Nókis filialí «Kompyuter injiniringi» baǵdarı

2. OLAP texnologiyasınıń tiykarǵı qásiyetleri (Basic):
maǵlıwmatlardıń kóp ólshewli kontseptual suwreti;
maǵlıwmatlardı intuitiv manipulyatcıya qılıw;
maǵlıwmatlardıń bar ekenligi hám tolıqlıǵı;
ǵalabalıq maǵlıwmatlardı shıǵarıp alıw hám aytıw;
OLAP analiz modelleri;
klient-server arxitekturası (OLAP-ga jumıs stolinan kirisiw múmkin);
ashıqlıq (sırtqı maǵlıwmatlarǵa ashıq kirisiw);
kóp paydalanıwshı qollap-quwatlaw.
Arnawlı ayrıqshalıqlar (arnawlı):
rásmiylestirilmegen maǵlıwmatlardı qayta islew;
OLAP nátiyjelerin saqlaw: olardı dáslepki maǵlıwmatlardan bólek saqlaw;
jetispey atırǵan bahalardı esaptan tısqarı qılıw;
jetispey atırǵan bahalardı qayta islew.
Esabattıń qásiyetleri (esabat):
esabat beriwde maslasıwshanlıq;
standart islew esabatlar;
avtomatikalıq sazlaw maǵlıwmatlardı qıdırıwdıń fizikalıq qatlamı.
Ólshemlerdi basqarıw:
ólshewlerdiń universallıǵı;
sheksiz muǵdardaǵı ólshemler hám jıynaw dárejeleri;
ólshemler arasındaǵı sheksiz muǵdardaǵı operatsiyalar.
Tariyxan, búgingi kúnde " OLAP" termini tekǵana aqırǵı paydalanıwshı maǵlıwmatlarınıń kóp ólshewli kórinisin, bálki maqsetli maǵlıwmatlar bazasındaǵı maǵlıwmatlardıń kóp ólshewli suwretin da ańlatadı. “Relational OLAP” (ROLAP) hám “Multimensional OLAP” (MOLAP) atamalarınıń ǵárezsiz atamalar retinde payda bolıwı naǵız ózi menen baylanıslı.
OLAP xızmeti real waqıt rejiminde úlken kólem degi maǵlıwmatlardı analiz qılıw quralı bolıp tabıladı. OLAP sisteması menen óz-ara baylanısda bolǵan paydalanıwshı maǵlıwmattı maslasıwshı kóriwdi ámelge asırıwı, óz basımshalıq menen maǵlıwmatlar bóleklerin alıwı hám kóp parametrlerde bir waqtıniń ózinde tolıq maǵlıwmatlardı anıqlaw, konvolyutsiya, aqırına shekem bólistiriw, waqıt dawamında salıstırıw boyınsha analitik operatsiyalardı orınlawı múmkin. OLAP sisteması menen barlıq jumıslar tema tarawı boyınsha ámelge asıriladı hám biznes jaǵdayınıń statistikalıq tárepten haqıyqıy modellerin jaratılıwına múmkinshilik beredi.
OLAP programmalıq támiynatı baza daǵı maǵlıwmatlardı onlayn analiz qılıw quralı bolıp tabıladı. Tiykarǵı ózgeshelik sonda, bul qurallar bul tarawda qánige bolmaǵan shaxs tárepinen paydalanıwǵa qaratılǵan. Informaciya texnologiyaları, ekspert statistikalıq emes, bálki ámeliy basqarıw salasındaǵı professional - bólim, basqarıw hám, aqır-aqıbetde, direktor. Ásbaplar analizshige kompyuter menen emes, bálki mashqala menen ushırasıw imkaniyatın beretuǵın tárzde jaratılǵan. Formada. 6. 14 elementar OLAP kubin kórsetedi, bul sizge maǵlıwmatlardı úsh ólshewde bahalaw imkaniyatın beredi.
Kóp ólshewli OLAP kubi hám sáykes keletuǵın matematikalıq algoritmlar sisteması statistikalıq qayta islew qálegen waqıt aralıǵinda hár qanday quramalılıqtaǵı maǵlıwmatlardı analiz qılıw imkaniyatın beredi.
Elementar OLAP kubi
Maǵlıwmatlardı basqarıw hám vizualizatsiya qılıwdıń maslasıwshı mexanizmleri (6. 15-súwret, 6. 16 -súwret) óz ixtiyorida bolǵan menejer birinshi náwbette hal qılınıp atırǵan mashqala menen baylanıslı bolıwı múmkin bolǵan (yamasa bolmawi múmkin) túrli múyeshler degi maǵlıwmatlardı kórip shıǵadı.
Keyinirek, ol jasırın munasábetlerdi anıqlawǵa háreket etip, túrli biznes kórsetkishlerin bir-biri menen salıstıradı; maǵlıwmatlardı dıqqat menen kórip shıǵıw, olardı maydalaw qılıw, mısalı, waqıt, region yamasa klient boyınsha ajıratıw yamasa kerisinshe, shalǵıtıwshı tolıq maǵlıwmatlardı alıp taslaw ushın maǵlıwmat prezentaciyasın jáne de ulıwmalastırıwı múmkin. Sonnan keyin, statistikalıq bahalaw hám simulyatsiya modulı járdeminde bir neshe stsenariyler qurıladı hám olardan eń maqul túsetuǵın variant saylanadı.


