ega  bo’lgan 

mutaxassislarining taqrizlari muhimdir. 

Har  bir  bitiruv  malakaviy  ish  boyicha  kafedra  yig`ilishi  qaroriga  muvofiq 

taqrizchi belgilanadi. 



 

54 


Ichki  opponent  ilmiy  maslahatchi  yoki  bitiruv  malakaviy  ish  bajariladigan 

kafedra a`zolari tarkibidan belgilanadi, tashqi taqrizchi – OTM yoki o’rta mahsus, 

kasb  xunar  ta`limi  muassasalarining  boshqa  professor-o’qituvchilari,  yoki 

muayyan  malakaviy  ishda  ko’tarilgan  muammo  boyicha  etakchi  ilmiy  va  amaliy 

faoliyat  olib  boruvchi  boshqa  muassasa,  tashkilot  va  korxona  mutaxassislari 

tarkibidan bo’lishi mumkin. 

Ilmiy  rahbardan  ijobiy  taqriz  olingandan  so’ng  talaba  tayyor  bo’lgan  bitiruv 

malakaviy  ishni  bir  xafta  ichida  fakultet  dekani  tomonidan  davlat  attestatsiyasi 

uchun belgilangan ikkita opponentning har biriga taqriz olish uchun taqdim etishi 

lozim.  


10-ilovada  namuna  keltirilganidek,  taqrizda  talaba  tomonidan  tanlangan 

mavzuning  dolzarbligiga  baho  berilishi,  unda  qoyilgan  maqsad  va  ifodalangan 

vazifalarga  bitiruv  malakaviy  ish  mazmunining  mosligi,  uning  asosiy  kiymatini 

belgilovchi amaliy ahamiyati va olingan natijalarning ilmiy asoslanganligi, ishning 

Nizom talablari mos rasmiylashtirilganligi, shuningdek, ishda yul qoyilgan asosiy 

kamchilik  berilgan  bo’lishi  lozim.  Bitiruv  malakaviy  ishning  kasbiy  tayyorgarlik 

darajasini  yakuniy  baholash  uning  me`yoriy  hujjat  talablariga  mosligi  va 

opponentning  himoya  qilishga  ruxsati  haqidagi  xulosasi  hisoblanadi.  Taqrizchi 

bitiruv  malakaviy  ishning  mazmuni  va  rasmiylashtirilishi  boyicha  talaba  mehnati 

natijalariga nafaqat sifat, balki miqdor (ballarda) baho berishi zarur. Masalan: «ish 

yuqori  ijobiy  bahoga  loyiq»,  «ish  yaxshi  bahoga  loyiq»,  «ish  qoniqarli  bahoga 

loyiq». 


Agar bitiruv malakaviy ish taqrizchiga himoya qilishga bir xaftadan kam vaqt 

qolganda taqdim etilsa, u himoyani boshqa sanaga o’tkazish to’g`risidagi masalani 

ko’tarishga xaqlidir. 


Download 0.57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling