Nókis innovatciyaliq instituti I. T dasturiy Injenering fakulteti

III. Juwmaq.


Sızıqlı teńlemeler sisteması pánniń júdá kóp tarmaqlarında qollanıladı. Chizikli teńlemeler tarqatıp alıwdı kóp usılları bar, lekin Gauss usılı universal usıl esaplanadi, sebebi keńeytirilgen matritsa qatarları ústinde elementar almastırıwlar atqarıp, qálegen teńleme ushın onıń sheshimi haqqında unamlı juwap alıw múmkin.
Sızıqlı teńleme — bul eki tárepi de birinshi dárejeli (belgisiz) kóp aǵzalılardan ibarat teńleme bolıp tabıladı.
Sızıqlı teńlemeler (matematikada ) — belgisizlerdiń tek birinshi dárejeleri anıq koefficiyentler menen qatnasıp, olardıń joqarı dárejeleri, óz-ara kóbeytpeleri hám quramalı funksiyaları qatnaspaǵan teńlemeler. Bir belgisizli Sızıqlı teńlemeler
ax= kóriniste boladı. Bir neshe belgisizli jaǵdaylarda bolsa Sızıqlı teńlemeler sistemaları menen jumıs kóriledi.
Anıqlawshı hám matritsa tuwrısındaǵı táliymatlar payda bolǵanınan keyin Sızıqlı teńlemeler teoriyası rawajlandi. Sızıqlılıq túsinigi algebraik teńlemelerden matematikanıń basqa tarawları daǵı teńliklerge kóshiriledi. Mısalı, sızıqlı differensial teńleme belgisiz funksiya jáne onıń tuwındıları sızıqlı, yaǵnıy 1-dárejeliga kiretuǵın teńleme bolıp tabıladı.
Sızıqlı teńlemeni tómendegi kóriniste ańlatıw múmkin:
ax + b = 0, bul jerde a - nol bolmaǵan san, b - azat had.
Bir x ózgeriwshili sızıqlı teńleme dep ax=b (bul erda a hám b - haqıyqıy sanlar ) kórinisindegi teńlemege aytıladı. Bul jerde a - ózgeriwshi aldındaǵı koefficiyent, b bolsa azat had dep ataladı. ax = b sızıqlı teńleme ushın ush hal júz beriwi múmkin:

• 
  a ≠ 0; bul halda teńleme túbirine teń;
  
• 
  a=0, b=0; bul halda teńleme 0*x=0 kóriniske keledi hám hár qanday x de tuwrı boladı ;
  

a=0, b≠0; bul halda teńleme 0*x=b kóriniske keledi hám túbirge iye bolmaydı.

4. 
   Paydalanilǵan ádebiyatlar.
   

“Matematika hámme anıq pánlerge tiykar. Bul pánni jaqsı