Mısalı, kompaniya menejeri kompaniyanıń túrli tarmaqlarında aktivlerdiń artıwınıń tarqalıwı olardaǵı texnikalıq hám ekonomikalıq maǵlıwmatqa iye bolǵan qánigelerdiń qatnasına baylanıslı degen gipotezani islep shıǵıwı múmkin. Bul gipotezani sınap kóriw ushın menejer bazadan soranıwı hám ámeldegi sherekte aktivleri ótken jılǵa salıstırǵanda 10% ten artıq tómenlegen filiallar hám aktivleri kóbeygen filiallar ushın oǵan bolǵan qızıǵıwshılıq qatnasın grafikda kórsetiwi múmkin. 25% ten artıq. Ol usınıs etilgen menyudan ápiwayı tańlawdan paydalanıwı kerek. Eger alınǵan nátiyjeler sezilerli dárejede sáykes keletuǵın eki gruppaǵa tuwrı keletuǵın bolsa, ol jaǵdayda bul ilgeri surilgan gipotezani keyingi sınaqtan ótkeriw ushın xoshamet bolıwı kerek.
Házirgi waqıtta Dynamic Simulation dep atalǵan jónelis joqarıdaǵı FASMI principin tolıq ámelge asıratuǵın jedel rawajlanıwǵa eristi.
Dinamikalıq modellestiriwden paydalanıp, analizshi birpara stsenariy boyınsha waqıt ótiwi menen rawajlanatuǵın biznes jaǵdayınıń modelin quradi. Usınıń menen birge, bunday modellestiriw nátiyjesi hár birewiniń múmkinshiligı hám kelesheklerin bahalaw menen múmkin bolǵan qararlar terekin jaratatuǵın bir neshe jańa biznes jaǵdayları bolıwı múmkin.

Maǵlıwmatlardı alıw, qayta islew hám maǵlıwmatlardı usınıw ushın analitik IS
6. 3-kestede statikalıq hám dinamikalıq analizdiń salıstırıw xarakteristikaları keltirilgen.
OLAP programması sistema shólkemdi basqarıwdıń strategiyalıq dárejesin avtomatlastırıw imkaniyatın beredi. OLAP (Online Analytical Processing - real waqıtta analitik maǵlıwmatlardı qayta islew) esaplanadı kúshli texnologiya maǵlıwmatlardı qayta islew hám izertlew. OLAP texnologiyası tiykarında qurılǵan sistemalar esabatlardı dúziw, quramalı analitik esap -kitaplardı orınlaw, prognozlar hám stsenariylerdi dúziw, hár qıylı joba variantların islep shıǵıw ushın derlik sheksiz múmkinshiliklerdi usınıs etedi.
Tolıq haqılı OLAP sistemaları 90 -jıllardıń baslarında qararlardı qollap-quwatlaw informaciya sistemalarınıń rawajlanıwı nátiyjesinde payda boldı. Olar túrli, kóbinese bir-birinen parq etiwshi maǵlıwmatlardı paydalı maǵlıwmatlarǵa aylandırıw ushın mólsherlengen. OLAP sistemaları maǵlıwmatlardı bir qatar kriteryalar boyınsha tártipke salıp qoyıwı múmkin. Biraq, kriteryalardıń anıq ayrıqshalıqlarǵa ıyelewi shárt emes.
OLAP sistemaları shólkemdi strategiyalıq basqarıwdıń kóplegen máselelerinde óz qollanılıwın taptı: biznes natiyjeliligin basqarıw, strategiyalıq joybarlaw, byudjetlestiriw, rawajlanıwdı prognozlaw, finanslıq esabat, islerdi analiz qılıw, shólkemniń sırtqı hám ishki ortalıǵın simulyatsiya qılıw, maǵlıwmatlardı saqlaw hám esabat beriw.